Nhưng trong lòng họ luôn canh cánh tưởng nhớ đến những đồng đội đã ngã xuống trong những ngày chiến đấu gian lao tại chiến trường miền Đông Nam bộ, đến nay hài cốt vẫn chưa quy tập được. Những người lính của một thời chinh chiến năm xưa ấy, nay đã về hưu vẫn luôn canh cánh trong lòng một món nợ, tuy không vay mà nhất định phải trả - món nợ nghĩa tình cùng đồng đội.
Vì nghĩa tình đồng đội
Xuất phát từ cái tâm sâu nặng ân tình của người lính Cụ Hồ, cái nghĩa khí trung kiên bất khuất, uống nước nhớ nguồn của dân tộc Việt Nam, đã thôi thúc những người cựu chiến sĩ quân y lại tiếp tục lên đường. Trước kia với trái tim rực lửa yêu quê hương đất nước, bằng những bước chân rắn rỏi anh hùng lên đường xông ra mặt trận. Nay cũng những bước chân đó, dẫu theo thời gian tóc đã pha sương, mà chân vẫn cứng, đá phải mềm, họ lên đường tìm đồng đội. Đó cũng là mục đích ý nghĩa cao cả của việc thành lập Ban Liên lạc truyền thống Quân y miền Đông Nam bộ B2 (Ban LLTTQYMĐ B2). Ban LLTTQYMĐ B2 được thành lập ngày 11-12-1996 đến nay đã 20 năm. Hiện nay do Đại tá - Tiến sĩ - Thầy thuốc nhân dân Nguyễn Sanh Dân, nguyên Chủ nhiệm Quân y Quân khu 7 làm Trưởng ban, kiêm Trưởng đoàn Thầy thuốc cựu chiến binh (CCB). 3 Phó trưởng Ban liên lạc là Đại tá - bác sĩ Phùng Xuân Hải, Đại tá - dược sĩ Phùng Thị Cẩm Thanh và Đại tá - bác sĩ Nguyễn Thị Phù Dung.
Các CCB quân y B2 thắp nhang tưởng niệm tại Nhà tưởng niệm 9.000 liệt sĩ tại Lộc Ninh, Bình Phước Sau những ngày kiên trì bền bỉ, chẳng ngại sương gió mưa rừng, có niềm vui nào bằng kết quả tìm kiếm, quy tập được 215 hài cốt liệt sĩ là thương binh, bệnh binh (TBBB), nhân viên quân y tại 2 bệnh viện K71B, K76A và xưởng dược y thuộc Phòng Quân y Miền, hy sinh trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Thành quả này phải ghi nhận có sự đóng góp đáng kể của Đại tá - Tiến sĩ - Thầy thuốc nhân dân Nguyễn Sanh Dân và sự nhiệt tình hỗ trợ của Ban chấp hành Quân sự tỉnh Tây Ninh. Chỉ riêng một khoa của Bệnh viện K71B tại ấp 5 xã Suối Ngô huyện Tân Châu tỉnh Tây Ninh đã tìm được 106 hài cốt TBBB. Vì nơi đây, trước kia Đại tá Nguyễn Sanh Dân đã công tác, nên ông còn nhớ những trận càn, những lần thả bom của địch gây thương vong nặng nề cho các TBBB và nhân viên của bệnh viện. Ngày 2-10-2004, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Tây Ninh đã trọng thể tổ chức lễ quy tập 106 liệt sĩ, đưa về an táng tại Nghĩa trang Liệt sĩ đồi 82 huyện Tân Biên tỉnh Tây Ninh. Trong khói hương lan tỏa vào không gian mênh mông, có lẽ vong linh của các anh hùng liệt sĩ cũng ngậm cười nơi chín suối với nghĩa cử trọn vẹn của những người còn ở lại.
Công trình của những tấm lòng
Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ở chiến trường miền Đông Nam bộ, nhằm đảm bảo kịp thời công tác cấp cứu thương binh tại chiến trường và điều trị thương bệnh binh tại các tuyến bệnh viện, ngành hậu cần Miền đã tổ chức 8 đoàn hậu cần khu vực gồm có 34 bệnh viện, 13 đội điều trị cơ động và 4 bệnh viện thuộc Ban Dân y Miền. Những cán bộ quân dân y, những người vừa cứu chữa thương bệnh binh, vừa sẵn sàng cầm súng chiến đấu bảo vệ bệnh viện đã anh dũng hy sinh. Do hoàn cảnh thời chiến, họ chỉ được chôn cất tạm thời, đến nay còn hơn 9.000 liệt sĩ thuộc ngành quân dân y còn nằm lại tại các căn cứ vùng miền Đông Nam bộ.
Qua nhiều lần Ban LLTTQYMĐ B2 đi tìm hài cốt đồng đội, nhưng rồi cũng đành về với kết quả không như mong muốn, vì xưa kia, với những trận bom B52 rải thảm, các cuộc pháo như mưa, đã làm tan hoang, thay đổi thực địa, theo đó hài cốt liệt sĩ cũng không còn. Nhưng bằng tất cả tinh thần và cũng là một dịp tri ân, những cựu quân y miền Đông đã không ngại tuổi cao sức yếu đi vận động các mạnh thường quân, nhà hảo tâm, các cơ quan ban ngành giúp đỡ để xây nhà tưởng niệm hơn 9.000 liệt sĩ hy sinh tại chiến trường miền Đông Nam bộ. Kết quả đã được trên 500 tấm lòng vàng của tổ chức và cá nhân chung tay góp sức, nhà tưởng niệm cho 9.000 liệt sĩ quân dân y tại ấp Hiệp Hoàn, xã Lộc Hiệp, huyện Lộc Ninh tỉnh Bình Phước đã hoàn tất. Nhà tưởng niệm còn là nơi để tất cả thân nhân các liệt sĩ cùng về thắp hương, cúng viếng. Một công trình của tấm lòng vẹn nghĩa đã hình thành như thế.
Thầy thuốc cựu chiến binh quân y miền Đông
Cùng với việc lo cho các anh hùng liệt sĩ, thì việc đền ơn đáp nghĩa đối với thân nhân liệt sĩ, người có công với cách mạng, người dân ở vùng chiến khu xưa một thời cưu mang, chở che, sẵn sàng gánh vác bao hiểm nguy kể cả hy sinh tính mạng để cho bộ đội được bình yên, cũng là việc phải làm cho trọn tình vẹn nghĩa. Nhưng hiện tại, đối với những CCB quân y, tất cả chỉ là bàn tay trắng và tiền lương hưu ít ỏi, các anh đã đền ơn bằng chính tấm lòng mình, bằng chuyên môn, nghiệp vụ ngành y. Các CCB quân y tiếp tục đi gõ cửa các mạnh thường quân, nhà hảo tâm xin giúp đỡ. Đến nay, số tiền quyên góp được đã đủ để chi cho hàng chục chuyến khám bệnh, phát thuốc miễn phí cho 12.289 bệnh nhân, tặng 9.450 suất quà cho các đối tượng chính sách và người nghèo, trong đó có 20 Bà mẹ Việt Nam anh hùng. Ngoài ra, Ban LLTTQYMĐ B2 còn tặng 15 căn nhà tình thương cho nhân viên quân y là thương bệnh binh ở các tỉnh Tây Ninh, Bến Tre, Bình Phước, Long An, Bà Rịa - Vũng Tàu. Ban LLTTQYMĐ B2 còn phối hợp với Ban Chính sách Hội CCB TP lập hồ sơ đề nghị cho 230 trường hợp là cán bộ của ngành quân y nghỉ hưu được nhận Huy chương “Vì sức khỏe nhân dân”.
Để góp phần giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ về lịch sử hào hùng của ngành quân y, Ban LLTTQYMĐ B2 đã thành lập ban biên soạn viết về lịch sử hào hùng của ngành quân y, những gương người tốt quân y. Đặc biệt, Đại tá - bác sĩ Hồ Văn Huê là bậc thầy, suốt đời tận tụy đóng góp cho ngành y đã được Ban LLTTQYMĐ B2 đề nghị thành công các ban ngành chức năng dựng tượng, đặt tên trường học Hồ Văn Huê tại quận Phú Nhuận.
Lời tri ân tha thiết của Đại tá Nguyễn Sanh Dân cùng đồng đội trong buổi lễ dâng hương tại nhà tưởng niệm: “Xin mời các anh hùng liệt sĩ hãy về với ngôi nhà tưởng niệm, trên đất mẹ thân yêu, trong đó có chúng tôi là những người còn đang sống. Xin nguyện đời đời nhớ ơn và xin được khắc bia vàng - dựng nhà tưởng niệm, tri ân đến các anh hùng liệt sĩ hy sinh vì Tổ quốc” đã làm xúc động những ai có mặt ngày hôm ấy.
