Muốn kinh doanh thì phải nộp thuế - chuyện nghiễm nhiên ai cũng hiểu, nhưng với nhiều doanh nghiệp (DN) thì việc nộp thuế đã trở thành một cực hình.
Ám ảnh “ngày 20”
Theo quy định, các DN phải nộp tờ khai thuế của tháng trước trong 20 ngày đầu tiên tháng tiếp theo. Nhiều công ty thường đến giờ cuối mới quyết toán, nên các nhân viên lo về thuế phải chạy “vắt giò lên cổ” đến các chi cục thuế quận huyện làm thủ tục.
Cục Thuế sẽ nghiêm túc Tiếp xúc với chúng tôi, ông Nguyễn Đình Tấn, Cục trưởng Cục Thuế TPHCM thừa nhận, vẫn còn một số nơi nhân viên thuế chưa có thái độ cư xử hòa nhã, đúng mực với người làm nghĩa vụ thuế. Bên cạnh đó, cơ sở vật chất ở một số nơi vẫn còn nhiều thiếu thốn, điển hình nhất là ở Chi cục Thuế Q12. Ông Tấn nói: “Có thể một số nhân viên thuế có thái độ đó là do không khí nóng bức, số lượng người đến giao dịch vào những ngày cuối quá đông, anh em bị quá tải. Tuy nhiên, quy định của ngành là không chấp nhận bất cứ lý do gì nhân viên thuế có thái độ quá khích, không nhã nhặn, gây phiền hà cho người làm nghĩa vụ thuế. Chúng tôi sẽ nghiêm khắc chấn chỉnh tình trạng này. Riêng về cơ sở vật chất phục vụ ngành thì hiện chúng tôi còn 20 công trình chưa triển khai được vì còn vướng nhiều thứ, chủ yếu là các thủ tục xây dựng cơ bản”. Ông Tấn cũng đề nghị: “Để tránh tình trạng dồn hồ sơ vào những ngày cuối, các DN có thể tranh thủ làm vào những ngày trước đó hoặc có thể gửi hồ sơ qua đường bưu điện”. |
Chúng tôi đã đi và ghi nhận nhiều hình ảnh “dở khóc dở cười” ở các chi cục thuế.
15 giờ ngày 20-5, tại Chi cục Thuế Q.Gò Vấp đông nghịt người và xe. Hai anh nhân viên đọc to tên từng DN qua micro: “Công ty Dương Phát!”.
Không thấy ai trả lời, nhân viên này đọc lại một lần nữa. Một người đàn ông tắt vội điện thoại lao ngay đến: “Dạ có!”. “Nãy giờ ở đâu mà người ta gọi hoài không nghe?”. Người đàn ông lí nhí vài câu. Anh nhân viên tiếp tục: “Anh lên lầu, đến tổ tuyên truyền in lại tờ đầu đem xuống đây gấp”. Người đại diện Công ty Dương Phát vội cầm lại đống giấy tờ của mình phóng như bay lên tầng trên.
15 giờ 45 phút, sau khi chồng hồ sơ đầu tiên vừa xong, một chồng khác cao hơn lại xuất hiện trên mặt quầy. “Công ty Tân Phát Thành đâu?”. Một người phụ nữ tiến lại. “Phải là 3 tờ chứ sao có 2 tờ vậy? Mai chị đem tờ còn lại lên đây bổ sung. Nhớ đó, ngày mai thôi nhé!”.
Tiếng anh nhân viên lại vang lên lanh lảnh trong micro làm mọi người ngồi đợi trong phòng ai cũng phì cười “Trời đất, quá nhiều hồ sơ, đóng dấu mạnh, dấu sắp bể rồi nè!”.
16 giờ 10 phút. “Công ty Thế Cao đâu?”. “Cái chỗ này đề tên công ty chứ có phải tên giám đốc đâu. Đem về sửa lại. Mai trễ hẹn là cái chắc!”. Anh thanh niên đại diện của Công ty Thế Cao ngần ngừ một lát rồi bần thần cầm đống hồ sơ ra về.
Một người ngồi cạnh chúng tôi nói: “Kiểu này bị trừ lương là cái chắc, ai bảo không coi kỹ. Thế nào cũng bị phạt!”. Tiếng anh nhân viên chi cục thuế lại vang lên: “Trời ơi, công ty của anh ở Bình Thạnh mắc mớ gì đem qua Gò Vấp. Cầm hồ sơ về. Lên đường. Mai về Q.Bình Thạnh… đóng phạt luôn!”.
16 giờ 35 phút. Hai nhân viên trong quầy đứng dậy. Cùng lúc đó, một người chạy vào để vội xấp hồ sơ lên mặt quầy. Anh nhân viên từ chối ngay: “Hết giờ rồi, không nhận hồ sơ nữa!”. Nhiều người vẫn còn cầm hồ sơ đợi, nghe thấy vậy tiu nghỉu ra về.
14 giờ, tại Chi cục Thuế Q.Bình Thạnh. Dù trời mưa tầm tã nhưng dòng người vào bãi giữ xe vẫn đông nghẹt. Tại đây, không có hàng ghế dành riêng cho khách hàng, chỉ có vài chiếc nằm chỏng chơ tại góc phòng. Nhân viên chi cục thuế gọi tên DN không bằng micro nên mọi người tập trung quanh quầy rất đông.
Đại diện Công ty TNHH Minh Hạnh nói nhỏ với tôi: “Làm hồ sơ thì nhanh thôi nhưng phải chịu khó, để qua lượt là bị mắng ngay”. Những nhân viên không nghe kịp thì cứ việc tới lục đống hồ sơ “không thừa nhận” cao ngất đặt trên mặt quầy trước mặt hai nhân viên thuế.
Một phụ nữ chen vào lí nhí hỏi tên công ty của mình. Anh nhân viên trong quầy xẵng giọng: “Gọi nãy giờ sao không vô lấy?”. “Tại em không nghe rõ”. “Đừng có xạo. Để hồ sơ đây rồi đi mất tiêu mà còn xạo gì nữa. Ra kia tìm thử coi!”. Anh nhân viên lại gọi một DN khác: “Công ty chuyển qua Tân Bình thì về Tân Bình làm, mắc mớ gì làm ở Bình Thạnh!”. “Em cũng mới chuyển qua…”. “Đừng có cãi!”. Nói xong, anh nhân viên thuế thảy tập hồ sơ lên mặt bàn…
Chờ đóng thuế dưới... mưa!
Mới hơn 13 giờ nhưng xung quanh phòng thuế Q12 (bãi đất trống) đã lố nhố người đứng đợi. Đến sớm được ngồi, tới trễ “cứ việc đứng đợi”. Mưa lất phất nhưng không ai dám rời chỗ vì cô nhân viên thuế không đọc tên bằng micro, nên ai cũng sợ qua lượt của mình.
Chờ đợi dưới mưa để được... làm thủ tục thuế tại Chi cục Thuế quận 12.
15 giờ 40 phút. Cơn mưa bắt đầu to. Chị Tuyến, nhân viên kế toán một DN chuyên về các thiết bị xử lý nước thở hắt ra: “Hồ sơ của em sai một chi tiết nhỏ, chờ từ sáng đến gần trưa mới được thông báo phải về chỉnh sửa lại. Đầu giờ chiều là em vào nộp ngay. Giờ vẫn chưa thấy, nếu nộp trễ sẽ bị công ty phạt nên cố đợi xem sao”.
“Trời, sắp hết giờ rồi!”, tôi vừa quay sang anh nhân viên trẻ đứng cạnh mới thốt lên câu cảm thán đó thì ngay lập tức anh đã vọt lên nhanh như tên bắn và tuôn ngay một tràng “Có, có! Dạ có!” khi nghe cô nhân viên phòng thuế đọc tên “Cơ sở Đức Phát đâu?”. “Thôi về trước nhé, chúc may mắn!”, anh chàng cười tươi rói chào hai người bạn của 2 DN khác đang tiu nghỉu đứng đợi.
Những hồ sơ nào chưa có người nhận, theo phản ánh của các DN, sẽ được để hết ngoài rổ trước phòng để hôm sau “chủ nhân” của nó đến lựa. “Thông tin DN mà cứ coi như chơi vậy, phơi hết ra rổ đó, ai muốn tìm cứ tìm, thiệt tình làm ăn gì kỳ quá!” - một bác lớn tuổi đi đóng thuế cho công ty phàn nàn.
Không chờ đợi ngoài trời như ở Chi cục Thuế Q12 nhưng ở Chi cục Thuế Q.Tân Bình thì các nhân viên của những DN đi đóng thuế gần như bị “đóng hộp” vì sự chật chội, ngột ngạt ở đây.
13 giờ, tôi phải cạnh tranh “khốc liệt” với 2 người khác, nhanh chân vọt vào bãi gửi xe vì trời đang mưa tầm tã. Bãi giữ xe đông nghịt người và xe. Nhưng bên ngoài, một hàng dài rồng rắn vẫn đang chậm chạp tiến vào.
Trên các ghế chờ, một số người đã gà gật ngủ. Không khí thì nóng bức, ghế ngồi cũng thiếu nhưng cái làm hầu hết những nhân viên đi đóng thuế có mặt ở Chi cục Thuế Q.Tân Bình ngày 20-5 vừa qua bất bình, là thái độ của một “cô” nhân viên thuế chuyên đọc tên DN. Hầu như ai lên nộp trễ, đọc không nghe thấy, hỏi han về hồ sơ của mình… đều bị cô quát ngay vào micro bằng một giọng rất khó chịu: “Cái gì?”.
Bực bội vì nộp tờ khai từ 14 giờ kém 20 phút đến tận 15 giờ vẫn chưa được gọi, đại diện Công ty ALC nóng ruột chạy lên hỏi thì bị ngay một câu quát chói tai của cô. Một nữ nhân viên trẻ của Công ty Truyền thông Hòa Bình lắc đầu nói: “Đi nộp thuế chứ có xin xỏ gì đâu, mất cả nửa ngày còn bị la mắng...”. Tôi ráng chen lên trước để xem tên cô nhân viên thuế nhưng chịu, vì cô ta đã quay bảng tên vào trong.
Tôi bước ra bãi gửi xe, tiếng loa vẫn văng vẳng giọng nói khó chịu của cô nhân viên thuế Q.Tân Bình: “Sao gọi hoài không thấy đâu hết?”…
Hồng Hiệp – Thạch Thảo
