Tại cuộc họp báo sau Hội nghị thượng đỉnh G7 ở Đức, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã nói về cuộc chiến chống Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Theo tạp chí Time, những gì ông chủ Nhà Trắng nêu cho thấy, sự thất bại trong cuộc chiến chống IS là do trách nhiệm của Lầu Năm Góc, Iraq và Thổ Nhĩ Kỳ chứ không phải do Nhà Trắng.
Ông Obama nói: “Chúng tôi chưa hoàn tất chiến lược (chống IS) bởi vì đòi hỏi có sự cam kết từ Iraq”. Theo Time, câu nói này cũng không hơn gì câu nói từ tháng 8-2014, cũng của ông Obama: “Chúng tôi chưa có chiến lược” chống IS.
Theo các nhà phân tích, cuộc chiến của Mỹ tại Iraq và Afghanistan đã tiêu tốn của Mỹ trên 3.000 tỷ USD cùng với gần 7.000 binh sĩ thiệt mạng mà cũng không đạt được kết quả như mong đợi đã khiến Nhà Trắng không thể nào trở lại sử dụng bộ binh chống IS. Họ chỉ còn cách sử dụng không kích (do Mỹ đứng đầu liên quân) kết hợp với lực lượng bộ binh tại Iraq và Thổ Nhĩ Kỳ. Nhưng tình hình mâu thuẫn sắc tộc giữa người Hồi giáo Shiite với người Sunni và người Kurd ngày càng trầm trọng tại Iraq khó mà đòi hỏi một quân đội thống nhất với ý chí chiến đấu cao.
Thừa nhận vấn đề này nên trong cuộc họp báo, Tổng thống Mỹ Obama cho biết Mỹ muốn huấn luyện và trang bị nhiều hơn nữa cho các lực lượng an ninh Iraq.
Không rõ lực lượng vũ trang Iraq chiến đấu như thế nào, chỉ biết rằng, hơn 2/3 số xe bọc thép Humvee của Mỹ trang bị cho Iraq chống khủng bố đã lọt vào tay của IS và IS nhanh chóng chuyển các xe này thành những xe chở vũ khí đánh bom liều chết. Điều đáng sợ là xe bọc thép có khả năng chở nhiều vũ khí, kể cả 1 tấn thuốc nổ và khó bị tiêu diệt trước khi lao vào mục tiêu.
Theo Reuters, Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi thừa nhận, 2.300 xe Humvee bị IS thâu tóm khi lực lượng này chiếm thành phố Mosul tháng 6-2014. IS đã sử dụng Humvee trong hàng loạt vụ đánh bom liều chết ở Iraq và Syria, giúp họ chiếm đóng nhiều vị trí quan trọng, trong đó có thành phố Ramadi của Iraq. Các chuyên gia quân sự Mỹ cho rằng IS dùng những chiếc xe Humvee tấn công liều chết càng làm cho binh sĩ Iraq mất tinh thần chiến đấu và dễ tháo chạy trừ khi có vũ khí chống tăng đặc biệt.
Với Thổ Nhĩ Kỳ, thành viên khối NATO có biên giới chung với Iraq và Syria, nước này e ngại Tổng thống Syria Bashar Al Assad hơn cả IS nên không mặn mà gì tích cực cùng Mỹ chống IS. Thổ Nhĩ Kỳ từng thúc giục Mỹ lập vùng cấm bay ở Syria để chống Tổng thống Assad nhưng Mỹ xem hành động đó là lời tuyên chiến với ông Assad nên không đồng ý. Washington lại chê trách Thổ Nhĩ Kỳ không tích cực ngăn chặn các tay súng từ bên ngoài qua ngõ Thổ Nhĩ Kỳ để đến Syria gia nhập IS.
Phía đảng Cộng hòa đã không im lặng trước chiến lược chống IS của Nhà Trắng. Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa bang Arkansas Tom Cotton, một cựu binh ở Afghanistan và Iraq, cho rằng chiến lược chưa hoàn tất của ông Obama đặt nước Mỹ trước nguy cơ lớn về an ninh. Trung tướng không quân về hưu David Deptula đã làm một phép so sánh mỉa mai rằng kế hoạch chống IS của Mỹ hiện nay kéo dài hơn cả việc Tổng thống Saddam Hussein xâm chiếm Kuwait và cuộc chiến vùng Vịnh năm 1991. Tướng Deptula là người từng lên kế hoạch không kích Iraq dài 38 ngày buộc quân đội của Tổng thống Saddam Hussein rút khỏi Kuwait năm 1991.
Lưu ý đến lời than phiền của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter gần đây cho rằng các lực lượng vũ trang Iraq thiếu ý chí chiến đấu chống IS nhằm giành lại thành phố Ramadi, tướng Deptula nói rằng: “Điều đó dường như cũng đúng với Tổng tư lệnh của chúng ta (tức Tổng thống Obama)”.
THỤY VŨ
