(SGGPO).- Nhiều người dân đủ điều kiện về tuổi nghỉ hưu (nam 60 tuổi, nữ 55 tuổi) nhưng thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm thì từ hôm nay 4-4 sẽ được đóng BHXH một lần để hưởng ngay lương hưu. Nếu đóng BHXH một lần đủ trong tháng 4-2016, người dân có thể hưởng lương hưu ngay từ tháng 5-2016.
Người dân nhận lương hưu tại Bưu điện văn hóa xã Tân Quý Tây, huyện Bình Chánh, TPHCM
Mòn mỏi chờ đợi
Bà Vũ Thị Minh Phương cho biết, năm nay bà 56 tuổi, làm giáo viên liên tục trong 35 năm từ tháng 9-1981 và vừa hết tuổi lao động từ 30-10-2015. Trước đó, từ năm 1993-2004, bà Phương dạy ở Trường THCS Bán công Tân Bình (TPHCM). Từ tháng 9 -2004 đến tháng 10-2005, bà dạy học ở quận Tân Phú. Tính đến thời điểm hết tuổi lao động, bà Phương đã đóng BHXH được 12 năm 6 tháng.
“Tôi đã hết tuổi lao động, tôi muốn tham gia BHXH tự nguyện, đóng một lần cho 7 năm 6 tháng còn thiếu để đủ 20 năm tham gia BHXH” – bà Vũ Thị Minh Phương bày tỏ.
Điều bà băn khoăn bấy lâu nay là có được đóng BHXH một lần không và thủ tục thế nào?
Tương tự, ông Nguyễn Mạnh Bằng (ngụ quận Bình Thạnh) đã hơn 60 tuổi và đóng BHXH được 16,5 năm. Từ năm 2014 đến nay, ông đóng BHXH tự nguyện.
Ông Bằng sốt ruột: “Tôi nghe nói có quy định mới, cho phép đóng BHXH một lần để hưởng lương hưu luôn. Vậy bao giờ triển khai? Trường hợp của tôi đóng như thế nào?”
Bà Nguyễn Thị Thoa (ngụ phường Bình An, quận 2) trông mong: Chính phủ đã có Nghị định 134/2015/NĐ-CP ngày 29-12-2015, có hiệu lực từ ngày 15-2-2016, nhưng đến nay chưa thấy cơ quan BHXH thực hiện. Vậy đến khi nào Nghị định này mới chính thức được áp dụng?
Ông Cao Văn Sang, Giám đốc BHXH TPHCM cho biết, người tham gia BHXH tự nguyện, đặc biệt là những người đã đủ điều kiện về tuổi nghỉ hưu (nam từ đủ 60 tuổi, nữ từ đủ 55 tuổi) nhưng có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm rất sốt rột, trông mong việc được đóng BHXH một lần để hưởng lương hưu ngay.
Ông Sang cho hay, mục e khoản 1 Điều 9 Nghị định số 134/2015/NĐ-CP quy định đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) thì được đóng cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu. Tuy nhiên, suốt thời gian qua, các tỉnh, thành vẫn chưa có hướng dẫn của Bộ LĐTB-XH về cách tính số tiền lãi gộp phải nộp bằng lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân tháng nên BHXH TPHCM chưa thể thu BHXH một lần được.
Từ ngày 4-4-2016, Thông tư 01/2016/TT-BLĐTBXH (gọi tắt là Thông tư 01) quy định chi tiết về việc này có hiệu lực, cũng là ngày BHXH TPHCM, một trong số đơn vị đầu tiên trong cả nước, bắt đầu thực hiện thu BHXH một lần cho các năm còn thiếu để người dân có thể hưởng ngay lương hưu.
Đóng số tháng thiếu cộng lãi suất
Theo ông Cao Văn Sang, người tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi nghỉ hưu (nam 60 tuổi , nữ 55 tuổi) nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) được đóng một lần cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu. Mức đóng một lần cho những năm còn thiếu được tính bằng tổng mức đóng của các tháng còn thiếu, áp dụng lãi cộng gộp bằng lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân tháng do BHXH Việt Nam công bố của năm trước liền kề với năm đóng. Trong đó, mức đóng hàng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn. Mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn (mức chuẩn nghèo nông thôn hiện là 700.000 đồng/tháng) theo quy định của Thủ tướng Chính phủ và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng.
Về thời điểm hưởng lương hưu, theo ông Cao Văn Sang, người dân sẽ được hưởng lương hưu ngay từ tháng liền kề sau tháng đóng đủ số tiền cho những năm còn thiếu.
Trong khi những người dân đóng BHXH một lần cho những năm còn thiếu phải đóng gộp tiền lãi suất thì những người đóng BHXH một lần cho nhiều năm về sau (đóng cho tương lai; không quá 5 năm) sẽ được chiết khấu theo lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân tháng do BHXH Việt Nam công bố của năm trước liền kề với năm đóng.
Cùng với phương thức đóng một lần cho những năm còn thiếu (không quá 10 năm) và đóng một lần cho tương lai (không quá 5 năm), người tham gia BHXH tự nguyện còn được lựa chọn đóng BHXH hàng tháng, hoặc đóng 3 tháng một lần, 6 tháng một lần, 12 tháng một lần.
Người tham gia BHXH tự nguyện đã đóng trước tiền BHXH (theo phương thức 3 hoặc 6, hoặc 12 tháng, hoặc không quá 5 năm) sẽ được hoàn trả một phần số tiền đã đóng trước đó nếu thuộc các trường hợp: thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc; hưởng BHXH một lần; bị chết hoặc tòa án tuyên bố là đã chết.
Về thủ tục đóng, ông Cao Văn Sang cho biết, người dân cần đến các đại lý thu BHXH tự nguyện tại bưu điện quận, huyện để mua BHXH tự nguyện và được hướng dẫn làm thủ tục đóng BHXH một lần để hưởng lương hưu.
Thủ tục gồm có: tờ khai đăng ký tham gia BHXH (đăng ký lần đầu), sổ BHXH, tờ khai thay đổi thông tin người tham gia (nếu thay đổi mức đóng, phương thức đóng)… Cá biệt, các trường hợp có yêu đóng BHXH một lần ngay trong tháng 4-2016 (để hưởng hưu trí từ tháng 5-2016) cũng có thể đến BHXH quận, huyện để làm thủ tục đóng và nộp yêu cầu hưởng chế độ hưu trí.
Thông tư có hiệu lực vẫn… chưa được công khai
Giám đốc BHXH TPHCM cho biết, Thông tư 01 Thông tư được ban hành ngày 18-2, có hiệu lực từ ngày 4-4 nhưng đến nay vẫn… chưa được công bố công khai. Ngay cả BHXH TPHCM đến thời điểm này vẫn chưa nhận được bản chính của Thông tư 01 và chưa nhận được chỉ đạo, hướng dẫn từ BHXH Việt Nam.
Tuy nhiên, trước sự trông mong của người dân, BHXH TPHCM đã yêu cầu các đại lý thu BHXH tự nguyện rà soát danh sách người tham gia BHXH tự nguyện, đặc biệt là các trường hợp nam từ đủ 60, nữ từ đủ 55 và có thời gian đóng BHXH từ đủ 10 năm đến dưới 20 năm để thông báo cho người dân biết.
Do Thông tư 01 có hiệu lực từ ngày 4-4 nên BHXH TPHCM chỉ có thể thu một lần từ ngày 4-4 trở đi. Những người đủ tuổi từ tháng 3-2016 hoặc đủ tuổi từ trước đó cũng chỉ có thể hưởng lương hưu từ ngày 1-5-2016 (nếu đóng đủ BHXH một lần trong tháng 4-2016).
ĐƯỜNG LOAN
