Hôm qua, 10-8, tại Hà Nội, Đại hội lần thứ IX của Hội Nhà báo Việt Nam đã tiến hành phiên họp trù bị. 406 đại biểu đã chia thành 12 tổ thảo luận, góp ý đối với các văn kiện, báo cáo của BCH Hội Nhà báo Việt Nam khóa VIII. Bên lề các cuộc làm việc tổ, chiều qua, phóng viên Báo SGGP đã có cuộc phỏng vấn ông Lê Quốc Trung, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam (ảnh) về một số vấn đề liên quan.
Ông Lê Quốc Trung, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam
- Phóng viên: Đại hội lần này sẽ xem xét và sửa đổi, bổ sung điều lệ Hội Nhà báo Việt Nam. Ông có thể cho biết những thay đổi trong dự thảo này?
Ông LÊ QUỐC TRUNG: So với điều lệ hiện hành, sẽ điều chỉnh 2 vấn đề. Một là khẳng định vị trí, vai trò của các liên chi hội nhà báo trực thuộc Trung ương. Thứ hai, trong dự thảo, chúng tôi đưa ra vấn đề kết nạp những nhà báo tốt nghiệp cao đẳng vào hội. Bởi điều lệ hiện hành chỉ cho phép kết nạp những người tốt nghiệp ĐH. Tuy nhiên trong thực tế hiện có rất nhiều nhà báo tốt nghiệp các trường CĐ chuyên nghiệp đang hành nghề báo chí. Tôi hy vọng, vấn đề này sẽ được đại hội thông qua để bảo đảm quyền lợi cho những nhà báo chưa có điệu kiện tốt nghiệp ĐH.
- Một số người cho rằng, thời gian qua, việc chống tiêu cực, tham nhũng của báo chí có vẻ chùng xuống so với trước đây. Ông nhận xét vấn đề này như thế nào?
Tôi cho rằng ý đó chưa hoàn toàn đúng. Thực tế là trong thời gian vừa qua, báo chí vẫn có rất nhiều bài viết, tác phẩm tham gia vào công tác chống tiêu cực, tham nhũng. Vì thế nói chùng xuống là không đúng. Tuy nhiên, sau một số vụ việc liên quan đến chuyện các cơ quan chức năng xử lý một số tờ báo, nhà báo thì công tác đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực được các tờ báo thực hiện thận trọng hơn. Đó là việc nhà báo khi tác nghiệp phải thận trọng hơn khi tiếp cận thông tin, xử lý thông tin. Để làm sao những thông tin đấu tranh chống tiêu cực, phản biện phải chính xác, có sức thuyết phục cao. Nếu không, ảnh hưởng của nó rất lớn, gây tác động xấu đến xã hội.
- Thời gian qua có một chuyện là việc thông tin báo chí “lề phải và lề trái”. Với cương vị của mình, ông nhìn nhận chuyện này như thế nào?
Theo quan điểm của tôi, “lề phải và lề trái” ở đây là chúng ta không nên đi ngược chiều. Tức hoạt động báo chí cần thực hiện đúng các quy định của pháp luật, phải tôn trọng pháp luật. Chứ không thể nói là báo chí rồi bỏ qua tất cả khuôn khổ mà pháp luật, trong đó có cả Luật Báo chí, đã quy định. Mỗi tờ báo khi ra đời đều có tôn chỉ, mục đích của mình, do vậy cần thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích đó. Bây giờ nhiều tờ báo xin cấp phép một đường, khi hoạt động lại làm một nẻo. Đó là sự vi phạm và pháp luật không thể chấp nhận chuyện đó.
Các đại biểu trao đổi tại Đại hội Hội Nhà báo Việt Nam. Ảnh: MINH ĐIỀN
- Thời gian qua có nhiều nhà báo bị hành hung, cản trở trong quá trình tác nghiệp. Đại hội lần này có thảo luận vấn đề này không, thưa ông?
Thực ra đại hội này có nhiều nội dung và trong báo cáo đánh giá công tác của ban chấp hành nhiệm kỳ cũ sẽ có phần đề cập đến chuyện này. Đó là việc hội đã hết sức cố gắng để bảo vệ quyền hành nghề hợp pháp của các hội viên. Cụ thể ở đây là việc bảo vệ những nhà báo bị hành hung, cản trở trong quá trình tác nghiệp. Tuy nhiên, chúng tôi cũng tự đánh giá rằng, kết quả đạt được chưa cao. Chính vì vậy, tại ĐH sẽ có một báo cáo riêng của Ban kiểm tra hội, trong đó nói rõ những vấn đề liên quan đến chuyện này. Đây là một nhiệm vụ, chức năng rất quan trọng của hội. Hội chúng ta là hội chính trị – xã hội – nghề nghiệp. Đã là nghề nghiệp thì không chỉ bồi dưỡng nghề nghiệp, mà phải bảo vệ hội viên trong quá trình hành nghề nữa.
- Đến thời điểm này, qua các phiên họp tổ, ông có thể cho biết vấn đề gì nổi cộm nhất?
Tôi thấy có 2 vấn đề được các đại biểu quan tâm nhiều nhất. Trước hết, là cơ chế chính sách của Nhà nước đối với báo chí về mặt kinh tế. Thời gian qua, hội đã làm rất nhiều việc để giúp các cơ quan báo chí giảm bớt những khó khăn do cơ chế chính sách. Đây là vấn đề bức xúc nhất của các đại biểu. Hiện nay Bộ Tài chính đã soạn thảo văn bản và hội đã tham gia khá kỹ vào dự thảo cuối cùng trước khi trình Thủ tướng Chính phủ xem xét. Đó là việc đưa các cơ quan báo chí vào nhóm được hưởng thuế suất thấp khoảng 10%, chứ không phải cao như hiện nay; đồng thời được tính rất nhiều mức chi tiêu hợp lý trước thuế. Tôi cho rằng đó là một vấn đề rất quan trọng, mặc dù chưa có kết quả cụ thể, nhưng hy vọng sẽ sớm thành hiện thực.
Vấn đề thứ 2 là việc bồi dưỡng nghiệp vụ, nâng cao trình độ cho anh em hội viên. Bây giờ số lượng hội viên đông, hơn 17.000 người, ngoài các trường đào tạo báo chí ban đầu, đào tạo sinh viên, hầu như việc đào tạo lại, nâng cao trình độ rất ít. Thời gian tới, hội và các cơ quan chức năng sẽ phối hợp nghiên cứu đẩy mạnh công tác này.
- Theo nhìn nhận của ông, đâu là những khó khăn, hạn chế trong hoạt động báo chí ở nước ta hiện nay?
Khó khăn còn khá nhiều. Có thể nói cái khó khăn, hạn chế lớn nhất bây giờ là việc báo chí chúng ta phát triển nhanh về số lượng, nhưng chất lượng và tính chuyên nghiệp chưa cao. Điều này nhiều người cũng có nhận định như tôi và ngay báo cáo chính trị của ĐH lần này cũng có đề cập. Vì tính chuyên nghiệp chưa cao nên dẫn đến những sai sót trong quá trình tác nghiệp, dẫn đến những hậu quả khó lường như một số vụ việc trong thời gian qua. Tính chuyên nghiệp không cao dẫn đến thông tin kém hấp dẫn, khó bán báo. Điều đó đã dẫn đến chuyện nhiều người đã từng nói là báo nào cũng giống báo nào, thiếu bản sắc, cái riêng trong việc thông tin của mỗi tờ báo, đọc một tờ là đủ. Thậm chí có người còn bảo là báo chí bây giờ tẻ nhạt, trùng lặp nhiều quá!...
Một cái khó khăn khác đó chính là sự khó khăn trong hoạt động kinh tế báo chí hiện nay. Còn nhiều khó khăn nữa và hội đang cố gắng hết sức để tháo gỡ những khó khăn đó trong phạm vi mình có thể!
Trần Lưu (thực hiện)
Thông tin liên quan
>> Hôm nay 10-8, khai mạc Đại hội IX Hội Nhà báo Việt Nam
