LTS: Nhân dịp Đại tướng Võ Nguyên Giáp bước sang tuổi 100, Báo SGGP xin giới thiệu bài viết của nhà sử học Dương Trung Quốc về cuộc gặp gỡ giữa Đại tướng và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Mc Namara cách đây 13 năm. |
15 giờ 30 ngày 23-6-1997, tại Nhà khách Chính phủ, cuộc gặp gỡ giữa ông Robert Mc Namara, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ và Đại tướng Võ Nguyên Giáp diễn ra như hoạt động cuối cùng của cuộc Hội thảo Việt - Mỹ. Kết quả cuộc hội thảo kéo dài hơn 3 ngày (20-6 đến 23-6-1997) đã được hai bên công bố tại khách sạn Sofitel lúc 14 giờ càng kích thích sự quan tâm của báo giới.
10 phút dành cho các nhà báo thao tác nghiệp vụ bằng những câu hỏi ngắn gọn chấm dứt khi ông Mc Namara yêu cầu tất cả nhà báo đều phải rời khỏi phòng họp. Khi yên tĩnh đã trở lại, hai vị cựu Bộ trưởng Quốc phòng của những năm tháng chiến tranh Việt - Mỹ mới bắt tay nhau một lần nữa và trao đổi những câu hỏi xã giao của những người đã từng quen biết.
Về phía Mỹ, ông Mc Namara giới thiệu 2 trong số 52 vị thành viên phía Mỹ là tướng William Smith, nguyên trợ lý đặc biệt cho Tổng tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Maxwell Taylor và ông Chester Cooper, nguyên là nhà phân tích khu vực Đông Nam Á, thành viên Hội đồng an ninh quốc gia. Đại tướng Võ Nguyên Giáp mở đầu cuộc nói chuyện bằng những lời hoan nghênh và cho rằng cần có nhiều cuộc hội thảo nữa để hướng tới tương lai hòa bình, hợp tác trên cơ sở bình đẳng đôi bên cùng có lợi.
Chủ tịch Hồ Chí Minh trực tiếp giao nhiệm vụ cho Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong chiến dịch Điện Biên Phủ.
“Từ lo sợ không có trong tư duy quân sự Việt Nam”
Phía Mỹ đưa ra câu hỏi: “Những hành động quân sự nào của Mỹ làm tướng Giáp lo sợ nhất và vào những thời điểm nào?”. Đại tướng cười và vui vẻ nói: “Từ “lo sợ” không có trong tư duy quân sự của chúng tôi, bởi vì với chúng tôi, không có gì quý hơn độc lập tự do, chúng tôi quyết đánh Mỹ và chúng tôi luôn tin tưởng là sẽ thắng”.
Phía Mỹ lại đưa ra câu hỏi: “Nhìn lại quá khứ, tướng Giáp đánh giá thế nào về thành công và thất bại của Tổng tiến công Mậu Thân?”. Đại tướng nói rằng: Sức mạnh của Mỹ tuy lớn nhưng có những hạn chế cơ bản. Ví như kỵ binh mạnh ở chỗ cơ động nhưng đối với chúng tôi thì cơ động nhất là lực lượng tại chỗ. Quân Mỹ đến đâu, đã có lực lượng của chúng tôi ở chỗ đó. “Còn về trận Mậu Thân, mục đích của chúng tôi là làm sao cho Mỹ rút. Về cách đánh mà nói thì đợt một là thắng lợi lớn, những đợt sau nếu theo ý kiến của Trung ương chuyển nhanh về nông thôn thì thắng to, nên vì vậy có tổn thất... Chiến tranh nhìn chung là chiến lược tổng hợp. Mục tiêu của chúng tôi là Mỹ phải chấm dứt leo thang, ngồi lại đàm phán. Cuối cùng chúng tôi đã thắng lợi hoàn toàn, bảo vệ nền độc lập và thống nhất Tổ quốc của một nước nhỏ, kinh tế còn lạc hậu đánh thắng hai đế quốc to. Đó là thắng lợi của ai? Của nhân dân Việt Nam đồng thời cũng là của các lực lượng tiến bộ, yêu chuộng hòa bình trên thế giới, trong đó có những người Mỹ chống lại chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam.
“Các ngài nên đọc Nguyễn Trãi”
Phía Mỹ nhìn nhận rằng Mỹ không thắng được ở Việt Nam là do không hiểu Việt Nam và bỏ qua nhiều cơ hội để chấm dứt sự dính líu vào cuộc chiến tranh Việt Nam. Nhưng về phía Việt Nam thì sao, có cơ hội nào bị bỏ lỡ không? Câu trả lời của Đại tướng là: “Chúng tôi không bỏ qua một cơ hội nào”. Ông Mc Namara ngắt lời: “Cái đó còn phải bàn lại...”.
Đại tướng đáp: “Mỹ xâm lược Việt Nam là sai lầm. Mỹ không hiểu Việt Nam. Chúng tôi là một dân tộc có tinh thần bất khuất hàng ngàn năm chống giặc ngoại xâm, nhưng rất mong muốn hòa bình. Thế kỷ 15, sau khi đánh thắng quân Minh đã từng có những lời tuyên ngôn trong các áng văn bất hủ “Bình Ngô Đại Cáo” và “Phú Chí Linh” của Nguyễn Trãi: Đem lại thái bình muôn thuở/Tắt muôn đời chiến tranh. Các ngài nên đọc những sách đó. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tìm ra con đường cứu nước và phát triển học thuyết quân sự độc đáo Việt Nam động viên chiến tranh toàn dân, do dân, vì dân nên đánh thắng”.
“Nhân dân Việt Nam là người đánh thắng Mỹ”
Sau câu hỏi của tướng Smith là bằng cách nào Việt Nam đối phó được với những vũ khí hiện đại của Mỹ, một câu hỏi khác được đặt ra: “Vị tướng nào trong chiến tranh được tướng Giáp đánh giá cao nhất?”.
Đại tướng trả lời: “Quân đội Nhân dân Việt Nam ở cả miền Bắc và miền Nam, như Chủ tịch Hồ Chí Minh nói là một quân đội anh hùng của một dân tộc anh hùng có tinh thần quyết chiến rất cao, thông minh và sáng tạo. Còn vị tướng đã có công lao lớn đến đâu cũng chỉ là giọt nước trong biển cả. Chỉ có nhân dân Việt Nam là người đánh thắng Mỹ. Các ngài gọi tôi là vị tướng thần thoại, nhưng tôi tự nghĩ tôi bình đẳng với những người lính của mình. Tôi hoàn thành nhiệm vụ cũng như những người lính hoàn thành nhiệm vụ. Trên bình diện nhiệm vụ thì tôi cũng như người lính là bình đẳng, cho nên tôi rất tôn trọng người lính”.
“Hôm nay, ngài lại thắng lớn về thời gian”
Ông Chester Cooper, vị tướng thành viên Hội đồng an ninh quốc gia thời chiến tranh của Mỹ chân thành nói: “Thưa ngài, tôi thán phục ngài từ 20 năm về trước, nay tôi cũng vẫn thán phục ngài và chắc các bạn tôi ở đây cũng vậy. Chúng tôi sang đây với một tinh thần cởi mở và sẵn sàng muốn tìm hiểu dân tộc Việt Nam. Chúng tôi học hỏi được rất nhiều. Bài thuyết trình của ngài cũng nhắn nhủ chúng tôi rất nhiều điều”. Đại tướng bình luận: “Các ngài chưa hiểu hết đâu…”.
Trong suốt cuộc gặp mặt, cựu Bộ trưởng Mc Namara không nói nhiều nhưng luôn tỏ ra sốt ruột về thời gian, thỉnh thoảng ông lại ngắt lời Đại tướng với câu xin lỗi lịch sự nhưng không giấu được sự sốt ruột vì muốn giành thêm thời gian để các thành viên của mình trình bày quan điểm. Nhưng thản nhiên và cũng lịch sự, Đại tướng chủ động giành phần lớn thời gian để phát biểu quan điểm của mình. Không giữ được kiên nhẫn, ông Mc Namara thốt lên: “Thế là ngài lại thắng về thời gian rồi”. Đại tướng lập luận: “Các ngài thua vì chưa hiểu, muốn hiểu nên lắng nghe”.
Sau cuộc gặp mặt, Stein Tonnesson, nhà sử học người Na Uy, thành viên duy nhất không có quốc tịch Mỹ của đoàn Mỹ, là tác giả của nhiều tác phẩm viết về lịch sử Việt Nam bình luận về cuộc gặp mặt giữa hai cựu Bộ trưởng Quốc phòng: “Lần này, tướng Giáp lại thắng trong một trận chiến về ngôn từ”.
Nước nhỏ có vai trò nước nhỏ Về quan hệ giữa Việt Nam và các nước lớn trong chiến tranh, Đại tướng nhắc lại nhiều lần: “Nước lớn có vai trò nước lớn nhưng tôi muốn nhắc với ngài rằng: nước nhỏ cũng có vai trò nước nhỏ. Danh dự, sức mạnh độc lập tự do, sức mạnh văn hóa của một nước không thể đo bằng cây số vuông. Ngày nay, muốn xây dựng một trật tự thế giới mới, các dân tộc phải bình đẳng và tôn trọng độc lập chủ quyền của nhau. G7, G8 bàn với nhau, được, nhưng nếu không tính đến các nước nhỏ thì không bao giờ thế giới có hòa bình và ổn định phát triển”. |
DƯƠNG TRUNG QUỐC
Vị tướng và hai trận đánh vang danh lịch sử thế giới
Trong quyển sách “Những nhà lãnh đạo quân sự vĩ đại và những chiến dịch của họ” (Great mlilitary leaders and their campaigns) của Giáo sư sử học Jeremy Black, Đại học Exeter, Anh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp được đưa vào danh sách 59 nhà lãnh đạo quân sự vĩ đại nhất của thế giới từ thời cổ đại trước công nguyên cho đến thế kỷ 20.
Từ thời cổ đại có Cyrus Đại đế của đế chế Ba Tư, Alexandre Đại đế của Hy Lạp, Julius Caesar của La Mã, Tần Thủy Hoàng; đến thời phục hưng có Napoleon và đối thủ của ông ta là tướng Wellington, Peter Đại đế của Nga… Những nhân vật của thế kỷ 20 có Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Nguyên soái Georgy Zhukov của Liên Xô trước đây, đô đốc Nimitz của Mỹ.
Phần viết về Đại tướng Võ Nguyên Giáp gồm hai trang được rút tít bằng sự định danh: “Vị tướng đã đánh bại người Pháp và người Mỹ” kèm theo một câu trích của vị tướng Việt Nam: “Kế thừa và tiếp tục truyền thống chống ngoại xâm của dân tộc ta, nhân dân ta đã đánh bại kẻ mạnh hơn bằng sức nhỏ hơn” (lấy yếu thắng mạnh).
Ngoài 2 tấm ảnh chân dung của 2 thời kỳ vẻ vang kết thúc Điện Biên Phủ (1954) và kết thúc Kháng chiến chống Mỹ, phần viết về Đại tướng Võ Nguyên Giáp còn đưa ra những sơ đồ chiến trận ở Điện Biên Phủ và Tết Mậu Thân. Đúng là phần viết về Đại tướng Võ Nguyên Giáp ngắn và có phần chưa đầy đủ hơn các nhân vật còn lại nhưng đó cũng là lẽ đơn giản vì Đại tướng Võ Nguyên Giáp là nhân vật duy nhất... đến nay vẫn còn sống!
Trong một quyển sách khác của tác giả Jeremy Black, nhà sử học đã đưa trận đánh Điện Biên Phủ và cuộc Tổng tấn công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968 của quân và dân Việt Nam là hai trong 70 trận đánh lớn nhất trong lịch sử thế giới.
Trong phần viết về hai trận đánh này, tác giả nhắc lại tên tuổi của vị tướng là Tổng tư lệnh - Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Tác giả cho biết, để lựa chọn 70 trận đánh lớn nhất trong 25 thế kỷ đã qua, ông và nhóm nghiên cứu căn cứ vào hai yếu tố: Kết quả và tầm quan trọng của việc sử dụng các kỹ thuật và mưu lược chiến tranh.
VK.
(Theo tài liệu của nhà sử học Dương Trung Quốc và Amazon.com)
Thông tin liên quan |
>> Cả nước chúc thọ Đại tướng Võ Nguyên Giáp >> Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh mừng thọ Đại tướng Võ Nguyên Giáp |
