Đặc biệt quan tâm vụ Formosa, vỡ đường ống dẫn nước

(SGGP).- Những vấn đề nóng hổi từ cuộc sống đã tiếp tục được các vị ĐBQH thẳng thắn trao đổi với phóng viên bên hành lang kỳ họp ngày 21-7. Về đề xuất Quốc hội lập ủy ban lâm thời điều tra vụ Formosa của ĐBQH Trương Trọng Nghĩa (TPHCM), Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà nói: “Cá nhân tôi rất hoan nghênh và tôi cho rằng Chính phủ cũng sẽ rất hoan nghênh nếu có sự tham gia này. Vì Quốc hội là cơ quan giám sát tối cao, sự tham gia của Quốc hội vào việc giám sát xử lý những vấn đề liên quan đến Formosa là hoàn toàn phù hợp và góp phần đẩy nhanh tiến độ xem xét, giải quyết rốt ráo vụ việc”. Tuy nhiên, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cũng lưu ý, lập ủy ban lâm thời về Formosa chỉ là một giải pháp. Cũng nên cân nhắc xem là các ủy ban của Quốc hội hiện nay vẫn đang và đủ khả năng để thực hiện việc này.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TPHCM) cho rằng, ngay từ ban đầu Formosa đã là nhà đầu tư có “lý lịch” về mặt môi trường không tốt, đáng lý ra với lý lịch đó thì khâu xét duyệt, theo dõi, giám sát trong suốt quá trình đầu tư phải đặc biệt chú trọng. Đó là bài học lớn trong thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Để khắc phục hậu quả cần phải có dự án quốc gia, cần phải có một ủy ban quốc gia để điều phối công việc phức tạp, nặng nề này. Bên cạnh đó, các ủy ban của Quốc hội, từ Kinh tế, Khoa học Công nghệ và Môi trường đến Ủy ban Về các vấn đề xã hội… cũng cần phải tăng cường giám sát. Đây là nội dung “đặt hàng” của cử tri.

Trong khi đó, ông Nguyễn Hạnh Phúc, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho biết, việc thành lập ủy ban lâm thời là phù hợp với Luật Tổ chức Quốc hội; song cần phải làm theo một trình tự quy định, bắt đầu từ một đề xuất chính thức. “ĐBQH Trương Trọng Nghĩa chưa có đề nghị trực tiếp về vấn đề này”, ông Nguyễn Hạnh Phúc cho biết.

Một vấn đề khác cũng đã được các ĐBQH quan tâm thể hiện chính kiến liên quan đến kết luận điều tra bổ sung ngày 15-7, của Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an về vụ án “Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” tại Tổng Công ty Vinaconex. Theo đó một số lãnh đạo tổng công ty này gồm: ông Phí Thái Bình - Chủ tịch HĐQT (nguyên Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội); Nguyễn Văn Tuân, Tổng giám đốc, ủy viên; Tô Ngọc Thành, Hoàng Hợp Thương và Vũ Đình Chầm (đều là các ủy viên HĐQT) có dấu hiệu của tội “Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”, theo Điều 229 Bộ luật Hình sự. 

Tuy nhiên, theo cơ quan công an, trong quá trình điều tra, những người này khai báo thành khẩn, hợp tác làm rõ bản chất vụ án, có nhân thân tốt, có nhiều đóng góp cho ngành xây dựng. Mặt khác, kết quả điều tra không xác định được động cơ vụ lợi; người chịu trách nhiệm chính trong các quyết định trái pháp luật của HĐQT nêu trên đang mắc bệnh hiểm nghèo, sức khỏe yếu nên xét thấy không cần thiết phải xử lý hình sự. Từ bản kết luận điều tra bổ sung nêu trên, Cơ quan Cảnh sát Điều tra vẫn giữ nguyên quan điểm đề nghị chỉ truy tố 9 bị can như bản kết luận điều tra trước đó.

Được hỏi về vấn đề này, luật sư Trương Trọng Nghĩa, ĐBQH TPHCM, cho rằng, để quyết định truy tố hay không phải dựa vào kết quả điều tra rất cụ thể, xác định vai trò, hành vi sai phạm của từng người; đối chiếu với Bộ luật Hình sự và Bộ luật Tố tụng hình sự. Vai trò của Viện Kiểm sát trong lĩnh vực này (chỉ đạo điều tra để tìm ra chứng cứ và kiểm sát chấp hành pháp luật trong quá trình điều tra) có ý nghĩa quyết định. Theo LS Trương Trọng Nghĩa, quan điểm pháp luật hình sự của chúng ta là không có sự phân biệt quan chức và dân thường khi khởi tố và truy tố người phạm pháp hình sự. Trong xét xử cũng vậy, mặc dù trong quá trình lượng hình thì những yếu tố như thành khẩn, hợp tác, nhân thân tốt, có nhiều đóng góp hay sức khỏe yếu… có thể xét đến để giảm nhẹ một phần hình phạt, nhưng đó là giai đoạn sau.  LS Trương Trọng Nghĩa cho biết dù ông chưa nghiên cứu kỹ toàn bộ hồ sơ vụ án, song những lý do nêu trên thì chưa phải là căn cứ để miễn truy tố hình sự.

ANH THƯ