Liên tiếp những vụ cháy đã xảy ra từ đầu năm đến nay, cướp đi sinh mạng của nhiều người, thiêu rụi nhiều tài sản, khiến người dân không khỏi bàng hoàng, đau xót, bất an.
Đáng lưu ý, hầu hết số người bị chết do cháy nằm trong các vụ cháy nhà dân. Nguyên nhân gây cháy chủ yếu xuất phát từ sự bất cẩn của người dân, trong đó có việc sử dụng điện không an toàn; ý thức chấp hành các quy định về PCCC của người dân, nhất là những hộ gia đình vừa sử dụng nhà để ở vừa kinh doanh, còn hạn chế. Một nguyên nhân cơ bản khác gián tiếp làm gia tăng số vụ cháy nhà dân trong thời gian qua là công tác quản lý nhà nước về PCCC đối với nhà ở kết hợp kinh doanh chưa được pháp luật quy định.
Theo Luật PCCC, nhà ở kết hợp kinh doanh và sản xuất không thuộc sự quản lý, thẩm duyệt, nghiệm thu về PCCC của lực lượng cảnh sát PCCC. Đây là bất cập lớn trong công tác phòng cháy, làm gia tăng nguy cơ cháy nổ. Thực tế, tại các nhà ở kết hợp kinh doanh thường tồn tại, phát sinh các vi phạm về PCCC nhất. Do không phải chịu các chế tài như xử phạt hành chính, đình chỉ kinh doanh cho nên các hộ gia đình, chủ cơ sở kinh doanh vi phạm gần như không lo lắng gì, khi có kiểm tra thì mới đối phó cho xong chuyện. Chính từ đó, vi phạm ngày càng nhiều và các vụ việc cháy nổ theo đó cũng tăng. Ngoài ra, các hộ gia đình vừa sử dụng nhà ở vừa kinh doanh cũng không quan tâm, tham gia các buổi tập huấn, phổ biến kiến thức PCCC, nhất là các phương án thoát nạn trong đám cháy do cảnh sát PCCC và địa phương phối hợp tổ chức. Vì vậy, hậu quả về người ở các vụ cháy nhà dân, nhà ở kết hợp kinh doanh thường rất nghiêm trọng.
Một điều cũng không thể không nhắc đến là hiện nay cơ sở vật chất phục vụ chữa cháy vẫn còn nhiều thiếu thốn. TP vẫn còn 6 quận, huyện chưa thành lập được phòng PCCC (các quận 5, 10, Phú Nhuận, Tân Bình, Thủ Đức và huyện Hóc Môn) gây nhiều khó khăn khi có sự cố xảy ra. Toàn TP cũng chỉ có 8.740 trụ nước chữa cháy (trong đó, có 113 trụ hư hỏng, 391 trụ tác dụng hạn chế). So với yêu cầu thực tế hiện nay và quy định của Luật PCCC (cách 500m có một trụ nước chữa cháy) thì TP vẫn còn thiếu hơn 10.000 trụ.
Bên cạnh việc nâng cao năng lực cho lực lượng PCCC chuyên nghiệp cũng như đội ngũ PCCC tại cơ sở thì một trong những giải pháp hữu hiệu chính là tuyên truyền nâng cao nhận thức người dân, xây dựng phong trào PCCC toàn dân thật sự mạnh để mỗi người dân thật sự là một chiến sĩ trên mặt trận PCCC. Để thực hiện nhiệm vụ cấp bách này, cả hệ thống chính trị phải vào cuộc mà trước hết và trên hết phải từ sự chủ động của chính bản thân từng người dân trong mỗi gia đình, ở từng khu dân cư, trong từng cơ quan, đơn vị.
