Năm 2011 được đặt tên là Năm Thanh niên. Triển khai học tập và thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của Đảng không thể không đặc biệt chú trọng đến vấn đề thanh niên, đến công tác thanh vận của Đảng.
Các chiến sĩ Mùa hè xanh giúp dân làm đường. Ảnh: D.C
Thanh vận là Đảng vận động thanh niên làm cách mạng. Cách mạng giải phóng dân tộc và cách mạng xã hội chủ nghĩa. Trong lịch sử của Đảng, ngay từ khi thành lập, Đảng đã quan tâm đến thanh niên, xem đó là nguồn lực lượng hùng mạnh của sự nghiệp cứu nước, giữ nước cũng như dựng nước. Giáo dục, giác ngộ, tổ chức cho thanh niên tham gia sự nghiệp cách mạng của dân tộc, của Đảng là một bộ phận rất trọng yếu của tư tưởng Hồ Chí Minh trong suốt đời hoạt động cách mạng của Người.
Từ ngày độc lập, thống nhất hoàn toàn, tiến vào sự nghiệp đổi mới đến nay đã hơn 35 năm, các thế hệ thanh niên sau chiến tranh đã kế thừa truyền thống oanh liệt của các thế hệ đi trước, đảm nhiệm sứ mệnh lịch sử mới trong hòa bình, vượt qua bao khó khăn, khủng hoảng, góp phần to lớn vào công cuộc phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ và xây dựng Tổ quốc.
Ngay từ năm đầu tiên của nhiệm kỳ XI, Năm Thanh niên, công tác thanh vận phải trở thành một trọng tâm trong chương trình hành động không chỉ của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, của Liên hiệp Thanh niên Việt Nam và trong chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của tất cả các cấp ủy, các tổ chức Đảng, Nhà nước và Mặt trận, với sự lãnh đạo và chỉ đạo sát sao, thường xuyên. Theo tôi, cần tập trung vào hai khâu cơ bản sau đây:
Một, tăng cường giáo dục đạo đức cách mạng cho thanh niên. Thanh niên Việt Nam ta hiện nay là con cháu của dân tộc Việt Nam anh hùng, mang dòng máu ái quốc và anh hùng trong huyết quản. Thành tựu và chiến công của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam 36 năm sau chiến tranh, 25 đổi mới đã chứng minh phẩm chất kiên cường và tận tụy, trí tuệ thông minh và sáng tạo của tuổi trẻ Việt Nam dưới sự lãnh đạo và giáo dục của Đảng. Tuy nhiên, do tính phức tạp của tình hình trong nước cũng như quốc tế, thanh niên ta cũng còn có nhiều khuyết điểm và nhược điểm không thể coi thường. Một phần do khách quan, song chủ yếu do khuyết điểm chủ quan của Đảng, của Đoàn, của nhà trường, của thế hệ đi trước.
Thế hệ thanh niên ngày nay nói chung có trình độ học thức, văn hóa được nâng cao hơn trước nhiều, song lý tưởng cũng như phẩm chất cách mạng - nói rõ hơn, lý tưởng cộng sản, đạo đức cộng sản, bị phai nhạt nhiều. Chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa tự do, ham muốn vật chất, đua đòi hưởng thụ nhiều hơn cống hiến, thậm chí một số tệ nạn tiêu cực, tình trạng phạm pháp, tội ác ở một bộ phận thanh niên đã xảy ra ở nhiều nơi, đặc biệt ở các đô thị. Chất lượng giáo dục, đặc biệt là chất lượng đức dục, trong hệ thống giáo dục quốc dân, còn thấp phổ biến. Sự lãnh đạo của Đảng, hoạt động của Đoàn trong các nhà trường cũng như ngoài xã hội, nhất là giáo dục lý tưởng, đạo đức cho thanh niên nói chung còn yếu kém do chưa được quan tâm, bị thả nổi một thời gian dài. Tiềm năng cách mạng, phẩm chất chính trị của tuổi trẻ trong các nhà trường chưa được khơi dậy và phát huy, nguyện vọng tiến bộ về tư tưởng, về chính trị của thanh niên chưa được quan tâm và đáp ứng, trí dục và đức dục chưa được kết hợp chặt chẽ với nhau, thúc đẩy lẫn nhau.
Hai, tập trung đào tạo trình độ chuyên nghiệp cho thanh niên. Đó là chữ chuyên Bác Hồ đặt cạnh chữ hồng. Đạo đức cách mạng là làm theo tấm gương đạo đức và tư tưởng Hồ Chí Minh, là cần kiệm liêm chính, chí công vô tư, vì độc lập tự do, vì chủ nghĩa xã hội, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng. Đó là đạo đức của những con người hành động, tranh đấu và xây dựng, để góp phần vào công cuộc đổi mới và phát triển nước nhà. Muốn vậy, thanh niên không những có phẩm chất (đức) mà còn có năng lực (tài) và cả hai đều phải ở trình độ cao, ngang tầm thời đại. Để dân giàu, nước mạnh, nước nhà phải tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tiến lên chủ nghĩa xã hội. Muốn có chủ nghĩa xã hội phải có con người xã hội chủ nghĩa. Con người xã hội chủ nghĩa không chỉ có lý tưởng, đạo đức cao mà phải có trình độ khoa học, kỹ thuật cao.
Thanh niên Việt Nam ta ngày nay phải học tập, rèn luyện để có trình độ cao trên các lĩnh vực hoạt động kinh tế, xã hội, văn hóa, khoa học, kỹ thuật, nghệ thuật..., trước hết là phải có nghề nghiệp sau đó nghề nghiệp phải có tính chuyên nghiệp, tức là có trình độ cao, chất lượng cao. Hàng năm, hàng triệu thanh niên nô nức hướng nghiệp, chọn nghề đi vào giáo dục chuyên nghiệp để lập nghiệp, lập thân, vừa có nghề nghiệp thích hợp vừa có nhân cách cao đẹp. Hạnh phúc, mơ ước của thanh niên là ở đó. Đảng, Đoàn, Nhà nước, nhà trường, xã hội phải giúp đỡ thanh niên thực hiện nguyện vọng lập thân, lập nghiệp của mình.
Bản thân thanh niên phải lập nghiệp tốt để lập thân cho tốt. Hiện nay tuổi trẻ chiếm hơn nửa dân số Việt Nam, tất cả đều có điều kiện học phổ thông (học chữ), học chuyên nghiệp (học nghề). Không có văn hóa nào xấu, không có nghề nghiệp nào hèn. Văn hóa là tốt đẹp, nghề nghiệp là vinh quang, nếu con người “vừa hồng vừa chuyên” như Bác Hồ dạy, nếu tất cả tuổi trẻ Việt Nam đều có văn hóa, có nghề nghiệp, có lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội thì nhất định “non sông ta sẽ trở nên tươi đẹp, nước ta sẽ bước lên đài vinh quang, sánh vai với cường quốc năm châu” như Bác Hồ mong mỏi.
GS TRẦN THANH ĐẠM
