- Mất cân bằng giới tính đang giãn rộng
Với tỷ lệ sinh không ngừng tăng lên tính từ đầu năm đến nay, các chương trình dân số - kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) bị buông lỏng nên thiếu hiệu quả, tỷ lệ mất cân bằng giới tính đang giãn rộng... Đó là bức tranh dân số Việt Nam được phác họa tại hội nghị giao ban công tác DS-KHHGĐ khu vực phía Nam năm 2008 diễn ra ngày 12-11 tại TPHCM.
Công tác DS-KHHGĐ đã được Chính phủ xem là công tác trọng tâm từ nhiều năm qua. Các mục tiêu đặt ra luôn là kéo giảm tỷ lệ sinh ở mức có thể với phương châm “năm sau thấp hơn năm trước”. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Văn Tân, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ (Bộ Y tế), chỉ tiêu mức giảm sinh thực hiện năm 2008 chỉ đạt 0,1% so với chỉ tiêu 0,3% mà Quốc hội giao.
Đến nay chỉ có 6/63 tỉnh thành đạt chỉ tiêu giảm sinh, 58 tỉnh còn lại, mặc dù đã nỗ lực, nhưng không đạt chỉ tiêu. Ông Tân cho biết thêm báo cáo của các tỉnh, thành cho thấy số trẻ em sinh ra trong 9 tháng đầu năm 2008 là gần 864.000, tăng hơn 40.000 cháu so với cùng kỳ năm 2007.
Tuy rằng, theo lý giải của các chuyên gia, năm 2008 được xem là năm nằm vào chu kỳ có số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ cao, nhưng vẫn chưa phải là yếu tố thuyết phục. Bởi qua báo cáo được đưa ra tại hội nghị, số trẻ em sinh ra là con thứ 3 vẫn chưa kìm hãm được. Từ đầu năm đến nay toàn quốc đã có hơn 93.000 cháu sinh ra là con thứ 3, tăng 8.200 cháu (10%) so với cùng kỳ năm 2007. Hiện có 45/63 tỉnh thành có số trẻ em sinh ra là con thứ 3 trở lên quá nhiều như Cà Mau, Trà Vinh, Kiên Giang, Điện Biên… Bên cạnh đó là các yếu tố như đời sống khá giả, có điều kiện khiến nhiều gia đình muốn có đông con cái.
Nhưng có một số nguyên nhân rất quan trọng khác: Các chương trình DS-KHHGĐ ngày càng mờ nhạt dần, công tác tuyên truyền, vận động chưa đạt hiệu quả như mong muốn. Bằng chứng là số người triệt sản trong 9 tháng đầu năm 2008 mới chỉ đạt 17.691 người, giảm 5.117 người so với cùng kỳ và hiện vẫn còn 60/63 tỉnh thành không đạt chỉ tiêu đề ra. Chưa hết, nhiều đại biểu cho rằng mức sinh vẫn còn cao là do số phụ nữ đặt vòng tránh thai cũng giảm. Trong 9 tháng đầu năm 2008 có hơn 1 triệu phụ nữ thực hiện biện pháp này, giảm 86.000 ca so với cùng kỳ.
Bên cạnh mức sinh chưa được kéo giảm thì tỷ lệ mất cân bằng giới tính cũng đang khiến các nhà hoạt động DS-KHHGĐ không khỏi… đau đầu. Nhận định về cơ cấu giới tính, ông Nguyễn Văn Tân cho rằng tỷ lệ mất cân bằng nam/nữ đang ngày càng giãn rộng. Bằng chứng là từ 105 trẻ nam/100 trẻ nữ vào năm 1997 đã tăng lên 107/100 vào năm 1999.
Đặc biệt, trong năm 2006 đã tăng mạnh lên 110 trẻ nam/100 trẻ nữ và 112/100 vào năm 2007, tương đương với số liệu Trung Quốc trong những năm 1988-1990, khi nước này bước vào giai đoạn mất cân bằng giới tính. Trong đó, tỷ số chênh lệch trẻ nam và trẻ nữ ở 16 tỉnh thành phố rất cao, từ 115/100- 128 trẻ nam/100 trẻ nữ. “Nếu cứ theo xu hướng này, dự báo đến năm 2030 sẽ có khoảng 3 triệu thanh niên Việt Nam trưởng thành không lập được gia đình do thiếu phụ nữ”, ông Tân cho biết.
Hội nghị đã đưa ra mục tiêu năm 2009 đặt trọng tâm giải quyết thách thức cho vấn đề cơ cấu dân số và tình trạng tăng tỷ số giới tính nam khi sinh.
TƯỜNG LÂM
