Cần xác định đối tượng thông tin thị trường, không dàn trải, chuyển thông tin đến từng đối tượng DN phù hợp”, bà Bùi Thị Thanh An, Phó Cục trưởng Cục XTTM, đã nêu ý kiến như trên về việc cần đổi mới trong hoạt động XTTM thời gian tới.
Vai trò quyết định
Vào tháng 3 tới đây, Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Tân Quang Minh (Bidrico) sẽ xuất khẩu sản phẩm nước chanh muối sang thị trường Mỹ bằng nhãn hàng “Nước chanh muối Restore” đang được người tiêu dùng trong nước ưa chuộng. Trước khi xuất sang Mỹ, nước chanh muối của công ty này cũng đã xuất sang thị trường Thái Lan, lãnh thổ Đài Loan, Myanmar, Philippines, Trung Quốc… Để phát triển xuất khẩu, theo ông Nguyễn Đặng Hiến, Tổng Giám đốc Bidrico, yếu tố quan trọng đầu tiên giúp DN có cơ sở định hướng đúng sản phẩm và thị trường phù hợp đó chính là thông tin thị trường. Vì vậy, Bidrico rất mong các cơ quan XTTM quan tâm hơn việc cung cấp thông tin thị trường có cập nhật thực tế cho từng ngành hàng.
Nhận thấy nhu cầu tìm hiểu thị trường xuất khẩu của nhiều DN, trong năm 2018, Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư TPHCM (ITPC) đã có những cách làm thiết thực. Với nhiều thị trường nước ngoài, trước khi thực hiện các chương trình xúc tiến xuất khẩu chính thức, ITPC đã tổ chức tọa đàm, hội thảo để cung cấp thông tin cho DN nắm rõ hơn thị trường, thị hiếu tiêu dùng cũng như môi trường kinh doanh, đầu tư ở các nước. Các sự kiện cung cấp thông tin thị trường nhận được sự ủng hộ và hỗ trợ thông tin nhiệt tình của tổng lãnh sự quán, thương vụ, hiệp hội DN các nước. Các cơ quan ngoại giao, thương vụ, tham tán Việt Nam ở nước ngoài cũng tích cực trao đổi thông tin về tiềm năng và thách thức trong hoạt động kinh doanh - thương mại tại một số thị trường trên thế giới.
ITPC còn mở rộng thêm các hình thức phát hành thông tin qua Cổng thông tin điện tử thương mại và đầu tư (MIS); các báo cáo chuyên sâu về thị trường, ngành hàng xuất khẩu trọng điểm. Tổng số thị trường xuất khẩu mà ITPC đã nghiên cứu là 51 thị trường. ITPC cũng thực hiện 88 tài liệu hướng dẫn và trao đổi kinh nghiệm xuất khẩu. Hiện ITPC có tài liệu của 34 sản phẩm trong 16 ngành hàng ứng với từng thị trường được thực hiện theo 3 cấp: thị trường ngành hàng, thị trường sản phẩm và sản phẩm kết hợp với thị trường quốc gia.
Thông tin cần cụ thể và kịp thời
Theo ông Phạm Thiết Hòa, Giám đốc ITPC, năm 2019, ITPC sẽ đa dạng hơn các phương thức thông tin thị trường, xem việc cung cấp thông tin thương mại từ các nước là bước chuẩn bị quan trọng trước mỗi chương trình xúc tiến xuất khẩu. Bên cạnh việc tiếp tục thực hiện các báo cáo chuyên sâu, cập nhật về các thị trường, ngành hàng xuất khẩu trọng điểm đưa lên MIS, năm 2019, ITPC sẽ phát hành hàng tháng cẩm nang Thông tin thị trường, nghiên cứu điều kiện địa lý, văn hóa - xã hội - chính trị - kinh tế của các nước, cũng như tập quán kinh doanh, hành vi tiêu dùng, hàng rào tiêu chuẩn kỹ thuật, kim ngạch xuất - nhập khẩu… từng thị trường, nhằm cung cấp đến DN những thông tin mới nhất, phục vụ hoạt động kinh doanh, mở rộng thị trường của DN.
Ông Trần Việt Anh, Tổng giám đốc Công ty Nam Thái Sơn, khẳng định thông tin là phải có, nếu thông tin không đầy đủ và kịp thời thì DN rất khó mở rộng xuất khẩu vì sự thay đổi của DN sẽ không kịp theo nhu cầu và thị hiếu thị trường các nước. Những hoạt động thông tin thị trường thiết thực nên tập trung sâu vào từng chuyên ngành, tập trung ngành nào có giá trị gia tăng nhiều nhất... Vấn đề cung cấp thông tin không phải là đi tìm khách hàng cho DN, mà là thông tin đánh giá khách hàng, tiềm năng của khách hàng. Những thông tin thị trường tập trung thì mức độ cạnh tranh đối với DN sẽ cao hơn.
Ông Nguyễn Đặng Hiến cho rằng thông tin cần chi tiết, cập nhật kịp thời, đúng thực tế thị trường qua từng thời điểm, từng năm vì thị hiếu tiêu dùng ở các nước thay đổi khá nhiều.
TS Võ Mai, Phó chủ tịch Hội Làm vườn Việt Nam, nhận ra vấn đề DN không chỉ cần thông tin về thị hiếu tiêu dùng ở thị trường nước ngoài mà để hướng tới xuất khẩu mạnh hơn, DN và cả người trực tiếp sản xuất như nông dân, ngư dân cũng cần được các cơ quan xúc tiến xuất khẩu thông tin về những tiêu chuẩn, hàng rào kỹ thuật của các nước để đáp ứng theo. Theo TS Võ Mai, các hiệp định thương mại tự do đã tháo dỡ nhiều rào cản về thuế, DN có rộng đường xuất khẩu hơn, nhưng nếu thiếu thông tin nhiều khía cạnh thì DN Việt Nam dù có đủ năng lực và sản phẩm đạt tiêu chuẩn cũng khó tiếp cận các nhà mua hàng nước ngoài.
Đầu năm 2019, ITPC đã có buổi làm việc với Văn phòng phía Nam của Cục XTTM, trao đổi việc phối hợp trong các hoạt động xúc tiến xuất khẩu và cung cấp thông tin thị trường cho DN. Về phía Cục XTTM, bà Bùi Thị Thanh An ủng hộ việc ITPC quyết tâm đẩy mạnh hoạt động cung cấp thông tin thị trường trong năm 2019. Cục XTTM sẽ phối hợp, hỗ trợ ITPC khai thác các thông tin thị trường. Về phía Bộ Công thương, ngoài đăng tải những thông tin trên website của bộ, thời gian tới đây, sẽ tiến hành nhiều hội thảo, lớp tập huấn để các thông tin chuyển tải đến DN sớm nhất.
Bà Bùi Thị Thanh An đề nghị cơ quan XTTM ở các tỉnh thành chủ động phối hợp với các bộ ngành trung ương triển khai các khóa huấn luyện cung cấp thông tin đến DN và cần xác định đối tượng DN để chuyển thông tin đến từng đối tượng phù hợp.
