Theo Bộ Công thương, Việt Nam là nước có khá nhiều dạng năng lượng sơ cấp về cơ bản đảm bảo nhu cầu nặng lượng cho phát triển kinh tế - xã hội và dân sinh, trong những thập niên của thế kỷ 20 và thập niên đầu tiên của thế kỷ 21.
Quy mô của các ngành năng lượng như điện, than, dầu khí đều vượt hơn hẳn 10 năm trước. Tuy vậy, việc tiêu thụ năng lượng lại tăng nhanh gấp 2 lần, đặt ra cho ngành năng lượng Việt Nam nhiều thách thức.
Bên cạnh đó, hiệu suất sử dụng năng lượng của Việt Nam còn thấp, các dạng năng lượng mới và năng lượng tái tạo chậm phát triển, đầu tư phát triển năng lượng còn thấp so với nhu cầu. Ý thức của xã hội trong việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả chưa cao. Việt Nam phát triển năng lượng chưa bền vững, nguy cơ không đảm bảo an ninh năng lượng ngày càng cao. Vấn đề giải quyết phát triển năng lượng với môi trường còn nhiều thách thức… trong khi đó, các nguồn nhiên liệu hóa thạch ngày càng cạn kiệt, nước ta sẽ phải nhập khẩu than từ năm 2015. Việt Nam vẫn chưa có quy hoạch tổng thể năng lượng cấp quốc gia, thiếu sự đồng bộ trong quy hoạch các ngành năng lượng, trong khi đó thủy điện gây nhiều tác động đến môi trường sinh thái… Chính vì vậy, chính sách hướng tới phát triển năng lượng bền vững, minh bạch, hiệu quả là hướng đi đúng đắn cho Việt Nam.
Ông Jon Nielsen, đại sứ Đan Mạch cho biết, Việt Nam có nguồn năng lượng đa dạng (khí, dầu, than, thủy điện, năng lượng sinh khối, năng lượng mặt trời, gió...), có thể sử dụng mà không cần nhập khẩu. Nguồn chất thải rắn lớn gây ra vấn đề về môi trường, nhưng đồng thời nó cũng là nguyên liệu được tận dụng để sản xuất điện, tuy chi phí lớn. Việt Nam cũng có nhiều thuận lợi để phát triển năng lượng xanh, năng lượng gió, năng lượng mặt trời, nhưng việc khai thác những nguồn tài nguyên này vẫn còn nhiều hạn chế.
Theo nhiều ý kiến, để phát triển năng lượng bền vững ở Việt Nam, Việt Nam cần thực hiện đồng bộ các giải pháp để tăng cường hợp tác, tìm kiếm và thăm dò các nguồn năng lượng sơ cấp, bao gồm việc mở rộng đầu tư, khai thác các nguồn năng lượng bên ngoài bằng các hình thức liên doanh, liên kết. Thực hiện triệt để hóa hệ thống giá năng lượng, cải cách hệ thống giá năng lượng, tiếp cận giá thị trường. Cần nâng cao hiệu quả và hiệu suất sử dụng năng lượng, đẩy mạnh các chương trình khuyến khích sử dụng năng lượng tiết kiệm. Khuyến khích sử dụng năng lượng mới và năng lượng tái tạo, thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào phát triển năng lượng, đẩy mạnh thị trường hóa năng lượng…
M.HẢI
