Chiều 26-7, lãnh đạo Cục Hải quan TPHCM cho biết đơn vị vừa tiếp tục gửi công văn lần thứ 3 nhờ Tổng cục Hải quan xem xét, giải quyết gỡ vướng cho hàng ngàn container hàng tồn tại cảng do vướng mắc liên quan đến các hướng dẫn về Quyết định số 15/2017/QĐ-TTg (có hiệu lực từ ngày 1-7-2017).
Trước đó, ngày 20-7, Báo SGGP có tin “Hàng hóa ùn tắc do vướng quy định”, thì cùng ngày Tổng cục Hải quan đã có công văn hỏa tốc hướng dẫn thực hiện quy định làm thủ tục hải quan tại cửa khẩu nhập theo Quyết định số 15/2017/QĐ-TTg (có hiệu lực từ ngày 1-7-2017).
Sau đó, các container của doanh nghiệp (DN) nhập về cảng đích ICD đã được giải tỏa, nhưng hàng của các DN nhập kinh doanh, sản xuất, xuất khẩu có cơ sở ở các tỉnh thì bị vướng lại các cảng, ước tính khoảng 1.000 container, phần lớn tập trung ở cảng Cát Lái. Trước thực tế này, Cục Hải quan TPHCM vừa tiếp tục gửi công văn lần thứ 3 nhờ Tổng cục Hải quan xem xét, giải quyết.
Làm khó doanh nghiệp
Hàng loạt DN đang bị vướng tại các cảng của TPHCM bức xúc, vì hàng hóa bị “đội” thêm các chi phí kho bãi, phải thất hứa với các đối tác… khiến DN bị thiệt hại kinh tế đáng kể, trong khi những lỗi này hoàn toàn không phải do DN gây ra. Hàng loạt công ty bị vướng hàng tại cảng Cát Lái, phải kể đến trường hợp: Công ty O. Việt Nam (đường Lê Duẩn, Thị xã Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông) vướng 256 container; Công ty R.Q.T Việt Nam (xã Bình Minh, Thị xã Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh) bị vướng 120 container; Công ty TNHH sợi T. Việt Nam (KCN Nhơn Trạch 2, Đồng Nai) vướng 58 container …
Theo ông Đinh Ngọc Thắng, Cục phó Cục Hải quan TPHCM, thì quy định trong công văn hỏa tốc ngày 20-7 (Công văn 4824/TCHQ-GSQL) cho rằng Chi cục Hải quan quản lý hàng gia công, đầu tư thuộc Cục Hải quan TPHCM, Hà Nội, Hải Phòng không phải hải quan cửa khẩu nên không được làm thủ tục hải quan cho hàng hóa thuộc Quyết định số 15/2017/QĐ-TTg.
Mặc dù trước đó, các chi cục nêu trên đều thực hiện thủ tục hải quan theo phân quyền của Cục Hải quan TP, tạo điều kiện thuận lợi cho DN có trụ sở tại TPHCM nói riêng, các DN có cơ sở ở các địa phương khác nói chung. Chỉ tính riêng tại Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư, mỗi năm, đơn vị thực hiện thủ tục hải quan cho khoảng 3.000 DN FDI (trong đó DN gia công, sản xuất xuất khẩu là 1.096 DN, DN đầu tư kinh doanh là 1.900 DN). Số lượng tờ khai khoảng 840.000 tờ khai, kim ngạch khoảng 30 tỷ USD, số thu ngân sách hàng năm đạt 21.881 tỷ đồng.
Ông Đinh Ngọc Thắng cũng đưa ra nhận định, theo như yêu cầu của Tổng cục Hải quan, DN sản xuất hàng gia công, sản xuất xuất khẩu thay vì làm thủ tục tại hai chi cục hải quan trên thì phải làm tại chi cục ở địa phương nơi DN đăng ký sản xuất, kinh doanh sẽ gây chồng chéo trong quản lý. Chưa kể, khi DN có cơ sở sản xuất liên hệ với địa phương để làm thủ tục hải quan thì bị hải quan ở tỉnh từ chối và yêu cầu khá lòng vòng.
Đáng chú ý, các DN chuyển phát nhanh cũng gặp vướng mắc bởi Quyết định số 15/2017/QĐ-TTg trong việc làm thủ tục hải quan. Kiến nghị của Cục Hải quan TP về việc gỡ vướng cho DN, cũng chỉ rõ, thực tế hàng hóa gửi qua đường chuyển phát nhanh và bưu chính phần lớn là hàng quà biếu, quà tặng, hàng mẫu nhỏ lẻ, trị giá thấp và thuộc nhóm hàng phải kiểm dịch động vật, thực vật... Một số trường hợp khác là nguyên liệu sản xuất, gia công.
Chi cục Hải quan Chuyển phát nhanh nằm trong khu vực sân bay, cách cửa khẩu sân bay Tân Sơn Nhất chỉ khoảng 100m và có lối đi nội bộ thông qua cửa khẩu sân bay. Theo quy định này, nếu hàng hóa thuộc danh mục (của Quyết định 15) thì DN không được làm thủ tục tại Chi cục Hải quan chuyển phát nhanh vì Chi cục Hải quan chuyển phát nhanh không phải là Chi cục Hải quan cửa khẩu.
Hiện tại, DN không biết phải làm thủ tục như thế nào đối với những hàng hóa này và làm thủ tục tại đâu? Thậm chí nhiều DN có đến Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất để làm thủ tục hải quan nhưng bị từ chối vì chưa có... hướng dẫn.
Kiến nghị “gỡ rối” diện rộng
Theo Cục Hải quan TPHCM, về mặt quản lý hải quan, việc Tổng cục Hải quan cho phép các chi cục hải quan ngoài cửa khẩu của các tỉnh, thành phố khác được làm được làm thủ tục trong khi không cho phép 2 chi cục trên được làm thủ tục là không phù hợp với thực tế. Do vậy, Cục Hải quan TP kiến nghị, Tổng cục Hải quan cho phép Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư, Chi cục Hải quan quản lý hàng gia công làm thủ tục hải quan các loại hình trên thì sẽ không bị vướng mắc và vẫn đảm bảo công tác quản lý hải quan đối với loại hình này, đảm bảo thực hiện đúng Quyết định 15/2017 của Thủ tướng Chính phủ.
Đại diện doanh nghiệp tìm hiểu thủ tục hải quan tại Chi cục Hải quan Quản lý hàng đầu tư TPHCM Đối với hàng kinh doanh tiêu dùng, Cục Hải quan TP, cho rằng, việc đăng ký, kiểm tra hồ sơ đối với những hàng hóa nhập khẩu được thực hiện tại Chi cục Hải quan quản lý hàng gia công, Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư nhưng việc kiểm tra thực tế hàng hóa, thông quan hàng hóa được thực hiện tại các cửa khẩu; hàng hóa không chuyển cửa khẩu về địa điểm kiểm tra như các chi cục hải quan ngoài cửa khẩu khác. Nay theo hướng dẫn tại công văn trên, DN phải làm thủ tục hải quan tại cửa khẩu sẽ gây nên tình trạng quá tải tại một số chi cục (như Cát Lái ) và khó khăn cho DN trong việc làm thủ tục hải quan (phải đến từng cửa khẩu để làm thủ tục hải quan thay vì chỉ làm thủ tục hải quan tại Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư).
Theo đó, Hải quan TP đề xuất Tổng cục Hải quan chấp thuận cho Cục Hải quan TPHCM giải quyết thủ tục hải quan ngay các lô hàng nhập gia công, sản xuất xuất khẩu và kinh doanh của các DN đang tồn đọng tại các chi cục để tránh gây thiệt hại cho DN.
Về lâu dài, Cục Hải quan TPHCM đề nghị Tổng cục Hải quan cho phép các DN được làm thủ tục hải quan tại Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư, Chi cục Hải quan quản lý hàng gia công như trước đây.
Đối với hàng hóa chuyển phát nhanh, hàng bưu chính, Hải quan TP đề nghị Tổng cục Hải quan cho phép Chi cục Hải quan chuyển phát nhanh được làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa thuộc danh mục quy định tại Quyết định 15. Trường hợp phải làm thủ tục hải quan tại Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất thì thực hiện thủ tục tương tự như hàng tạm nhập tái xuất theo hướng dẫn tại công văn số 1368/TCHQ-GSQL ngày 6-3-2017 của Tổng cục Hải quan.
