“Khát” chuẩn kiểm định ABET

Năm 2014, lần đầu tiên Trường ĐH Bách khoa TPHCM (ĐH Quốc gia TPHCM) có 2 ngành đạt chuẩn kiểm định ABET, nay Việt Nam có thêm 2 trường ĐH và một trường cao đẳng (CĐ) có 6 ngành đạt chuẩn kiểm định này. Từ nay đến năm 2020, rất nhiều trường đặt mục tiêu có ngành đạt chuẩn kiểm định trên. Vậy chuẩn kiểm định ABET có giá trị như thế nào mà nhiều trường khao khát đến vậy? 
Bộ môn Kỹ thuật y sinh chụp hình lưu niệm cùng đại diện tổ chức ABET làm việc tại Trường Đại học Quốc tế (Đại học Quốc gia TPHCM)
Bộ môn Kỹ thuật y sinh chụp hình lưu niệm cùng đại diện tổ chức ABET làm việc tại Trường Đại học Quốc tế (Đại học Quốc gia TPHCM)

Những chương trình tiên phong đạt chuẩn ABET  

Ngày 11-9-2014, ĐH Quốc gia TPHCM đã công bố kết quả kiểm định chất lượng chương trình đào tạo đạt chuẩn ABET - Mỹ. Theo đó, 2 ngành Khoa học máy tính và Kỹ thuật máy tính của Khoa Khoa học và Kỹ thuật máy tính Trường ĐH Bách khoa TPHCM đạt chuẩn ABET giai đoạn tháng 9-2014 đến tháng 9-2020. 2 chương trình Trường ĐH Bách khoa đạt mức 6 năm, là mức cao nhất (mức 1 là 2 năm, sau đó mời đoàn đánh giá lại; mức 2: 2 năm gửi báo cáo tự đánh giá sang thẩm định lại để công nhận; mức 3: 6 năm).

GS-TS Vũ Đình Thành, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Bách khoa TPHCM, cho biết: “Để đạt được kết quả ấy, từ năm 2008, Khoa Khoa học và Kỹ thuật máy tính của trường đã triển khai thực hiện chương trình đào tạo theo tiêu chuẩn ABET trong khuôn khổ dự án Tăng cường năng lực nghiên cứu và đào tạo, để cải thiện chất lượng 2 chương trình trên. Kết thúc dự án, chuyên gia ABET sang tư vấn cải thiện chất lượng. Tháng 11-2013, các chuyên gia ABET đã kiểm định 2 chương trình trên tại trường. Hội đồng kiểm định ABET gồm 4 ủy ban và 2 chương trình của trường được kiểm định bởi Ủy ban kiểm định các chương trình máy tính (CAS) và Ủy ban kiểm định các chương trình kỹ thuật (EAC)”.

Đến tháng 11-2018, Trường CĐ Kỹ thuật Cao Thắng là trường thứ 2 và là trường CĐ duy nhất của cả nước có 2 ngành Công nghệ kỹ thuật điện - điện tử và Công nghệ kỹ thuật cơ khí đạt chuẩn ABET. Theo TS Lê Đình Kha, Hiệu trưởng nhà trường, kết quả này có tác động quan trọng tới sinh viên - người hưởng lợi trực tiếp từ các chương trình đào tạo đạt chuẩn. Sinh viên học 2 ngành này sẽ được đào tạo toàn diện về kiến thức, kỹ năng, thái độ, nhằm đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao của thị trường lao động, được tham gia nhiều hoạt động học thuật. Với bằng tốt nghiệp được công nhận toàn cầu, sinh viên sẽ có nhiều cơ hội việc làm, không chỉ ở doanh nghiệp trong nước mà còn có thể làm việc tại nhiều quốc gia trên thế giới.

Mới đây, Trường ĐH Quốc tế (ĐH Quốc gia TPHCM) và Trường ĐH Duy Tân cùng có 2 chương trình đạt chuẩn kiểm định của ABET. Cụ thể, Trường ĐH Quốc tế có 2 ngành là Kỹ thuật y sinh và Điện tử viễn thông; Trường ĐH Duy Tân có 2 ngành Kỹ thuật mạng và Hệ thống thông tin quản lý.

Như vậy, tính đến nay, trong số gần 500 trường ĐH và CĐ với hàng ngàn ngành đào tạo nhưng chỉ có 8 ngành đào tạo ở 4 trường đạt chuẩn kiểm định ABET. Đây là con số quá khiêm tốn so với số lượng khối ngành công nghệ, kỹ thuật hiện nay ở các trường.   

Đạt chuẩn ABET có lợi gì?

Nhớ lại những ngày đầu theo đuổi chuẩn ABET, PGS-TS Hồ Thanh Phong, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Quốc tế, chia sẻ: “Để đạt được chuẩn ABET không hề đơn giản và phải chuẩn bị đồng bộ các điều kiện về chương trình đào tạo, quan hệ doanh nghiệp, kinh phí đầu tư cơ sở vật chất, xây dựng hệ thống đánh giá chất lượng (một cách liên tục). Từ rất sớm (năm 2008), trường đã lên chiến lược và kế hoạch kiểm định chất lượng quốc tế. Chuẩn ABET cho các ngành kỹ thuật, công nghệ và chuẩn AACSB cho ngành kinh doanh được nhắm đến trong kế hoạch lâu dài. Nhà trường đã chuẩn bị chu đáo từ nhân sự, chương trình đào tạo và tìm kiếm sự trợ giúp từ các chuyên gia là các giáo sư ĐH Mỹ, trong đó GS-TS Lê Trọng Thụy (ĐH San Jose, bang California) đã hỗ trợ hướng dẫn nhiệt tình cho các chương trình. Nhà trường đã bàn bạc và thống nhất đề cử 3 chương trình tham gia: Kỹ thuật y sinh, Điện tử - Viễn thông và Kỹ thuật hệ thống công nghiệp. Từ nhân sự là giảng viên các chương trình đến bộ máy quản lý nhà trường đều xem đây là mục tiêu quan trọng cần nhắm đến trong việc khẳng định chất lượng đào tạo của trường, nên mọi việc đều tiến hành khẩn trương và được sự ủng hộ tuyệt đối từ lãnh đạo nhà trường, mà cao nhất là hiệu trưởng”. 

Theo GS-TS Vũ Đình Thành, kết quả kiểm định đạt được không phải là điểm đến cuối cùng của quá trình đảm bảo chất lượng mà nó là điểm khởi đầu cho một quy trình khép kín, liên tục cải tiến nhằm đảm bảo chất lượng và cam kết thực hiện những mục tiêu đã đề ra của trường. Mục tiêu của trường sau khi được công nhận kiểm định, không phải là sự hài lòng, tự mãn với kết quả đã đạt được mà phải là một chiến lược tổng thể, lâu dài về sự cam kết chất lượng của trường đối với người học, với xã hội. Phải  liên tục rà soát và cải tiến chất lượng hoạt động của hệ thống trong quy trình đào tạo, hoạt động nghiên cứu khoa học, xây dựng cơ chế tự chủ tài chính và tự chủ hoạt động của trường, hội nhập quốc tế sâu rộng hơn, thông qua nhiều chương trình hợp tác về đào tạo, nghiên cứu. 

Khi một chương trình đào tạo đạt chuẩn kiểm định ABET, là chất lượng đào tạo của chương trình đã được thừa nhận trong phạm vi toàn cầu. Điều này gắn với xã hội rất có ý nghĩa, nhất là khi nền kinh tế của đất nước đang cần thu hút đầu tư của nước ngoài, việc kiểm định theo tiêu chuẩn của các hiệp hội ngành nghề tại Mỹ sẽ góp phần thu hút đầu tư thông qua việc khẳng định chất lượng đào tạo cho nguồn nhân lực. Theo học chương trình đạt chuẩn ABET, người học sẽ được thụ hưởng một chương trình đào tạo có chất lượng đáp ứng các yêu cầu nghề nghiệp. Các chương trình đạt chuẩn ABET phải thường xuyên nhận phản hồi từ các đối tượng liên quan như doanh nghiệp, cựu sinh viên... để luôn luôn cải thiện chất lượng của người học. Bên cạnh đó, người học sẽ có cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp cao hơn. Nhiều công ty nêu rõ ưu tiên tuyển dụng người làm tốt nghiệp từ các chương trình đã được kiểm định bởi ABET, cũng như người học sẽ nhận được những ưu đãi khi làm việc cho các công ty của Mỹ, hoặc khi thi các chứng chỉ nghề nghiệp của các tổ chức Mỹ. 

Cũng vì những lợi ích 3 bên “nhà trường - doanh nghiệp - người học” nên hiện nhiều trường như ĐH Công nghiệp TPHCM, ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM, ĐH Tôn Đức Thắng... cũng đặt mục tiêu sẽ có một số ngành đạt chuẩn ABET trong thời gian tới.

ABET là gì?

ABET (Accreditation Board for Engineering and Technology) là một tổ chức kiểm định chương trình đào tạo kỹ thuật - công nghệ được thành lập từ năm 1932 bởi các hiệp hội ngành nghề của Mỹ. Đây là một tổ chức kiểm định có uy tín trong cộng đồng quốc tế, được công nhận bởi Ủy ban Kiểm định ĐH (CHEA), gồm Ủy ban Kiểm định kỹ thuật (EAC), Ủy ban Kiểm định công nghệ (TAC), Ủy ban Kiểm định điện toán (CAC) và Ủy ban Kiểm định khoa học ứng dụng (ASAC). Các chương trình được ABET kiểm định là các chương trình về kỹ thuật, công nghệ, điện toán, khoa học ứng dụng, tương ứng với các ủy ban trên. Một chương trình có thể phải được kiểm định bởi 2 ủy ban khác nhau, nếu tên chương trình có chứa các từ hàm ý thuộc 2 lĩnh vực khác nhau. 

Các tiêu chí kiểm định của ABET gồm những tiêu chí chung và riêng cho mỗi chương trình. Cụ thể có 9 tiêu chí: (1) Sinh viên, (2) Mục tiêu giáo dục của chương trình, (3) Chuẩn đầu ra, (4) Cải tiến liên tục, (5) Chương trình, (6), Giảng viên, (7) Cơ sở vật chất, (8)  Sự hỗ trợ, (9) Các tiêu chí của từng chương trình. 

Quá trình kiểm định của ABET cho một chương trình gồm các bước cơ bản sau: Các chuyên viên tư vấn về ABET xem xét tài liệu tự đánh giá của cơ sở đào tạo có chương trình được kiểm định; Các chuyên viên ABET tiến hành chuyến thăm kiểm tra thử tại cơ sở đào tạo, rà soát tất cả tài liệu, các môn học, phòng thí nghiệm, gặp gỡ những người quản lý, giảng viên, sinh viên, cựu sinh viên, doanh nghiệp… Một nhóm chuyên viên ABET đến cơ sở đào tạo kiểm định chính thức chương trình; chứng nhận kiểm định của ABET sau khi được cấp sẽ được duy trì ở các năm tiếp theo dưới sự theo dõi của ABET, nếu cơ sở đào tạo muốn. 

Các chuyên gia đánh giá gồm các chuyên gia về đánh giá chương trình, những tình nguyện viên từ các trường ĐH, các cơ quan chính phủ, các ngành công nghiệp, hoặc những người hoạt động tư nhân.

Được biết, ABET đã chứng nhận khoảng 3.700 chương trình tại 750 trường ĐH và CĐ. Tại khu vực Đông Nam Á, ngoài Việt Nam còn có một số chương trình của các trường tại Philippines, Indonesia..

Tin cùng chuyên mục