Giảm cân, làm đẹp, chữa bệnh, thanh lọc giải độc giúp các bộ máy trong cơ thể được làm sạch và đặc biệt có thể ngăn ngừa ung thư… là những lời chia sẻ hấp dẫn về phương thức detox (thanh lọc cơ thể) thu hút sự chú ý của nhiều người, đặc biệt là phụ nữ. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia trong và ngoài nước đã lên tiếng cảnh báo về mức độ nguy hại của phương pháp kỳ quái này đối với sức khỏe con người. Thậm chí, tác dụng thải độc chưa thấy đâu nhưng nhiều người đã phải cầu cứu tới bác sĩ vì tự ý detox.
Nhập viện vì… detox
Liên tiếp trong những ngày gần đây, Bệnh viện (BV) Đại học Y Dược TPHCM thường xuyên tiếp nhận những bệnh nhân nhập viện trong tình trạng bị suy kiệt, hạ huyết áp, đường huyết, tiêu chảy, loét dạ dày…, nguyên nhân do việc tự thanh lọc cơ thể gây ra. Mới đây nhất, BV đã cấp cứu một bệnh nhân nữ nhập viện trong tình trạng hôn mê, tăng đường huyết, tăng thẩm thấu máu… Qua khai thác tiền sử được biết, bệnh nhân thấy mọi người chia sẻ trên mạng xã hội về phương pháp giảm cân, loại bỏ độc tố khỏi cơ thể bằng công thức “detox nước chanh” nên đã uống nước chanh tươi trong vòng hơn một tuần liền. Hậu quả, bệnh nhân bị tiêu chảy, người lờ đờ, chậm chạp, huyết áp tụt, mạch nhanh.
Có rất nhiều phương pháp detox được truyền miệng và chia sẻ rầm rộ, từ việc uống nước mía nguyên chất với nước ớt ngọt mà không ăn thêm bất cứ một thực phẩm hay nước uống nào khác, đến việc detox bằng dầu ô liu pha nước chanh... Các phương pháp detox này được ca tụng với nhiều lợi ích như giúp tăng khả năng miễn dịch; đảm bảo sự vận hành hiệu quả của hệ thống thải độc gan, thận và đại tràng; ngăn ngừa các tế bào ung thư hình thành và phát triển. Đặc biệt, đối với những người bị thừa cân, béo phì, detox còn được cho rằng có khả năng giúp giảm bớt trọng lượng do tống khứ được tạp chất, mỡ thừa, nước thừa, chỉ giữ lại những dưỡng chất cần thiết tiếp tục nuôi cơ thể… Đánh vào tâm lý sợ hãi bệnh tật và tự ti về ngoại hình của nhiều người, trào lưu detox nhanh chóng lan rộng khiến “người người detox, nhà nhà detox”, nhưng hiệu quả của phương pháp này đến đâu thì vẫn khá mơ hồ.
Bên cạnh đó, trào lưu detox bằng thực phẩm chức năng cũng đang được chia sẻ khá chóng mặt và đi cùng với nó là những dòng sản phẩm thực phẩm chức năng detox được quảng cáo dày đặc trên các trang mạng. Chỉ cần vào Google gõ cụm từ “thực phẩm detox”, trong vòng 0,75 giây đã cho ra 533 kết quả tìm kiếm, với những trang website, những dòng quảng cáo thực phẩm chức năng detox đầy ấn tượng và thu hút. Song theo các chuyên gia, hiện vẫn chưa có cơ sở khoa học nào chứng minh thực phẩm chức năng có thể thay thế hoàn toàn được thuốc điều trị bệnh. Trong khi đó, tất cả các thuốc hay thực phẩm chức năng khi vào cơ thể đều chuyển hóa qua gan, thận, nếu dùng không có sự kiểm soát có thể dẫn đến tiền mất tật mang.
Một trường hợp phải nhập viện vì tự ý thực hiện các phương pháp detox. Ảnh: HOÀNG HÙNG
Dễ tử vong nếu lạm dụng
Theo PGS-TS Nguyễn Thị Bay, Khoa Y học cổ truyền BV Đại học Y Dược TPHCM, thông thường việc giải độc trong cơ thể được thực hiện qua tăng tiết mồ hôi, qua đường hơi thở và đường bài tiết của thận. Đây là những đường giúp cho việc chuyển hóa được diễn ra một cách thuận lợi, nhẹ nhàng. Việc sử dụng các phương pháp detox truyền miệng như trên để thanh lọc cơ thể là hoàn toàn sai, không cung cấp đủ năng lượng để nuôi dưỡng cơ thể, làm cho cơ thể mệt mỏi, thậm chí sẽ gây tử vong nếu lạm dụng trong một thời gian dài.
Thông thường, bản chất detox là chế độ nhịn ăn và chỉ dùng một số loại nước hoa quả, hay được áp dụng nhất là chế độ nhịn ăn, uống nước pha muối với 8 - 12 quả chanh mỗi ngày và với ớt bột hay hạt tiêu. Mặc dù được gọi là chế độ thanh lọc cơ thể, nhưng các chuyên gia dinh dưỡng cho rằng, không tìm thấy chất độc cụ thể nào được thanh lọc mà lại thấy nhiều chất chuyển hóa độc được sản sinh trong chế độ ăn kiêng này. Mặt khác, nước chanh nếu uống liên tục sẽ ảnh hưởng đến dạ dày làm cho xót ruột, việc chuyển hóa hấp thu từ khi ăn vào sẽ bị ảnh hưởng. Một tác hại nữa khi detox là bắt buộc người sử dụng phải nhịn đói, đây là nguyên nhân khiến cơ thể thiếu năng lượng, dạ dày sẽ tăng tiết axít và có thể gây loét dạ dày.
Cũng theo bác sĩ Nguyễn Thị Bay, detox hiện mới chỉ rộ lên là trào lưu, chưa có cơ sở khoa học để tin được. Tuy nhiên, với những thông tin lan truyền trên mạng xã hội như hiện nay, trào lưu này ngày càng thu hút nhiều người áp dụng và nảy sinh thêm nhiều cách detox khác nhau. Tác dụng chưa thấy đâu nhưng hậu quả thì đã nhãn tiền. Thậm chí, cách đây không lâu, dư luận đã hết sức bàng hoàng về trường hợp một phụ nữ ở Hà Nội nặng gần 90kg, do tự ti về cân nặng nên đã học cách detox giảm cân trên mạng, nhịn ăn khoảng 10 ngày, chỉ uống nước cầm hơi, khi được đưa đến bệnh viện thì đã ngừng tim và tử vong.
| |
THÀNH SƠN
