Đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai vừa thông xe đã bị lún nứt đang nhận được sự quan tâm của dư luận. Mặc dù Bộ GTVT khẳng định vấn đề này đã được tiên lượng và đang chỉ đạo chủ đầu tư tiếp tục khắc phục, xử lý theo đúng thiết kế, nhưng vẫn có không ít ý kiến lo ngại về chất lượng của công trình đang chiếm giữ nhiều kỷ lục của ngành giao thông này. Để có thêm cái nhìn của chuyên gia về sự cố, phóng viên Báo SGGP có cuộc trao đổi với ông Trần Ngọc Hùng, Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam.
Ông Trần Ngọc Hùng
- Phóng viên: Bộ GTVT vừa có báo cáo Thủ tướng về tình trạng lún, nứt trên đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, trong đó nói rõ là còn 9 đoạn đang chờ lún và có thể nứt giống như vết nứt tại km83. Theo ông, đấy có phải là điều có thể chấp nhận được đối với một công trình lớn?
>> Ông TRẦN NGỌC HÙNG: Một công trình giao thông lớn, đi qua địa hình phức tạp thì việc lún, nứt là có thể xảy ra nhưng quan trọng là lún, nứt ở mức độ nào, tính chất ra sao. Ở đây, toàn tuyến dài 245km mà có đến 10 đoạn chờ lún, theo dõi đất yếu, đặc biệt Bộ GTVT cũng nhận định vết nứt tại km83 tương đối lớn là bất thường thì tôi cho rằng có vấn đề. Ở trên thế giới, có thể có những công trình giao thông mới hoàn thành cho phép chờ lún nhưng mật độ chờ lún không nhiều như vậy. Trong khi với chúng ta, việc một công trình vừa làm xong đã bị lún, nứt lâu nay đã không phải là hiếm gặp trong ngành giao thông, xây dựng nói chung.
- Bộ GTVT cho biết là đã khoan khảo sát địa chất đúng như thiết kế, sau khi có sự cố cho khoan lại với mật độ lỗ khoan dày hơn thì phát hiện nền đá hình yên ngựa có độ dốc 30 độ. Theo ông, việc khoan khảo sát địa chất như đang thực hiện đã đảm bảo yêu cầu chưa?
Tôi cho rằng xây dựng một công trình cao tốc dài như vậy, qua một địa hình phức tạp như vậy, đòi hỏi phải khảo sát rất kỹ về địa chất. Theo thông tin tôi biết, trong quá trình khảo sát, thiết kế, thi công… chủ đầu tư và đơn vị tư vấn thiết kế đã biết là công trình đi qua những vùng có địa chất rất xấu, mà đã rất xấu thì phải khảo sát kỹ hơn để đưa ra cách giải quyết phù hợp. Cách thứ nhất là phải xử lý triệt để, gia cố nền đất yếu thật tốt thông qua việc gia cố bằng hệ thống cọc cát, cọc xi măng, đầm nén... Cách thứ hai là sử dụng thời gian chờ lún để trừ đi. Trong 2 cách này thì cách xử lý triệt để ngay từ đầu mất nhiều thời gian thi công hơn nhưng lại không làm ảnh hưởng khi công trình đi vào khai thác. Việc xử lý lún, nứt chắc chắn ngành giao thông đã có nhiều kinh nghiệm. Tuy nhiên, dùng cách nào thì điều quan trọng vẫn phải là khảo sát thật kỹ trước đó. Nếu định mức khảo sát quá xa nhau, số lượng điểm khoan, thông số khoan khảo sát không đầy đủ thì không thể đưa ra thiết kế phù hợp. Ở đây, nhờ khảo sát lại với mật độ lỗ khoan dày gấp đôi, chủ đầu tư mới phát hiện ra nền đá hình yên ngựa, chứng tỏ là công tác khảo sát trước đó đã làm không kỹ.
- Hiện dư luận đang rất băn khoăn về chất lượng công trình đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, băn khoăn về năng lực, trách nhiệm của chủ đầu tư cũng như các đơn vị tư vấn, nhà thầu, ông có bình luận gì về những ý kiến này?
Khi một sự cố xảy ra, bao giờ cũng có những nguyên nhân khách quan và chủ quan. Ở sự cố này, ngoài những nguyên nhân khách quan, tôi cho rằng, trách nhiệm trước hết thuộc về chủ đầu tư và đơn vị tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát. Bài học ở đây vẫn là công tác quản lý. Chủ đầu tư phải quản lý chặt chẽ mọi khâu của dự án, từ khảo sát, tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát đến công tác thi công. Đặc biệt, đơn vị tư vấn giám sát trong quá trình thi công nếu phát hiện vấn đề gì liên quan đến địa chất khu vực đó thì phải yêu cầu xử lý triệt để, không có lý do gì không xử lý được. Cái này khi làm các công trình thủy lợi lớn chúng ta đã làm rất tốt, nhiều công trình đập lớn trên nền đất yếu, sụt trượt hoặc bị cắt đất đều đã được khắc phục triệt để nên hệ số an toàn công trình rất cao.
- Ông nghĩ thế nào về lý do thiếu vốn dẫn đến việc công trình đường cao tốc phải phân kỳ đầu tư, dẫn đến chắp vá? Điều đó ảnh hưởng như thế nào đến độ an toàn khi khai thác của công trình?
Vấn đề đầu tư theo kiểu trải mành mành đã và đang được Bộ GTVT khắc phục, nhiều công trình đã phải đình hoãn để tập trung cho một số công trình trọng điểm, nhưng tôi cho rằng vấn đề này vẫn chưa được xử lý dứt điểm. Lẽ ra cần đầu tư tập trung hơn nữa, đã xác định công trình nào là trọng điểm, xác định thời điểm nào cần hoàn thành thì phải rót vốn vào đó để hoàn thành đúng chất lượng, đúng tiến độ mới đem lại hiệu quả cao. Tình trạng vừa làm vừa chờ vốn, lại bị áp lực về tiến độ sẽ khiến các công trình khó có thể đáp ứng được hoàn hảo những yêu cầu thiết kế. Theo tôi, nếu tình trạng chia vốn cho các công trình, các địa phương vẫn còn tiếp diễn thì nhiều dự án vẫn sẽ bị thiếu vốn, ảnh hưởng xấu đến tiến độ, chất lượng cũng như an toàn khai thác công trình.
- Với tư cách là người dân, đi trên đường cao tốc lớn được cắm nhiều biển chờ lún như vậy, ông có cảm giác như thế nào?
Tôi cảm thấy rất khó chịu vì đã là đường cao tốc, hiện đại thì phải được khai thác, vận hành đúng nghĩa là cao tốc, không bị hạn chế tốc độ cũng như cảnh báo mất an toàn do chất lượng công trình. Khi công trình đã được thông xe, được thu phí, người dân có quyền đòi hỏi công trình phải được hoàn thiện. Hiện nay, Bộ GTVT đang cho tiếp tục quan trắc, bù, phụ lún mặt đường... Đây là việc làm cần thiết nhằm đảm bảo an toàn cho các phương tiện tham gia giao thông nhưng cảm giác lưu thông trên đường cao tốc được gọi là quy mô nhất, hiện đại nhất thì chưa được trọn vẹn.
- Xin cảm ơn ông!
BÍCH QUYÊN (thực hiện)
- Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng về vết nứt trên cao tốc Nội Bài - Lào Cai: Vết nứt lớn là bất thường
