“Nếm mật, nằm gai” truy quét lâm tặc

Nhận ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc về thực hiện nghiêm túc đóng cửa rừng tự nhiên (tháng 6-2016) và nhận chỉ đạo của Bộ Công an, chỉ 1 tháng sau, Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường trên lĩnh vực bảo vệ phát triển rừng, bảo tồn và đa dạng sinh học (Phòng 3) Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (C49B) Bộ Công an đã phối hợp cùng Tiểu đoàn Cảnh sát đặc nhiệm Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động (K20) Bộ Công an bắt 19 đối tượng trong đường dây lâm tặc hoạt động có tổ chức tại tỉnh Lâm Đồng. 

Đại công trường khai thác gỗ trong rừng phòng hộ

Thiếu tá Nguyễn Văn Đạt, Phó trưởng Phòng 3, cho biết: “Sau nhiều tháng làm công tác trinh sát nắm tình hình, cục quyết định lập kế hoạch đấu tranh triệt phá nhóm tội phạm trong lĩnh vực bảo vệ rừng. Do địa hình xung quanh Nhà máy thủy điện Đồng Nai 5 hiểm trở, hoang vắng nên có người vào là nhóm lâm tặc cho người theo dõi, vì vậy cán bộ, chiến sĩ phải giả dạng nhiều vai để tiếp cận các mục tiêu. Điều may mắn là có một quả đồi trong khu vực mà nếu đứng trên đó có thể thấy được toàn bộ quang cảnh phá rừng của nhóm lâm tặc. Nhưng khi đứng trên đỉnh đồi nhìn về phía lâm tặc đang phá rừng, chúng tôi thấy xót cả gan ruột vì tiếng cưa, tiếng xẻo như một đại công trường trong lòng rừng nguyên sinh”.

Theo kết quả trinh sát, cánh rừng này nằm cạnh thủy điện Đồng Nai 5, tiếp giáp giữa 3 tỉnh Đồng Nai, Lâm Đồng và Đắk Nông nên nhóm lâm tặc bố trí người canh gác các ngả đường có thể đi vào “khu hoạt động”.

Do hoạt động trong khu vực hoang vắng nên khi  thấy người lạ xuất hiện, các đối tượng chặt dây thả gỗ xuống lòng hồ bỏ chạy hoặc gọi điện thông tin cho các “thợ rừng” đang đốn hạ gỗ di tản.

Thậm chí, khi cần còn hành hung, cản trở những người đi đến khu vực chúng đang hoạt động. Chính vì vậy, các điều tra viên hết sức cảnh giác và thay phiên nhau theo dõi để không có bất cứ sự cố nào dù nhỏ.

Nhóm lâm tặc ở khu vực này hoạt động rất chuyên nghiệp, với các “thợ rừng” đốn hạ các loại gỗ của rừng phòng hộ ven sông Đồng Nai, nhóm vận chuyển gỗ từ nơi khai thác đến sông Đồng Nai.

Nếu gỗ dễ cắt xẻ thì có nhóm cắt xẻ gỗ, nếu gỗ khó cắt xẻ thì chuyển nguyên về. Có hẳn một nhóm thực hiện lái tàu lôi gỗ về điểm tập kết. Một nhóm khác tập trung tại lòng hồ thủy điện, tập kết gỗ lậu đang trôi rồi đưa lên bờ hồ. Tại bờ hồ luôn có sẵn xe tải chở gỗ đi tiêu thụ.

Theo khai nhận ban đầu, các đối tượng lâm tặc mỗi ngày di chuyển 20-30m³ gỗ lậu các loại. Nếu còn đủ thời gian thì dùng cưa máy cắt tỉa cho gỗ thành khối như gỗ đã được kiểm duyệt để có thể qua mắt các lực lượng chức năng. Thậm chí nhóm lâm tặc còn bố trí người lặn xuống nước để cưa những cây cổ thụ đang bị ngập chỉ còn nhô đọt lên trên mặt nước.

Theo trinh sát, các điểm tập kết dưới lòng hồ không xa rừng bị đốn hạ nhiều. Tại các lán trại, tổ công tác kiểm tra, phát hiện hàng loạt loại gỗ quý hiếm được cất giấu nhiều nơi. Đánh giá bọn lâm tặc rất manh động, phải mất hàng tháng trời để tiếp cận các điểm khai thác rừng cũng như trinh sát địa bàn, các điều tra viên phải lăn lê bò toài trong rừng, chia nhau ngày đêm nắm tình hình cũng như quy luật hoạt động của nhóm lâm tặc này.

“Theo ghi nhận của các điều tra viên, có thời gian cao điểm, toàn bộ người khai thác gỗ của nhóm này lên đến 40-50 người, cho thấy quy mô của nhóm này rất lớn”, Thiếu tá Đạt nói.

Theo cơ quan điều tra, hành vi phá rừng của nhóm lâm tặc trên kéo dài khoảng 2 năm, khối lượng gỗ đã đốn hạ, tiêu thụ lớn nhưng lại dễ dàng qua mặt các cơ quan quản lý. Chính vì vậy, một kế hoạch đánh án chỉn chu đến từng chi tiết đã được đưa ra, chỉ chờ giờ G hành động. 

Dầm mình cải trang phá án

Khuya 8-7-2016, khi các đối tượng canh gác mải mê với những trận bán kết Euro 2016 giữa Đức và Pháp thì hàng chục chiến sĩ đã phải dầm mình trong cái lạnh của sương mù nơi rừng thẳm, chờ giờ đánh án.

“Trước đó, từ 18 giờ, 30 cán bộ, chiến sĩ cảnh sát cơ động, cảnh sát môi trường phải hóa trang thường phục, ém quân trong một chiếc xe tải chở hàng loại 8 tấn, đi từ TPHCM lên nơi hoạt động của nhóm tội phạm để không bị lộ”, Thiếu tá Đạt tiết lộ.

Khi trận đấu bán kết giữa đội tuyển Pháp - Đức đang diễn ra, tổ công tác nhận lệnh tấn công sau khi đã tiến sát đến các mục tiêu như lán trại, trại cưa, nhóm lái tàu lai dắt gỗ, nhóm lái xe tải chuyển gỗ… Khi tổ công tác bất ngờ áp sát, các đối tượng phát hiện và vùng chạy. Mặc dù các điều tra viên bắn súng chỉ thiên cảnh báo nhưng các đối tượng vẫn ngoan cố và thách thức “có ngon thì bắn tao đi” và nhiều tên bỏ chạy.   

Có nhóm lâm tặc bơi ra giữa lòng hồ trốn chạy. Để an toàn, tránh nguy hiểm đến tính mạng của các đối tượng liều lĩnh này, tổ công tác không quyết liệt truy đuổi mà “đón lõng” bắt giữ khi lâm tặc lên bờ. Tổng cộng, tổ công tác đã bắt giữ 15 đối tượng tại hiện trường và sau đó qua truy xét bắt thêm 4 đối tượng khác.

Tổ công tác xác định kẻ cầm đầu nhóm lâm tặc trực tiếp phá rừng tại thủy điện Đồng Nai 5 là Lê Hồng Hà, biệt danh Hà “đen”, 48 tuổi, quê ở tỉnh Nghệ An. Tuy nhiên, khi biết đường dây bị công an bắt, Hà “đen” trốn thoát.

Tại hiện trường dưới lòng hồ thủy điện, các đối tượng bỏ lại xe tải và một chiếc xuồng kéo gỗ. Tổng cộng, nhóm lâm tặc đã vác lên xe tải được 12 cây gỗ và nhiều cây gỗ khác còn chìm dưới lòng hồ chưa được trục vớt. Xung quanh lòng hồ, những khúc gỗ lậu bị cắt xẻ nằm rải rác khắp nơi. Theo khai nhận của các đối tượng, mỗi ngày các đối tượng này khai thác hàng chục mét khối gỗ, đưa lên xe tải để vận chuyển ra bên ngoài. 

Sau khi bắt quả tang, tổ công tác yêu cầu các đối tượng đưa đến những hiện trường khai thác rừng phòng hộ. Theo chân lâm tặc, những cánh rừng hoang tàn dần hiện ra, nhiều cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi bị băm xé, nằm lăn lóc khắp nơi. Nhiều cây còn tươi roi rói vì vừa mới bị đốn hạ. Tổ công tác ước lượng khu vực phòng hộ quanh đây bị khai thác khoảng 2 năm qua nhưng có nhiều trạm kiểm lâm gần đó. Địa bàn của các đối tượng hoạt động cũng tiếp giáp với nhiều tỉnh như Lâm Đồng, Đắk Nông và cánh rừng Nam Cát Tiên (Đồng Nai) nhưng cơ quan chức năng liên quan nơi đây cũng “không biết”. 

C49B đã chuyển cho Công an tỉnh Lâm Đồng hồ sơ khởi tố 18 đối tượng có hành vi vi phạm các quy định về khai thác trái phép và bảo vệ rừng, đồng thời khởi tố một tiểu khu trưởng khu rừng với hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Một lãnh đạo đội cho biết, vụ án được phá, nhiều điều tra viên sau hàng tháng trời mới có được một bữa cơm ngon đúng nghĩa. 

“Từ vụ việc này, trong quá trình tranh đấu, ban chuyên án đã phát hiện ra hàng loạt sai phạm khác về chuyển đổi rừng nguyên sinh thành rừng nghèo, cũng như đang mở rộng chuyên án để xử lý các sai phạm có liên quan về quản lý rừng gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng”, Thiếu tá Đạt khẳng định.