Nhiều xe buýt lớn của Công ty cổ phần Xe khách Sài Gòn (SaigonBus) đã giảm nhân sự, chỉ còn tài xế vừa lái xe vừa lo luôn việc bán vé, thối tiền cho hành khách. Việc này đã khiến cho nhiều hành khách lo ngại vì dễ gây tai nạn cho người đi đường.
Việc giảm nhân sự trên xe buýt chỉ còn mỗi tài xế chưa phải là mô hình
phù hợp trong điều kiện hiện nay
Tài xế tất bật
Việc xe buýt không có nhân viên bán vé đã được thực hiện ở nhiều nước tiên tiến. Tuy nhiên, họ thực hiện trong điều kiện đường sá có làn riêng cho xe buýt nên tài xế không phải quá căng thẳng khi lái xe; hành khách có ý thức cao, tự giác bỏ tiền vào hộp thu tiền. Ở TPHCM hiện nay chưa đảm bảo các điều kiện đó. Từ thông tin của bạn đọc phản ánh, phóng viên Báo SGGP đã lên những chuyến xe buýt không có nhân viên bán vé để quan sát thực tế. Tại trạm đón xe buýt trước Bến xe miền Đông, chiếc xe buýt vừa trờ tới mở cửa thì có đông hành khách bước lên cùng lúc. Chưa xuất phát mà xe buýt đã nghẹt kín chỗ. Vừa đóng cửa xong, bác tài xế liền nói lớn: “Bà con ai mua vé thì lên gặp tài xế để mua nha. Xe không có tiếp viên đi bán vé”. Do nhiều hành khách lên xe cùng lúc nên tài xế khó có thể kiểm soát được ai chưa mua vé. Khi không còn ai tự giác mua vé nữa, tài xế chuyển qua năn nỉ: “Ai chưa mua vé thì lên mua giùm nha. Nếu đội thanh tra của Trung tâm Quản lý và Điều hành vận tải hành khách công cộng đi kiểm tra mà phát hiện hành khách không có vé thì tài xế sẽ bị phạt 2 triệu đồng. Bị phạt vậy tội tài xế lắm, vì nhà còn con nhỏ”.
Chúng tôi lại đón một chuyến xe buýt khác của SaigonBus, xe vừa ghé trạm dọc đường, nhiều người bước lên, trong đó có cả trẻ em. Vậy mà xe chạy hơn 3 phút vẫn không thấy các hành khách mới lên mua vé, tài xế phải kêu gọi: “Cô bác lên đây mua vé!”. Có vài hành khách bước lên mua vé và bảo rằng cứ tưởng có nhân viên bán vé. Tài xế rất tất bật vì phải vừa điều khiển xe len giữa dòng xe cộ đông nghịt, vừa lo đủ thứ chuyện phát sinh quanh việc bán vé. Một người đàn ông đi cùng hai đứa trẻ khá cao, nhưng chỉ nói tài xế bán cho 2 vé. Tài xế hỏi: “Đi 3 người sao mua có 2 vé?”. Người này đáp lại: “Cháu nhỏ mới có 9 tuổi”. Tài xế phải bảo cho cháu đứng gần cây cột, nếu cao vượt qua vạch đỏ đánh dấu là cao hơn so với quy định thì phải mua vé. Những trường hợp giảm giá vé là người lớn tuổi, học sinh, sinh viên… thì phải trình giấy tờ tùy thân để chứng minh. Do bận lái xe nên khi có hành khách xuất trình giấy thì tài xế cũng chỉ có thể liếc qua, chứ không thể nào kiểm soát cho xuể.
Chưa ổn để nhân rộng
Gọi đến đường dây nóng Báo SGGP, một số tài xế SaigonBus cho rằng với điều kiện giao thông của TPHCM, thật không ổn khi thực hiện việc tài xế xe buýt vừa điều khiển xe, vừa bán vé, đếm tiền, thối tiền. Khi vừa mới thực hiện, hầu như tài xế nào cũng không làm kịp, luôn chạy trễ giờ so với quy định. Đã thế, việc phải bù lỗ tiền do bị thâm hụt mỗi khi về bến là chuyện bình thường. Có rất nhiều nguyên nhân khiến tài xế phải bù lỗ. Trước sự chứng kiến của tài xế, hành khách tự bỏ tiền vào thùng tiền đã niêm phong và tự xé vé. Tuy nhiên, nhiều người bỏ tiền không đủ, hoặc bỏ vào thùng tiền rách, tiền giả, tài xế không thể nào lấy ra được để kiểm lại. Do vậy, nhiều tài xế đã không cho khách bỏ tiền vào thùng, mà trực tiếp làm việc này để đếm đủ số tiền. Vừa lái xe, vừa bán vé, thối tiền, trong khi đường sá đông nghịt xe cộ, làm sao an toàn được. Mà để có hành khách không mua vé hoặc xe về bến không kịp giờ tài xế cũng sẽ bị phạt.
Trong thời gian qua, SaigonBus đã áp dụng nhiều giải pháp công nghệ để tăng doanh thu, sản lượng và tiết giảm chi phí. Nhưng việc SaigonBus giảm nhân sự trên xe buýt chỉ còn mỗi tài xế không phải là mô hình được khuyến khích nhân rộng. Ông Trần Chí Trung, Giám đốc Trung tâm Quản lý và điều hành vận tải hành khách công cộng, cho biết: “Xe buýt phải có nhân viên trên xe để phục vụ một cách tốt nhất cho hành khách trẻ em, người già, phụ nữ mang thai... Sắp tới, trung tâm sẽ triển khai việc bán vé điện tử kết nối với các tuyến công cộng khác. Tuy nhiên, dù có bán vé tự động thì trước mắt vẫn luôn có nhân viên để càng nâng chất lượng phục vụ cao hơn. Trong tương lai sẽ khuyến khích hành khách dùng thanh toán điện tử để tiết kiệm chi phí”.
THANH HẢI
