Những ngày này, khi nông dân ở nhiều nơi trong tỉnh Bình Định đang phấn khởi thu hoạch lúa vụ đông-xuân, gần 400 hộ dân ở huyện Phù Cát lại đang "khóc dở sống dở" bởi gieo sạ giống lúa PC15 không thu được hạt nào.
Ở vụ sản xuất đông-xuân, huyện Phù Cát có chủ trương đưa một số giống lúa mới cho năng xuất cao, kháng sâu bệnh vào sản xuất (huyện có trợ giá giống), trong đó có giống PC15 do Công ty cổ phần Giống cây trồng (CPGCT) Thái Bình cung ứng. Nhiều địa phương trong huyện đã chấp hành chủ trương, ký kết hợp đồng mua giống lúa PC15 về gieo sạ, với tổng diện tích 100 ha. Thế nhưng, giống lúa PC15 không đem lại năng suất cao như khuyến cáo, mà tất cả đều bị lép hạt… Chị Nguyễn Thị Lan ở thôn Chánh An, xã Cát Hanh, chỉ đám ruộng 3,5 sào gieo sạ PC15 cho biết: "Nghe chính quyền bảo trồng giống lúa PC15 trên chân ruộng 2 vụ sẽ cho thu hoạch cao, vậy mà bao nhiêu tiền bạc đổ vào đây nay mất trắng cảø…".
Cũng với tâm trạng đó, bà Hoàng Thị Kim Ánh (60 tuổi, cùng thôn) than: "Hai vợ chồng già của tôi sống nhờ 3 sào ruộng này, nhưng đến ngày thu hoạch thì trắng tay…!". Không riêng gì 2 hộ nói trên, toàn xã Cát Hanh có gần 70 ha lúa của 300 hộ dân bị mất trắng do lúa lép hạt.
Ngoài ra, ở các xã khác như Cát Thắng, Cát Hưng, Cát Chánh, Cát Minh… cũng có nhiều hộ dân gieo sạ giống lúa PC15 và phải chịu trắng tay. Qua báo cáo của Ban nhân dân 2 thôn Mỹ Bình và Vĩnh Phú (Cát Thắng) có đến 60 hộ sạ giống PC15, trong đó nhiều hộ sạ trọn diện tích (4 – 9 sào).
Ông Nguyễn Văn Hồng, hộ nghèo thôn Mỹ Bình, đưa chúng tôi đến thăm 4 sào ruộng sạ giống PC15, lúa trổ loạt soạt, hạt chín hạt xanh, nước mắt lưng tròng: "Tôi thấy lúa không trổ nên mua thuốc kích thích sinh trưởng, thuốc sâu bơm tới 7 lần rồi, khi trổ nó lép hết. Gia đình tui có 4 nhân khẩu sống dựa vào số ruộng trên, bây giờ mất trắng, tui không nghề nghiệp không biết những ngày tới sống ra sao. Còn tiền nợ phân, thuốc trừ sâu, giống má cho vụ tới biết lấy đâu ra".
Ở các địa phương khác, mức độ thiệt hại có ít hơn, nhưng trung bình mỗi xã cũng có trên dưới 50 hộ gieo phải giống PC15 bị lép hạt. Hiện nay, một số gia đình có điều kiện đã thuê người lao động cắt lúa bị hại để phơi đồng chuẩn bị cho sản xuất vụ sau. Còn lại hầu hết các hộ không có tiền thuê cắt lúa thì ngậm ngùi cắt đốt bỏ từng nắm lúa. Bởi diện tích lúa bị hư hại này trâu, bò ăn cũng không được vì lúa bị phun thuốc bảo vệ thực vật quá nhiều.
Theo ước tính ban đầu, tổng thiệt hại do gieo phải giống lúa PC15 gây ra ở huyện Phù Cát trên 3 tỷ đồng. Nhiều hộ dân phải đối mặt với một thực tế là thiếu đói và không có tiền để lo cho vụ sản xuất vụ tiếp theo. Trong khi đó chính quyền nơi đây đang loay hoay chưa biết tìm giải pháp nào để giúp người dân khắc phục thiệt hại
NGỌC THÁI
