Chúng tôi gặp NSND Thu Hiền trong lúc chị đang chuẩn bị chương trình Hồ Chí Minh - Người là niềm tin tất thắng tại Nhà hát Lớn Hà Nội. Xuất hiện ở màn mở đầu với Bài ca tháng năm cùng dàn nhạc giao hưởng, chị thấp thoáng sau tấm voan mỏng được chiếu hình ảnh lá cờ Tổ quốc và chân dung Bác, nhưng khi tiếng hát cất lên, ai cũng nhận ra đó là NSND Thu Hiền…
Không nhớ đã hát bao nhiêu ca khúc về Bác
Hầu như năm nào cũng vậy, vào dịp này, chị và các nghệ sĩ của Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam đều náo nức với các chương trình ca múa nhạc về Bác Hồ. Trên cương vị Trưởng đoàn ca của nhà hát, chị cùng với ban giám đốc xây dựng chương trình sao cho các tiết mục luôn mới mẻ và hấp dẫn. Bao nhiêu năm là bấy nhiêu chương trình. Những ca khúc viết về Bác Hồ đều trở thành những bài hát được yêu thích và phổ biến rộng rãi trong lòng công chúng, trở thành máu thịt trong tâm hồn mỗi người dân Việt Nam.
Chị cũng không nhớ đã hát bao nhiêu ca khúc về Hồ Chủ tịch. Có dịp nhìn lại chặng đường dài hát những ca khúc về Bác, chị bộc bạch: “Bài hát về Bác rất hay nhưng không dễ hát. Với tôi, mỗi khi hát, điều đầu tiên là thể hiện sự tôn kính Bác. Ca khúc về Bác trải dài qua nhiều vùng miền, nhiều giai đoạn lịch sử. Tôi tìm ra những nét khác nhau để thể hiện cho phù hợp với tinh thần mỗi ca khúc”.
Hát về Bác đã trở thành cái duyên đối với chị, mặc dù chị chưa một lần được gặp Bác. Chị có nhiều kỷ niệm gắn với những ca khúc viết về Bác: “Lần hát ca khúc Lời Bác dặn trước lúc đi xa của nhạc sĩ Trần Hoàn ở Hội trường Ba Đình cách đây hơn 10 năm khiến tôi không thể nào quên. Tôi đứng trên sân khấu vừa hát vừa khóc. Bên dưới khán phòng mọi người cũng đều rơi nước mắt vì xúc động”.
Thành công vì hát bằng cả con tim
Có nhiều ca sĩ hát về Bác Hồ nhưng NSND Thu Hiền và NSND Thanh Hoa là những người hát thành công nhiều bài nhất. Nếu ca sĩ Thanh Hoa gắn tên tuổi với Bác Hồ một tình yêu bao la, Vầng trăng Ba Đình… thì có thể nói, ít ai hát hay hơn ca sĩ Thu Hiền những ca khúc: Miền Trung nhớ Bác, Lời Bác dặn trước lúc đi xa, Trông cây lại nhớ đến Người… Những bài hát do chị trình bày luôn gây xúc động bởi tình cảm người hát thấm đẫm trong câu hát. “Hát hay là một chuyện nhưng hát xúc động lại là chuyện khác. Câu chuyện về cuộc đời Bác gây xúc động cho bất kỳ ai, nhưng để trở thành tác phẩm âm nhạc có sức lay động lòng người, đòi hỏi nghệ sĩ phải lao động nghệ thuật không ít. Đó là các ca khúc không chỉ được tạo nên bằng lời ca, điệu nhạc mà bằng tất cả trái tim…”, chị tâm sự. Theo chị, điểm chung của những bài về Bác Hồ là cái hồn dân tộc trữ tình và sâu lắng. Vì vậy, thể hiện các ca khúc này không thể điệu đàng hay phô diễn kỹ thuật.
Khi viết về Bác Hồ, các nhạc sĩ thường lấy chất liệu dân ca Nghệ Tĩnh, quê hương của Người, nên giai điệu ngọt ngào và đầy xúc cảm. Đó cũng là lý do chắp cánh cho giọng hát của NSND Thu Hiền càng vang xa. Quê mẹ ở Đông Hưng (Thái Bình), được nghe bà và mẹ hát chèo từ tuổi ấu thơ - có lẽ những làn điệu chèo Bắc bộ đã ngấm vào chị và hun đúc nên tâm hồn đồng điệu với dân ca. 15 tuổi, chị vào bộ đội và trưởng thành trên dải đất miền Trung suốt quãng thời gian đất nước khói lửa chiến tranh. “Không sinh ra ở miền Trung nhưng khoai sắn và lúa gạo ở đó đã nuôi tôi khôn lớn. Mạch nguồn dân ca thấm vào máu tôi lúc nào không biết”, chị chia sẻ. Theo đuổi dòng nhạc dân gian, có lẽ vì vậy, chị dễ đồng cảm với những bài hát về Người. Và chị đã truyền tình cảm đó đến với người nghe…
45 năm nay, NSND Thu Hiền gắn bó với Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam. Chị thầm tiếc không còn trẻ để hát được nhiều hơn nữa, nhưng với những người yêu mến chị thì tiếng hát Thu Hiền còn mãi với thời gian...
HOÀNG THẮNG
