>> Thủ tướng tiếp tục yêu cầu khắc phục sự cố công trình thủy điện Sông Bung 2
(SGGPO).- Trưa 14-9, tại hiện trường xảy ra sự cố cửa van hầm dẫn dòng đập thủy điện Sông Bung 2, ông Cao Quốc Hưng, Thứ trưởng Bộ Công thương đã có cuộc trao đổi với phóng viên liên quan đến sự cố đập thuỷ điện Sông Bung 2 cũng như quy hoạch hệ thống thủy điện bậc thang trên sông Vu Gia - Thu Bồn.
Thứ trưởng Bộ Công thương Cao Quốc Hưng (bìa trái) đi kiểm tra sự cố
- PV: Thưa ông, trên hệ thống ông Vu Gia - Thu Bồn có rất nhiều thủy điện bậc thang nhưng lại không có hồ chứa. Vì vậy, khi có sự cố ở thủy điện trên thượng nguồn thì ảnh hưởng đến các thủy địa phía hạ nguồn?
- Ông Cao Quốc Hưng: Vấn đề này Bộ TN-MT đã có nghiên cứu và báo cáo Thủ tướng Chính phủ xây dựng Quy trình vận hành liên hồ chứa và quy trình đã ban hành từ năm 2014. Hiện nay, các hồ chứa vận hành theo đúng quy trình đó. Vì vậy, hồ chứa trên hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn cũng vận hành theo đúng quy trình này.
- Sự cố xảy ra như vậy thì có đánh giá lại chất lượng công trình không?
- Việc đầu tiên là đánh giá nguyên nhân xảy ra sự cố, mà trong nguyên nhân đó xác định nguyên nhân gì dẫn đến công trình gặp sự cố đột ngột. Không những đánh giá tại chỗ mà đánh giá lại toàn bộ vấn đề chất lượng công trình trước khi cho phép tiến hành tiếp để có thể hoàn thành được công trình.
- Sự cố xảy ra ảnh hưởng như thế nào đến tiến độ công trình nhà máy thủy điện Sông Bung 2?
- Chắc chắn là ảnh hưởng đến tiến độ dự án. Hiện nay đang mùa tích nước, mùa lũ, mà để đảm bảo chắc chắn an toàn cho quá trình đánh giá nguyên nhân xảy ra sự cố thì phải đợi thời gian khi nước lũ thấp mới có thể làm được. Chính vì vậy mà vấn đề tích nước và tính đến các vấn đề vận hành hồ chứa khác thì phải tính toán triển khai trong điều kiện cho phép. Mà như thế thì chắc chắn ảnh hưởng tiến độ công trình. Tuy nhiên, ảnh hưởng tiến độ bao nhiêu thì phải đánh giá mới biết được.
- Có thông tin cho rằng đã có cảnh báo an toàn của đập thủy điện Sông Bung 2, ông đánh giá như thế nào khi xảy ra sự cố này?
- Cái này tôi phải kiểm tra lại thông tin là có hay không đã có cảnh báo về mức độ an toàn của đập thủy điện Sông Bung 2.
- Sau sự cố này, người dân ở vùng hạ du của đập thủy điện Sông Bung 2 rất lo lắng trong mùa mưa lũ năm nay. Ông đánh giá như thế nào?
- Thông qua các thông tin đại chúng, người dân có thể nắm được cơ bản là đập thủy điện Sông Bung 2 vẫn an toàn. Tất cả nguồn nước về hồ hiện nay chảy tự nhiên qua hầm dẫn dòng, không có tích nước. Như vậy, dòng sông hiện nay chảy hoàn toàn theo tự nhiên và không có ảnh hưởng gì. Tuy nhiên, chúng ta cần phải phòng chống bất cứ việc gì xảy ra trong mùa mưa lũ, nhất là hiện nay do biến đổi khí hậu, mưa lũ khôn lường thì biến động khó có thể dự đoán trước được. Vì vậy, phải tích cực triển khai các biện pháp phòng, chống trong mùa mưa bão.
- Thưa ông, Bộ Công thương xem xét trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân sau sự cố này như thế nào?
- Trước hết là xác định nguyên nhân, sau đó sẽ xác định trách nhiệm. Và chúng tôi sẽ cương quyết xử lý nghiêm khắc bất cứ những ai vi phạm.
- Dự án này ban đầu có vốn đầu tư là 3.600 tỉ nhưng trong quá trình xây dựng thì đội vốn thêm 1.600 tỉ. Về vấn đề này ông đánh giá như thế nào?
- Vấn đề này báo chí cũng nêu nhiều rồi và cũng đã phân tích. Trong thời gian tới sẽ đánh giá kỹ hơn, kể cả sự cố ngày hôm nay.
- Như vậy ông khẳng định xây dựng hệ thống thủy điện bậc thang trên hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn là phù hợp và khoa học.
- Chúng ta xây dựng hệ thống thủy điện này hoàn toàn trên cơ sở khoa học. Tuy nhiên, trong thực tế, biến đổi khí hậu là vấn đề chúng ta không lường hết được. Vậy, khi nào mà phát hiện ra những gì không phù hợp thì phải điều chỉnh. Đó là điều chắc chắn. Ví dụ biến đổi khí hậu là chúng ta không lường trước được, các diễn biến hoặc là phản ứng của thiên nhiên chúng ta cũng không lường trước được. Vì vậy, chúng ta phải dựa vào tình hình thực tế và có rà soát, kiểm tra, thanh tra liên tục để xác định cái gì cần làm cho hợp lý nhất để đảm bảo tính khoa học của công trình.
- Như vậy Bộ Công thương có rà soát lại quy hoạch này không?
- Trước mắt xác định vấn đề tồn tại là cái gì và các điều kiện nêu ra có cơ sở cần điều chỉnh thì chúng ta điều chỉnh. Đó là điều chắc chắn.
- Vậy sẽ điều chỉnh như thế nào khi các dự án đều đã được xây dựng?
- Ở đây có quy trình vận hành của hồ, đó là cơ sở để làm chứ không phải là phá hết để điều chỉnh. Chúng ta có cách điều chỉnh khác, trên cơ sở đã có và những dự báo. Chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi có đủ cơ sở để đảm bảo tính hợp lý, tính khoa học, an toàn cho hạ lưu cũng như lợi ích kinh tế của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.
Nguyên Khôi
