Theo Hiệp hội Phân bón Việt Nam, hiện nay tình trạng phân bón giả, kém chất lượng đang tràn lan, nhất là ở vùng nông thôn. Bình quân mỗi năm, Cục Quản lý thị trường thuộc Bộ Công thương phát hiện, xử lý trên 3.000 vụ phân bón giả, kém chất lượng; kiểm tra 1.800 hộ kinh doanh phân bón thì có đến 42% có vi phạm; kiểm nghiệm 766 mẫu thì 31% không đạt tiêu chuẩn chất lượng. Nhìn vào các con số này có thể thấy tỷ lệ phân bón giả, kém chất lượng đưa ra thị trường hàng năm rất lớn.
Thủ đoạn của các cơ sở sản xuất phân bón giả, kém chất lượng đánh vào tâm lý hám lợi của các đại lý phân phối nhỏ và nông dân canh tác nhỏ lẻ ở vùng sâu vùng xa, như bán giá rẻ, bán thiếu tới cuối vụ, khuyến mãi với nhiều hình thức, tặng quà, được đi du lịch khi tiêu thụ nhiều. Các cơ sở sản xuất này còn lợi dụng cả chủ trương “liên kết 4 nhà”, sử dụng chiêu thức lôi cả chính quyền, đoàn thể ở địa phương tổ chức những cuộc hội thảo rầm rộ quảng bá loại phân bón này đến nông dân một cách công khai, chính thống.
Theo Nghị định 202/2013 của Chính phủ, ngành công thương quản lý phân bón vô cơ và ngành nông nghiệp quản lý phân bón hữu cơ. Thế nhưng, chuyện phân bón giả, kém chất lượng đã xảy ra từ hơn 10 năm nay, mà cả hai ngành này lại chưa có một đoàn kiểm tra liên ngành để phối hợp hoạt động. Vì vậy, việc quản lý ngăn chặn phân bón giả, kém chất lượng chưa đủ chặt chẽ. Cũng có nhiều cuộc hội thảo, tập huấn cho nông dân nhận biết phân bón giả, kém chất lượng, nhưng thực chất công việc này chỉ là những hoạt động chiếu lệ, mang tính hành chính cơ quan, không mang lại hiệu quả thiết thực, bởi với trình độ khoa học kỹ thuật chuyên môn hầu như không có, các trang thiết bị kiểm nghiệm cũng không, người nông dân làm công việc này như mò kim đáy biển.
Thiết nghĩ, để ngăn chặn thì phải xử phạt nặng các cơ sở sản xuất phân bón giả, kém chất lượng, để răn đe. Hai ngành công thương và nông nghiệp cần sớm thành lập nhiều đoàn kiểm tra liên ngành các cấp, thường xuyên thanh tra, kiểm tra từ các cơ sở sản xuất - kinh doanh phân bón cho tới các đại lý nhỏ lẻ ở vùng sâu vùng xa mới có thể hạn chế thấp nhất hiện tượng phân giả, kém chất lượng.
NGUYỄN MINH ÚT
(huyện Cần Đước, tỉnh Long An)
