(SGGPO).- Ngày 11-9, tại Hà Nội, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đã tổ chức phiên giải trình về “Việc chấp hành pháp luật trong thu thập, đánh giá chứng cứ, chống bức cung, nhục hình của cơ quan điều tra chuyên trách trong hoạt động điều tra vụ án hình sự”. Tham dự phiên giải trình có đại diện lãnh đạo Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, Tòa án Nhân dân tối cao, Liên đoàn Luật sư Việt Nam.
Tại phiên họp, Đại tướng Trần Đại Quang, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết, về cơ bản, các quy định của Bộ Luật Hình sự, Bộ Luật Tố tụng hình sự, Pháp lệnh Tổ chức điều tra hình sự và triển khai Nghị quyết 49 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 đã được các cơ quan điều tra chuyên trách trong lực lượng Công an Nhân dân thực hiện nghiêm túc. Tuy nhiên vẫn tồn tại một số hạn chế trong quá trình thu thập, đánh giá chứng cứ, áp dụng các biện pháp ngăn chặn, lập hồ sơ vụ án hình sự, dẫn đến một số trường hợp bị xử oan, sai. Hiện tượng bức cung, dùng nhục hình vẫn còn xảy ra ở cơ quan điều tra chuyên trách của công an một số địa phương, đơn vị, gây bức xúc trong dư luận. Kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp này, từ tháng 1-2013 đến ngày 31-12-2013, đã có 19 cán bộ, chiến sỹ bị tước danh hiệu công an nhân dân, bị khởi tố, truy tố về những vi phạm pháp luật trong hoạt động điều tra; 183 trường hợp trong cơ quan cảnh sát điều tra các cấp bị xử lý kỷ luật do có sai phạm và vi phạm quy trình, quy chế công tác trong hoạt động điều tra.
Từ thực tế trên, Bộ Công an đề xuất sớm sửa đổi, bổ sung Bộ Luật Tố tụng hình sự để khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động điều tra, bảo đảm việc thu thập, đánh giá, kiểm tra, sử dụng chứng cứ được khách quan, toàn diện; tăng cường giám sát hoạt động điều tra tội phạm của lực lượng công an nhân dân.
Đại diện ngành Kiểm sát, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát Nhân dân tối cao Nguyễn Hải Phong cũng cho rằng, nhiều quy định trong Bộ Luật Hình sự, Bộ Luật Tố tụng hình sự và pháp luật liên quan đến công tác điều tra thu thập, đánh giá chứng cứ còn chưa hoàn thiện, thiếu thống nhất. Đây là một nguyên nhân quan trọng dẫn đến việc các cán bộ thực thi công vụ nhận thức không đầy đủ, gặp khó khăn trong thu thập, đánh giá chứng cứ. Đặc biệt, chất lượng, hiệu quả công tác giám định tư pháp chưa đáp ứng yêu cầu công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm, nhất là trong các vụ án tham nhũng, án kinh tế.
Tại phiên giải trình các đại biểu đã kiến nghị sửa đổi Bộ Luật Tố tụng hình sự theo hướng đảm bảo hơn nữa quyền bào chữa của người bị tạm giữ, tạm giam, bị can, bị cáo. Người bào chữa phải được tham gia ngay từ khi có sự đề nghị hoặc đồng ý của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo và chỉ cần đăng ký với cơ quan tố tụng. Bên cạnh đó, nên bỏ quy định về Giấy chứng nhận bào chữa, vì về bản chất quyền được nhờ người bào chữa là quyền của người bị tạm giữ, tạm giam, bị can, bị cáo và chỉ có thể bị hạn chế bởi luật, chứ không phải bởi việc cấp giấy.
Các ý kiến tại phiên giải trình cũng đã kiến nghị tăng mức hình phạt đối với tội bức cung, dùng nhục hình, xem xét việc ghi hình, ghi tiếng khi hỏi cung bị can, lấy lời khai của người bị hại, người làm chứng…
ANH THƯ
