Một vụ án có dấu hiệu oan sai ở Bạc Liêu

Cách đây hơn hai năm, sinh viên Phan Hoàng Hải (27 tuổi, ngụ 88A/4, khóm 4, phường 7, TP Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu) gặp một tai họa khi trên đường đi lấy tiền cho người bạn mượn lại bị bắt với tội “mua bán trái phép chất ma túy”. Viện Kiểm sát nhân dân (KSND) TP Bạc Liêu khẳng định Hải có tội trong khi đó, sinh viên này một mực kêu oan…

Cách đây hơn hai năm, sinh viên Phan Hoàng Hải (27 tuổi, ngụ 88A/4, khóm 4, phường 7, TP Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu) gặp một tai họa khi trên đường đi lấy tiền cho người bạn mượn lại bị bắt với tội “mua bán trái phép chất ma túy”. Viện Kiểm sát nhân dân (KSND) TP Bạc Liêu khẳng định Hải có tội trong khi đó, sinh viên này một mực kêu oan…

Những người mua ma túy từ “trên trời rơi xuống”

Theo hồ sơ vụ án, chiều ngày 5-2-2015, Đội cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an TP Bạc Liêu kết hợp với Công an phường 3 bắt quả tang Phan Hoàng Hải đang có hành vi bán trái phép chất ma túy cho Huỳnh Bích Thảo tại hẻm không số đường Phan Đình Phùng. Tang vật thu giữ được gồm: Một bịch ny lông trong suốt bên trong có chứa các hạt tinh thể nghi là chất ma túy, một mô tô nhãn hiệu Exciter màu trắng-xanh. Kiểm tra trên người Hải, công an thu giữ một máy tính hiệu Lenovo. Kiểm tra trên người Thảo, công an thu giữ một điện thoại di động và 500 ngàn đồng. Sau đó, công an tiến hành khám xét nơi ở của Hải, thu giữ 3 cây kéo, một chai nhựa bị cắt làm bình hoa, một nắp chai nhựa màu vàng bị thủng hai lỗ, hai hộp quẹt đã qua sử dụng, một miếng nhựa dẻo màu trắng…

Qua điều tra, Công an TP Bạc Liêu kết luận do Hải muốn có tiền tiêu xài và nhằm thỏa mãn nhu cầu cá nhân nên đã thực hiện hành vi buôn bán trái phép chất ma túy (loại Methamphetamine) cho nhiều con nghiện như: Võ Thành Nam, Lý Trường Hải, Lê Hữu Lợi, Lâm Quốc Nam và Huỳnh Bích Thảo. Dựa trên kết quả điều tra, Viện KSND TP Bạc Liêu truy tố Hải tội danh “Mua bán trái phép chất ma túy” theo Khoản 2 Điều 194 Bộ luật Hình sự (có khung hình phạt từ 7 đến 15 năm). Tuy nhiên, khi vụ án đưa Hải ra xét xử thì TAND cùng cấp xét thấy chưa đủ căn cứ kết tội nên trả hồ sơ, yêu cầu điều tra lại.

Khi ra tòa, Hải một mực kêu oan, nói mình không buôn bán ma túy. Khi tiếp xúc với chúng tôi, Hải kể: “Ngày em bị bắt không phải em đi bán ma túy mà là em qua nhà chồng cũ của Thảo lấy tiền Thảo cho mượn trước đó. Khi bị bắt, em cũng chẳng hiểu chuyện gì xảy ra cho đến khi đưa về đồn công an thì họ nói em bán ma túy. Điều không ngờ hơn nữa là tang vật thu được mà công an nói là gói ma túy của em bán cho Thảo nhưng không hiểu gói ma túy đó từ đâu ra”. Cũng theo Hải, trong số các nhân chứng nói mua ma túy của em thì duy nhất chỉ có một mình Thảo là biết mặt, còn những người còn lại là “từ trên trời rơi xuống”, Hải không biết họ.

Khi tòa trả hồ sơ, Cơ quan CSĐT Công an TP Bạc Liêu tiến hành điều tra bổ sung. Kết luận cho thấy căn cứ để buộc tội Hải chưa đủ “tâm phục khẩu phục”. Cụ thể, khi Cơ quan CSĐT Công an TP Bạc Liêu gửi tang vật thu được (vào ngày 5-2-2015) đến Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Bạc Liêu đề nghị lấy dấu vân tay của Hải. Tuy nhiên, Phòng kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Bạc Liêu kết luận “kích thước của vật mang vết quá nhỏ không thể tồn tại đủ những đặc điểm để truy nguyên”. Đây là một trong những điểm then chốt trong vụ án. Tang vật thu được chưa chắc chắn “100% là của Hải”.

Thêm nữa, tại cuộc đối chất, Thảo khai cùng bạn nghiện là Lâm Quốc Nam mua ma túy của Hải tất cả 5 lần. Hải khẳng định không có bán ma túy cho Thảo. Lý Trường Hải khẳng định đã mua ma túy của Hải 2 lần nhưng từ chối đối chất; còn Võ Thành Nam và Lê Hữu Lợi hiện nay không có mặt tại địa phương, đi đâu làm gì không rõ… Điều này cho thấy nhiều điểm mấu chốt trong vụ án chưa được làm sáng tỏ.

Phan Hoàng Hải. Ảnh: Minh Luân

Tan mộng giảng đường

Tiếp xúc với chúng tôi, Hải luôn một mực kêu oan. Hải kể: “Trong suốt thời gian bị bắt, em luôn khẳng định với điều tra viên là em bị oan, không buôn bán ma túy. Tuy nhiên, họ không tin và tìm mọi cách ghép tội em. Dù vậy, trước sau như một em không thừa nhận mình có tội vì bản thân không có bán ma túy cho ai”.

Sau nhiều lần tòa hoãn và trả hồ sơ, ngày 30-11-2016, Viện KSND TP Bạc Liêu quyết định đình chỉ vụ án đối với bị can Phan Hoàng Hải. Mặc dù đình chỉ nhưng Viện KSND TP Bạc Liêu vẫn giữ quan điểm Hải có tội và cho rằng theo Thông tư liên tịch số 17/2007 (BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP) thì hành vi của Hải đã đủ các yếu tố cấu thành tội “mua bán trái phép chất ma túy” mà không cần phải làm rõ trọng lượng chất ma túy do Hải đem bán cho người khác.

Sau khi nhận được quyết định đình chỉ vụ án của Viện KSND TP Bạc Liêu, cho rằng cơ quan này “né” thừa nhận oan sai nên Hải tiến hành khiếu nại. Trao đổi với chúng tôi về các nội khiếu nại của Hải, ông Võ Sử Em, Phó Viện trưởng Viện KSND TP Bạc Liêu nói: “Trong quyết định giải quyết khiếu nại của Hải, Viện KSND TP Bạc Liêu cũng như Viện KSND tỉnh Bạc Liêu vẫn giữ quan điểm Hải có tội “mua bán trái phép chất ma túy”. Hiện quan điểm này vẫn được bảo lưu, không thay đổi”.

Trong quyết định trả lời, ông Võ Sử Em cũng viện dẫn: Theo cáo trạng 126 (ngày 16-10-2015) truy tố Hải 6 lần phạm tội “mua bán trái phép chất ma túy”. Chứng cứ là dựa trên cơ sở lời khai của những người trực tiếp mua ma túy của Hải, đồng thời phù hợp với các tài liệu khác mà cơ quan điều tra tiến hành thu thập. Ông Sử cho rằng theo Thông tư liên tịch số 17 hướng dẫn các tội phạm về ma túy chỉ cần chứng minh chủ thể có hành vi mua bán trái phép chất ma túy mà không cần phải xác định trọng lượng vẫn đủ yếu tố cấu thành tội.

Hiện tại, Hải cho biết rất thất vọng trước quyết định giải quyết khiếu nại của Viện KSND TP Bạc Liêu và Viện KSND tỉnh Bạc Liêu. “Trong thời gian bị tạm giam, em luôn hoang mang, sống trong sợ hãi. Vì vậy, chỉ sau một thời gian ở tù đã làm sức khỏe suy kiệt, gia đình phiền muộn và lo lắng. Đặc biệt dang dở việc học hành. Em chỉ mong những người có trách nhiệm trả lại sự công bằng để em không bị ám ảnh suốt đời”, Hải tâm sự.

Luật sư Trịnh Vĩnh Phúc (Đoàn Luật sư TPHCM), một trong hai luật sư bào chữa cho Phan Hoàng Hải:

Viện KSND TP Bạc Liêu, tiếp đến Viện KSND tỉnh Bạc Liêu khi trả lời Đơn khiếu nại của Phan Hoàng Hải vẫn khẳng định Hải phạm tội dựa theo cáo trạng số 126 ngày 16-10-2015 của Viện KSND TP Bạc Liêu là chưa thuyết phục. Lý do, khi TAND TP Bạc Liêu đưa vụ án ra xét xử, cáo trạng số 126 truy tố và hồ sơ vụ án chưa đủ căn cứ để tòa án buộc tội Hải. Do đó, TAND TP Bạc Liêu đã nhiều lần trả hồ sơ để điều tra bổ sung. Nhưng các kết luận điều tra bổ sung cũng chưa làm rõ chứng cứ buộc tội Hải.

Thêm nữa, cáo trạng truy tố Hải theo khoản 2 Điều 194 Bộ luật Hình sự có khung hình phạt từ 7 đến 15 năm tù là thuộc trường hợp rất nghiêm trọng. Viện KSND TP Bạc Liêu cho rằng do thay đổi chính sách pháp luật để miễn trách nhiệm hình sự là không đúng. Vì khoản 2 Điều 2 Thông tư liên tịch 08/2015 chỉ quy định giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Do đó, quyết định đình chỉ vụ án, đình chỉ điều tra bị can của Viện KSND TP Bạc Liêu đối với Phan Hoàng Hải căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 25 Bộ luật Hình sự là trái luật. Trong trường hợp này cần thiết phải ra quyết định đình chỉ vụ án, đình chỉ bị can với lý do: không xác định được hành vi phạm tội!

NGỌC CHÁNH

Tin cùng chuyên mục