Kết quả của hơn 11 năm đàm phán đầy gian nan để đưa Việt Nam gia nhập WTO (Tổ chức Thương mại thế giới) được kết thúc một cách hoàn mỹ trong vòng chưa đầy 1 phút qua lời tuyên bố của ông Eirik Glenne, Chủ tịch Ban công tác về việc gia nhập WTO của Việt Nam ngày 26-10-2006 vừa qua tại Geneva trong tràng vỗ tay tưởng như không dứt, cùng những giọt nước mắt của những người con đất Việt…
- Giọt nước mắt vui nơi xứ người
Một phút “suy tư” của Bộ trưởng Bộ Thương mại Việt Nam Trương Đình Tuyển tại một phiên đàm phán.
Sau gần 30 phút thông qua nội dung chương trình nghị sự, giới thiệu thành phần, đúng 16g30 giờ Geneva (tức 21g 30 giờ Việt Nam) ngày 26-10-2006, Chủ tịch Ban công tác về việc gia nhập WTO của Việt Nam, ông Eirik Glenne (Đại sứ Na Uy) bắt đầu liệt kê các tài liệu, biểu cam kết của Việt Nam, Nghị định thư… cho toàn bộ thành viên Ban công tác nghe và cho ý kiến.
Lúc này, tuy đã trực tiếp thông qua đàm phán song phương và đa phương nhưng các thành viên đoàn đàm phán Việt Nam vẫn hồi hộp vì đây là phiên họp cuối cùng mang tính quyết định.
Dưới bàn đàm phán, không ít những bàn tay của các thành viên đoàn đàm phán Việt Nam đang nắm chặt với nhau hồi họp nghe ông Eirik Glenn đọc từng biểu cam kết.
Bước lên khán đài, bằng giọng tiếng Anh chuẩn, ông Eirik Glenne lên tiếng: “Trước tiên là biểu cam kết về hàng hóa của Việt Nam đã đàm phán với các nước, có ai có ý kiến gì không?”. 5 giây trôi qua, cả hội trường trên 100 đại biểu đại diện cho 43 thành viên của Ban công tác về việc gia nhập WTO của Việt Nam vẫn im lặng, Chủ tịch Eirik Glenne gõ búa và cất tiếng: “Vậy là chúng ta nhất trí thông qua. Bây giờ là biểu cam kết về thuế, Việt Nam đã kết thúc đàm phán song phương và đa phương với các nước, ai có ý kiến gì không?”, khán trường vẫn im lặng, tiếng búa lại vang lên.
Tương tự, tiếng búa lại vang lên thông qua Biểu cam kết về dịch vụ. “Bây giờ là Bản báo cáo của quá trình công tác của Ban công tác về việc gia nhập WTO của Việt Nam trong hơn 11 năm qua, có ai có ý kiến gì không”, sau 5 giây im lặng, tiếng búa thông qua lại tiếp tục vang lên.
Cuối cùng là tiếng búa thông qua Nghị định thư gia nhập WTO của Việt Nam đã hòa vào tiếng vỗ tay của toàn thể hội trường. Bộ trưởng Bộ Thương mại Việt Nam, ông Trương Đình Tuyển, đứng lên, bắt hai tay vào nhau xoay khắp khán phòng và mấy ai biết được sóng mũi ông lúc này đang cay xè….!!! “Hơn 11 năm kể từ ngày Việt Nam đệ đơn gia nhập WTO, 11 năm trời vất vả với hàng chục phiên đàm phán đa phương, song phương gay cấn, có những lúc tưởng chừng không thể vượt qua nổi, tất cả được kết thúc một cách hoàn mỹ trong chưa đầy 1 phút, mở ra một kỷ nguyên mới cho Việt Nam trên con đường hội nhập và phát triển và cũng khẳng định trí tuệ, tầm vóc và tiềm năng của con người, đất nước Việt Nam…”, đó là suy nghĩ của tất cả thành viên đoàn đàm phán của Việt Nam lúc này.
Trong tiếng vỗ tay chúc mừng của toàn thể đại biểu, ông Eirik Glenn tiếp tục: “Trước khi đại diện đoàn đàm phán Việt Nam lên phát biểu, xin mời đại diện các thành viên Ban công tác lên phát biểu ý kiến, mở đầu là đại diện EU…”. Tiếp sau là 19 thành viên khác trên tổng số 43 thành viên cũng lên phát biểu.
Cứ sau một bài phát biểu, Bộ trưởng Trương Đình Tuyển lại đứng giơ 2 tay lên cảm ơn. Sau bài phát biểu của thành viên thứ 19, Bộ trưởng Trương Đình Tuyển bước lên bục. Dáng người mảnh khảnh, nét mặt rạng ngời vui tươi nhưng cũng không giấu được những nếp nhăn trên gương mặt của một người đàn ông đã vào độ lục tuần đã gần 1 năm nay chưa đêm nào được thẳng giấc. Ông đến bắt tay các thành viên chủ tọa.
Lúc này cảm xúc trong lòng mỗi con người Việt Nam có mặt tại đây đã dâng đến tột đỉnh. Phó đoàn đàm phán của Việt Nam, Vụ trưởng Vụ Đa biên Bộ Thương mại Trần Quốc Khánh không kìm nổi cảm xúc đã đứng lên vỗ tay với những giọt nước mắt lăn trên má. Như hẹn trước, cả khán phòng đồng loạt đứng lên trong những tràng vỗ tay tưởng như không thể dứt và đây đó trong hội trường đã có không ít những giọt nước mắt của những con người đã chứng minh và tôn vinh vị thế Việt Nam trên trường quốc tế…
- Người đi xe đạp... đưa Việt Nam vào WTO
Quang cảnh một phiên đàm phán gia nhập WTO của Việt Nam.
Ảnh: CTV
Trở lại một ngày mùa hè cuối tháng 7-1998, tại Geneva, Thụy Sĩ, trong một căn phòng thông dịch biệt lập, đoàn công tác của Việt Nam do Bộ trưởng Trương Đình Tuyển dẫn đầu được chứng kiến một cách căng thẳng phiên họp đầu tiên của Ban công tác về việc Việt Nam gia nhập WTO - Ban này được thành lập cuối tháng 1-1995 nhưng đến năm 1998 mới họp phiên đầu tiên (PV).
Đúng 8 năm 2 tháng 26 ngày sau, không phải trong căn phòng thông dịch biệt lập kia mà tại căn phòng chính, trong phiên họp cuối cùng của Ban công tác, chính ông lại với tư cách Bộ trưởng đã chứng kiến sự đồng thuận, đồng thuận đến không ngờ của tất cả 43 thành viên Ban công tác nhất trí thông qua Nghị định thư gia nhập WTO của Việt Nam.
Sau các phiên họp của Ban công tác vào tháng 12-1998 và tháng 7-1999, năm 2000 ông Bộ trưởng được phân công về làm Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An, bắt đầu chuyến hành trình 3 năm với những nông dân của một tỉnh tuy có đủ rừng vàng biển bạc, giàu tiềm năng nhưng đời sống người dân vẫn còn nhiều khó khăn.
“Điểm nổi bật của anh Tuyển là cái chất nông dân, nông dân đến tận chân tơ kẽ tóc và những dấu ấn của anh khi làm Bí thư tỉnh Nghệ An cũng là vì đời sống nông dân…” đó là câu nói mở đầu của ông Nguyễn Thế Kỷ, Vụ trưởng Vụ Báo chí, Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương (nguyên là Tổng biên tập Báo Nghệ An trong thời gian ông Trương Đình Tuyển là Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An) khi nói về lãnh đạo cũ của mình.
Vào những năm 2000-2003, qua báo chí, người dân cả nước được biết có một ông Bí thư Tỉnh ủy thường đi xe đạp ra chợ xem tình hình buôn bán, đời sống của bà con. Có lần, khi đi xe đạp ghé vào một quán bánh mướt (một loại bánh giống bánh cuốn – ông Tuyển rất thích bánh mướt Diễn Châu), chủ quán hỏi: “Trông ông rất giống ông Bộ trưởng” ông cười nói: “Đấy là anh trai tôi”. Rồi ông ăn và trực tiếp lắng nghe những bức xúc của chính những người dân…
Ông Nguyễn Thế Kỷ kể lại một kỷ niệm về Bộ trưởng Trương Đình Tuyển thời ông còn là Bí thư Tỉnh ủy: “Có lần tôi cùng một anh bạn đồng nghiệp ở Báo Nhân Dân bàn nhau làm sao bất ngờ vào xem bữa ăn của ông Bí thư tỉnh có gì đặc biệt không. Giữa trưa, hai anh em bất ngờ vào thẳng phòng ăn của anh Tuyển tại tỉnh ủy, và điều ấn tượng nhất với chúng tôi là giữa bàn có một bát mắm ruốc và bát cà muối thật to…”.
Từng là Bộ trưởng Bộ Thương mại, đi khắp năm châu và thưởng thức các món của nhiều quốc gia, nhưng qua bữa ăn nơi quê nhà của ông đã thể hiện rõ cái chất nông dân, chất Việt Nam trong con người ông.
Năm 2003, khi phiên đàm phán đa phương thứ 7 diễn ra, ông lại đến tham dự với tư cách Bộ trưởng Bộ Thương mại. Cũng từ đây, các phiên đàm phán được tiến hành dồn dập, năm 2004 diễn ra hai phiên vào tháng 6 và tháng 12; năm 2005 diễn ra hai phiên và đặc biệt từ đầu năm đến ngày 13-10-2006 đã diễn ra 5 phiên đàm phán đa phương và song phương với biết bao câu chuyện ly kỳ xung quanh ông.
Một lãnh đạo Bộ Thương mại, thành viên đoàn đàm phán tâm sự: “Chúng tôi biết được những câu chuyện bên lề và một phần những thủ thuật, nghệ thuật đàm phán của anh Tuyển, vì nhiều lý do, hiện tại chúng ta chưa thể nói được. Nhưng có thể khẳng định bằng sự thông minh sắc sảo của mình, anh Tuyển đã thành công, chúng ta đã thành công…”.
Trả lời báo chí khi vừa về đến sân bay hôm 29-10-2006, Bộ trưởng Trương Đình Tuyển khẳng định: “Quá trình đàm phán của Việt Nam luôn đồng hành với quá trình cải cách nền kinh tế, các cam kết của Việt Nam rộng lớn chưa từng có và có những điều ngoài tầm với của Việt Nam nhưng đó sẽ là động lực để cho nền kinh tế Việt Nam tiếp tục phát triển…”.
CHIẾN DŨNG – LƯƠNG THIỆN
