Đau lưng, nhức mỏi tay chân, cao huyết áp, nhức đầu, chóng mặt là những bệnh thường gặp ở những người lứa tuổi về chiều. Tuần san SGGP Thứ Bảy xin giới thiệu với bạn đọc loại dược thảo có nhiều trong thiên nhiên, có tác dụng phòng và chữa các bệnh trên mà tốn ít công, ít của.
- Toàn bộ làm thuốc
Trái nhàu tươi trên cây. Ảnh: V.Th.
Trái nhàu, cây nhàu không lạ đối với nhiều người ở các tỉnh miền Đông và miền Tây Nam bộ vì đây là loại cây thường mọc ở những nơi ẩm thấp, dọc bờ sông, bờ suối, cho trái quanh năm.
GS-TS Đỗ Tất Lợi, một trong những nhà dược học có uy tín nhất ở Việt Nam, đã bỏ nhiều công sức khi biên soạn cuốn Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam, trong đó ông đã dành 2 trang sách nêu cái hay của toàn bộ cây nhàu (lá, trái, vỏ, rễ).
Nhàu phơi khô hay dùng tươi đều là vị thuốc chữa các bệnh cao huyết áp, nhuận tràng, băng huyết, nhức mỏi, đau lưng, tiểu đường, mụn nhọt. Rễ cây nhàu xắt nhỏ, phơi khô, nấu nước uống hàng ngày (30g đến 40g) thay nước trà trong vài tháng liền sẽ chữa được bệnh cao huyết áp; nếu đem ngâm rượu, sau một vài tháng lấy ra mỗi ngày uống một vài ly nhỏ sẽ chữa được bệnh nhức mỏi.
Trái nhàu tươi cũng có thể xắt nhỏ, phơi khô, sao vàng ngâm với rượu thay cho rễ nhàu. Nhiều người còn dùng trái nhàu tươi ủ với một ít đường, để hai tuần cho ra nước, uống mỗi ngày một ly nhỏ sẽ chữa được bệnh đau nhức các khớp tay, khớp chân và bệnh đường ruột. Quả nhàu nướng chín có công dụng chữa được bệnh lỵ. Còn lá nhàu tươi, nếu dùng từ độ 8g đến 10g nấu với 1/2 lít nước uống làm 2 lần trong ngày sẽ chữa được chứng nhức đầu, chóng mặt.
Theo sách 250 cây thuốc thông dụng của Giáo sư Võ Văn Chi thì trái nhàu có tác dụng dược lý làm hạ huyết áp, êm dịu thần kinh, lợi tiểu, nhuận tràng và chữa được bệnh tiểu đường. Thầy thuốc ưu tú, bác sĩ Nguyễn Tuấn Vinh trong cuốn sách Dùng cây thuốc do nhà Xuất bản Y học và nhà Xuất bản Quân đội nhân dân phát hành năm 2005, dẫn chứng nghiên cứu của các nhà khoa học xác định trong quả nhàu có chứa nhiều chất prosertonin, một chất dinh dưỡng, nhiều gấp 40 lần so với trong trái dứa.
Khi chất này kết hợp với một enzym nội bào sinh ra xeronin có khả năng giúp tế bào tự sửa chữa và tái tạo nên ngoài công hiệu chữa đau lưng, nhức mỏi tay chân, táo bón, hạ huyết áp ra, nếu uống thường xuyên phụ nữ còn tránh được mối nguy rối loạn kinh nguyệt hoặc dùng 20g vỏ cây nhàu (đã sao khô) nấu nước cho phụ nữ mới sinh uống sẽ chữa được bệnh thiếu máu. Bài thuốc này đã được áp dụng tại các tuyến y tế cơ sở trong và ngoài quân đội. Điều đáng nói là các bài viết đều có câu kết luận là ở loại trái này, độ độc không đáng kể và không gây nghiện.
- Mua trái nhàu ở đâu?
Ngoài các tiệm thuốc Bắc ở khu phố Hải Thượng Lãn Ông (Q5), theo nhiều bà nội trợ, trái nhàu thường được bày bán ở các sạp bán các loại lá xông, lá thuốc ở các chợ Sài Gòn, Thị Nghè, Bà Chiểu, An Đông, Bình Tây… với giá từ 8.000 đến 10.000đ/kg; còn rễ nhàu muốn mua phải dặn trước 1-2 ngày với giá 30.000 đồng/kg.
Cách đây mấy năm, nhiều người mua trái nhàu về làm nước cốt gửi cho người thân ở Mỹ, Pháp, Canada uống để tránh bệnh nhức mỏi mùa đông, do vậy trái nhàu lúc ấy bán được giá gấp 3-4 lần giá hiện tại. Nay nhiều người chuyển sang mua viên thuốc nhàu do một công ty dược phẩm ở tỉnh Đồng Tháp sản xuất, gọn nhẹ, dễ gửi đi nước ngoài hơn nên giá trái nhàu ở thị trường hiện không còn nóng nữa.
TRƯỜNG KHÁNH
