Sự thay đổi nhạy bén

Lo lắng về chi phí an sinh dân số già hóa, chính phủ Nhật Bản đang khuyến khích các công ty giữ người cao tuổi ở lại làm việc lâu hơn bằng cách trợ giá cho những công ty sử dụng lao động trên 65 tuổi. 
Chính phủ Nhật Bản đang khuyến khích các công ty giữ người cao tuổi ở lại làm việc lâu hơn
Chính phủ Nhật Bản đang khuyến khích các công ty giữ người cao tuổi ở lại làm việc lâu hơn
Năm nay đã 85 tuổi nhưng bà Yoshiko Iida vẫn đi làm việc. Bà bán kem chống nếp nhăn và các sản phẩm làm đẹp khác tại một cửa hàng mỹ phẩm thuộc Pola Orbis Holdings, ngoại ô Toyo. Bà làm việc tới 6 ngày mỗi tuần và còn quản lý một đội các nữ nhân viên bán hàng mà tất cả đều đã quá tuổi nghỉ hưu. Một trong số họ, bà Tomoko Inoue, cho biết mình đã là khách hàng của bà Iida suốt 35 năm nay. Bà gọi bà Iida là “nguồn năng lượng” của mình. Iida cho biết chồng bà muốn bà ở nhà để chăm sóc 2 đứa con, vì thế bà đã giấu chuyện đi làm trong một thời gian dài, trở về nhà trước giờ ăn tối và ăn trưa để chuẩn bị đồ ăn cho cả nhà. Chuyện chỉ lộ ra khi em gái hỏi bà về tình hình cửa hàng khi có mặt chồng bà. May mắn là người chồng đã thay đổi suy nghĩ và còn khuyến khích bà tiếp tục công việc.

Năm 2016, khoảng 23% người Nhật từ 65 tuổi trở lên vẫn còn làm việc. Đây là tỷ lệ cao nhất trong nhóm các nước G7 và cao hơn 19% so với Mỹ. Ở Nhật, nhiều công ty lớn vẫn áp dụng 2 giai đoạn cho sự nghiệp của nhân viên. Theo đó, người lao động được trả lương cao khi bước sang tuổi 60, sau đó họ có thể làm thêm 5 đến 10 năm nhưng với mức lương thấp hơn hoặc chỉ ký hợp đồng ngắn hạn. Các công ty, tập đoàn cho rằng, những lao động cao tuổi sẽ mắc nhiều lỗi và không có sự nhanh nhạy của người trẻ hoặc giữ lại người lao động cao tuổi sẽ tăng thêm gánh nặng chi phí, đồng thời giảm cơ hội thăng tiến của thế hệ sau. 

Nhưng một số công ty khác đang nhận ra rằng đó là suy nghĩ và cách làm thiển cận, đặc biệt là trong mảng kinh doanh. Công ty chứng khoán Daiwa từng đặt giới hạn 70 tuổi cho đội ngũ nhân viên sale kỳ cựu giờ chuyển sang làm theo dạng hợp đồng, nhưng mới đây Daiwa đã dỡ bỏ giới hạn này. Giám đốc điều hành Daiwa Seiji Nakata cho rằng, đội ngũ tư vấn trong độ tuổi 60 đến 80 sẽ dễ dàng tiếp cận với những khách hàng cao tuổi - nhóm khách tiềm năng nhất trên thị trường Nhật Bản vì họ đang nắm giữ nhiều tài sản tài chính nhất. Công ty sữa chua uống Yakult Honsha không áp dụng quy định tuổi nghỉ hưu đối với nhân viên bán hàng, với khoảng 5.000 người trên 60 tuổi (hầu hết là nữ) đang làm công việc tiếp thị sản phẩm đến từng ngôi nhà, từng văn phòng làm việc.

Trường hợp như bà Iida cũng vậy, với gần 1/4 dân số trên 65 tuổi, đồng nghĩa nhiều khách hàng của bà nằm trong độ tuổi này. Nếu những người cao tuổi dày dạn kinh nghiệm nghỉ việc, cửa hàng có thể mất đi một lượng lớn khách hàng mà họ đã dày công xây dựng mối quan hệ trong suốt mấy chục năm. Bà Iida chính là ví dụ cho thấy các công ty Nhật và cả các nhân viên của họ đang suy nghĩ lại về tuổi nghỉ hưu như thế nào.

Tin cùng chuyên mục