Bảo tàng lịch sử Quốc gia

Thâm nghiêm, trầm mặc với “Nét vàng son”

Gần 100 hiện vật sơn son thiếp vàng trưng bày tại triển lãm chuyên đề Nét vàng son- Sưu tập đồ gỗ sơn son thếp vàng, khai mạc sáng 20-6, tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia, số 1 Tràng Tiền, Hà Nội  

100 hiện vật không chỉ là 100 câu chuyện lịch sử mà còn là những tác phẩm nghệ thuật thể hiện tư duy thẩm mỹ, bàn tay tài hoa của nghệ nhân, chứa đựng những giá trị lịch sử, nghệ thuật, phong tục, tập quán, tôn giáo, tín ngưỡng... 

Nghề chạm khắc gỗ, làm đồ sơn là một ngành nghề có truyền thống lâu đời của người Việt. Trong các ngôi mộ thời Đông Sơn (cách đây hơn 2.000 năm) khai quật được ở Việt Khê, Châu Can, Đường Dù, Xuân La, Minh Đức, Châu Sơn... đã phát hiện nhiều đồ sơn mang tính bản địa.

Những phát hiện đồ gỗ sơn son cho thấy nghề chạm khắc gỗ sơn của Việt Nam đã có truyền thống lâu đời. Trong chiều dài lịch sử phát triển, đồ gỗ sơn thếp đã kế thừa, phát triển mạnh mẽ suốt thời kỳ phong kiến, tuy nhiên, rực rỡ nhất là thời Lê, Nguyễn (thế kỷ XVII- XIX).

Thâm nghiêm, trầm mặc với “Nét vàng son” ảnh 1 Tượng phật Thích Ca Mâu Ni- hiện vật trưng bày trong triển lãm Nét vàng son
Với nét chạm khắc tinh xảo, sắc đỏ của sơn, ánh sáng lấp lánh vàng quỳ cùng những đề tài trang trí phong phú mang ý nghĩa tốt lành, cao quý đã đưa đồ gỗ sơn thếp gắn với những nơi tôn nghiêm, trang trọng chốn cung đình hay nơi thờ tự và trở thành những vật quý giá, linh thiêng.

Những tác phẩm nghệ thuật không chỉ thể hiện tư duy thẩm mỹ, bàn tay tài hoa của nghệ nhân mà còn chứa đựng những giá trị lịch sử, nghệ thuật, phong tục, tập quán, tôn giáo, tín ngưỡng ...

Trong những năm qua, Bảo tàng Lịch sử quốc gia đã nỗ lực sưu tầm, lưu giữ, bảo quản những di vật đồ gỗ sơn thếp và cũng đã bước đầu tổ chức một số cuộc triển lãm ngắn hạn tại Bảo tàng tỉnh Lạng Sơn, Trung tâm Triển lãm Vân Hồ, Bảo tàng tỉnh Hà Nam...

Bảo tàng Lịch sử quốc gia hiện đang lưu giữ một sưu tập đồ gỗ sơn thếp phong phú về số lượng, loại hình và niên đại. Đây là nguồn tài liệu quan trọng để nghiên cứu về các vấn đề lịch sử mỹ thuật, tôn giáo, tín ngưỡng, dân tộc học, làng nghề truyền thống...

Trưng bày “Nét vàng son – Sưu tập đồ gỗ sơn son thếp vàng” tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia lần này được thể hiện theo dạng tổ hợp- nhóm các hiện vật liên quan trong các không gian thờ tự tôn giáo, tín ngưỡng kết hợp trưng bày theo loại hình, kiểu dáng, chức năng.

Các hiện vật là tượng thờ gồm: tượng Tam Thế phật, tượng phật A Di Đà, tượng Quan Âm, tượng Thích ca sơ sinh, tượng tổ Bồ Đề Đạt Ma, tượng Hậu…

Các hiện vật là đồ thờ như: hương án, khám thờ, ngai thờ, sập thờ, bài vị, hộp đựng sắc phong, bình, lọ hoa, lỗ bộ, hoành phi câu đối…

Ngoài ra, trưng bày cũng giới thiệu một số hình ảnh liên quan đến nghề làm đồ sơn son thếp vàng.

Thâm nghiêm, trầm mặc với “Nét vàng son” ảnh 2Mõ- một vật dụng bằng gỗ được chế tác tinh xảo 
Với nét chạm khắc tinh xảo, sắc đỏ của sơn, ánh sáng của vàng cùng những đề tài trang trí sinh động mang ý nghĩa tốt lành, cao quý, đồ gỗ sơn thếp được gắn với những nơi tôn nghiêm, trang trọng chốn cung đình hay nơi thờ tự và trở thành những tác phẩm nghệ thuật, những vật quý giá, linh thiêng…

Đồ gỗ sơn thếp không chỉ thể hiện quan niệm nhân sinh, tư duy thẩm mỹ, bàn tay tài hoa của cha ông mà còn chứa đựng những giá trị lịch sử, nghệ thuật, phong tục, tập quán, tôn giáo, tín ngưỡng ...

Trưng bày sẽ giúp công chúng hiểu sâu sắc và trân trọng những giá trị lịch sử, văn hoá, nghệ thuật, ý nghĩa của đồ gỗ sơn thếp trong đời sống người Việt. Từ đó, góp phần nâng cao ý thức bảo tồn, gìn giữ, phát huy giá trị di sản văn hóa, làng nghề thủ công truyền thống, tinh hoa văn hóa dân tộc.

Trưng bày sẽ mở cửa đón khách tham quan từ ngày 20-6 đến cuối tháng 11-2017.

Tin cùng chuyên mục