Quyết định 23/2015 (QĐ 23) vừa được UBND TPHCM ban hành quy định bồi thường, hỗ trợ, tái định cư (TĐC) khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn TPHCM có hiệu lực thi hành từ ngày 26-5 (thay thế Quyết định 35/2010 và Quyết định 74/2006 của UBND TP) quy định cụ thể hơn và tăng thêm nhiều hỗ trợ cho người dân. Một trong những điểm mới đáng lưu ý là TP đã quy định thêm nhiều trường hợp được hỗ trợ khi không đủ điều kiện bồi thường về đất, tăng mức hỗ trợ khi di dời…
Được hỗ trợ 100% đơn giá đất ở trong hạn mức
Bên cạnh các quy định bồi thường về đất ở khi thu hồi, QĐ 23 quy định rõ những trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không đủ điều kiện bồi thường về đất theo quy định thì được căn cứ vào nguồn gốc, quá trình sử dụng đất, lý do không đủ điều kiện, thời điểm đất đó được đưa vào sử dụng để xem xét hỗ trợ.
Các hộ dân di dời khỏi chung cư Thanh Đa quận Bình Thạnh. Ảnh: HUY ANH
Cụ thể, trường hợp không có giấy tờ về quyền sử dụng đất và không vi phạm pháp luật đất đai trước ngày 1-7-2014 (ngày Luật Đất đai 2013 có hiệu lực) mà không đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận theo quy định thì phần diện tích đất ở trong hạn mức được hỗ trợ về đất bằng 100% đơn giá đất ở để tính bồi thường, diện tích để tính hỗ trợ là diện tích đất ở thực tế sử dụng nhưng không vượt quá hạn mức giao đất ở; phần diện tích đất ở vượt hạn mức (nếu có) được hỗ trợ bằng 100% đơn giá đất nông nghiệp để tính bồi thường theo phương án được phê duyệt. Còn đối với đất nông nghiệp sử dụng, ổn định từ trước ngày 1-7-2004 được hỗ trợ về đất bằng 100% giá đất nông nghiệp để tính bồi thường theo phương án được phê duyệt đối với phần diện tích đất đang sử dụng nhưng không vượt quá 10.000m2/hộ.
Ngoài ra, QĐ 23 cũng quy định việc hỗ trợ đối với nhà ở, công trình cấp phép xây dựng (CPXD) tạm. Cụ thể, nhà ở, công trình khác của hộ gia đình, cá nhân được CPXD tạm quy định tại quy định ban hành theo QĐ 68/2010 của UBND TP về CPXD tạm và chủ đầu tư phải cam kết và thực hiện tháo dỡ không điều kiện các công trình trên khi nhà nước thực hiện quy hoạch, có thời hạn trong kỳ quy hoạch, nhưng chưa hết thời hạn quy hoạch mà Nhà nước thu hồi để thực hiện dự án thì được chia ra 3 trường hợp để hỗ trợ: Đối với nhà được CPXD tạm theo hiện trạng cũ hoặc đất có mục đích sử dụng đất ở (được công nhận trước đó) thì được hỗ trợ bằng 80% giá trị xây dựng theo biểu giá chuẩn về xuất vốn đầu tư xây dựng công trình; trường hợp trong GPXD tạm hoặc quy hoạch sử dụng đất không có thời hạn thực hiện quy hoạch cũng được hỗ trợ 80% giá trị xây dựng. Đối với nhà được CPXD tạm trên các loại đất khác thì hỗ trợ bằng 60% giá trị xây dựng.
TP cũng quy định các trường hợp được CPXD tạm theo các văn bản quy phạm pháp luật tại thời điểm nào thì thực hiện hỗ trợ theo quy định tại thời điểm đó. Theo đó, trường hợp được CPXD tạm theo quy định ban hành kèm theo QĐ 21/2013 của UBND TP thì xử lý hỗ trợ nhà ở và công trình xây dựng theo QĐ 21/2012. Trường hợp được CPXD tạm theo quy định ban hành kèm theo QĐ 27/2014 của UBND TP thì được xử lý hỗ trợ theo quy định tại QĐ 27/2014.
Được hỗ trợ di dời lên đến 200 triệu đồng
Không chỉ tăng thêm nhiều trường hợp được hỗ trợ di dời, QĐ 23 cũng tăng nhiều lần mức thưởng đối với cá nhân, hộ gia đình chấp hành tốt việc di dời, giải tỏa. Theo quy định trước đây, các tổ chức chỉ được thưởng chung là 10 triệu đồng/lần, nhưng nay, TP quy định các trường hợp tổ chức bị thu hồi toàn bộ thì được thưởng 10.000 đồng/m2 đất có xây dựng nhà xưởng, nhà làm việc bị thu hồi, nhưng tối đa không quá 200 triệu đồng/tổ chức và tối thiểu không thấp hơn 15 triệu đồng/tổ chức. Còn đối với hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi toàn bộ nhà ở, đất ở chấp hành tốt việc di dời thì được tăng mức thưởng gấp 3 lần lên 15 triệu đồng/lần (trước đây 5 triệu đồng/lần). Hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất nông nghiệp, mức thưởng được tính bằng 50% theo mức thưởng này. Trường hợp bị thu hồi một phần, mức thưởng được quy định bằng 50% mức thưởng của trường hợp thu hồi toàn bộ cùng loại. TP cũng nêu rõ, đối với trường hợp tổ chức, hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi nhiều loại đất trong cùng dự án thì được thưởng mức cao nhất theo quy định.
Cùng với đó, TP cũng đã bổ sung thêm nhiều sự hỗ trợ cho hộ gia đình, cá nhân gặp khó khăn khi bị giải tỏa. Theo đó, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất có nhà ở mà chỉ được hỗ trợ về đất mà số tiền hỗ trợ không đủ mua căn hộ tái định cư, nếu không có chỗ ở nào khác thì được Nhà nước giao đất ở mới có thu tiền sử dụng đất hoặc bán nhà ở tái định cư hoặc tùy theo quỹ nhà ở cho người có thu nhập thấp trên địa bàn TP sẽ được giải quyết mua nhà xã hội theo quy định. QĐ 23 cũng quy định rõ những trường hợp này, giá bán, giá cho thuế hay giá đất ở tính tiền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất hoặc thuê một căn hộ chung cư đều trên cơ sở khấu hao 30 năm.
Trường hợp đặc biệt khó khăn thì được xem xét giải quyết trả chậm, trả góp phần giá trị chênh lệch lớn hơn của số tiền hỗ trợ về nhà ở, đất ở với thời hạn tối đa là 15 năm, các khoản nợ được tính theo lãi suất tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn của NHTM trên số dư nợ, nhưng số tiền lần đầu nộp phải bằng tổng số tiền bồi thường, hỗ trợ về nhà và đất đã nhận, nếu tái bố trí bằng căn hộ hoặc bằng tổng số tiền bồi thường, hỗ trợ về đất nếu tái bố trí bằng nền đất. Ngoài ra, trường hợp người bị thu hồi đất đặc biệt khó khăn, khi đến nơi ở mới chưa có việc làm ổn định nếu không chọn thuê hoặc trả chậm, trả góp theo quy định trên thì được chậm trả tiền mua nhà hoặc hoãn trả tiền thuê nhà trong thời hạn không quá 5 năm, hết thời hạn chậm trả tiền mua nhà hoặc hoãn trả tiền thuê nhà, người bị thu hồi đất phải thực hiện trả góp hoặc trả tiền thuê nhà theo quy định.
BÌNH KHÔI
