Giải cờ vua cá nhân toàn quốc 2009 (từ ngày 14 đến 28-2) sẽ là lần đầu tiên Đào Thiên Hải thi đấu cho Quân đội sau 20 năm gắn bó với Đồng Tháp. Bên cạnh đó, với những chiến thắng quan trọng của năm 2008 ở Đại hội thể thao trí tuệ thế giới, cúp vàng nhóm B - hạng 9 Olympiad, người hâm mộ mong thấy Đào Thiên Hải đăng quang trở lại ngôi vô địch nam kể từ khi vuột danh hiệu vào năm 2006.
Người đi tiên phong
Đào Thiên Hải là nam kỳ thủ Việt Nam đầu tiên gây ấn tượng mạnh với làng cờ thế giới. Ấn bản đặc biệt của tạp chí Newsweek giới thiệu về giải cờ vua vô địch khu vực 3.2A năm 2001 tại Philippines đã đăng hình Thiên Hải trên trang bìa và viết khá “hoành tráng” về Hải, trong đó nhấn mạnh: Sau sự kiện nữ kỳ thủ Hoàng Thanh Trang vô địch U.20 thế giới năm 1998, thì Đào Thiên Hải vô địch khu vực 3.2A năm 2000 là minh chứng thứ 2 đầy ngạc nhiên và thú vị trong vòng 12 năm cờ vua Việt Nam tham gia FIDE.
Có thể xem Đào Thiên Hải là kỳ thủ nam Việt Nam đầu tiên thành công ở làng cờ thế giới khi đạt những cột mốc đáng nể như Guinness Việt Nam thế kỷ 20 (NXB Trẻ) ghi nhận: nhà VĐTG U-16 đầu tiên (năm 1993), nam đại KT đầu tiên (năm 1995), kỳ thủ có ván cờ lâu nhất (390 phút) ở giải vô địch 3.2A năm 2000; đáng chú ý chức VĐTG U-16 của Hải cũng là lần đầu tiên cờ vua Việt Nam có được danh hiệu này. Asian Games 2006, Đào Thiên Hải tiếp tục ghi dấu ấn “lần đầu” của cờ vua Việt Nam khi đoạt HCB.
Hải sinh ngày 10-5-1978 tại Sa Đéc (Đồng Tháp), được anh ruột Đào Thiên Lân cho làm quen cờ vua năm 4 tuổi, và xuất hiện ở giải vô địchThiếu niên-Nhi đồng toàn quốc 1984 lúc 6 tuổi. Lên 8, Thiên Hải đoạt HCV giải Thiếu niên-Nhi đồng toàn quốc, HCĐ giải A1 (nay là VĐQG), được phong KTQG lần đầu tiên năm sau đó.
Năm 1988, Hải nhỏ tuổi nhất trong số 4 VĐV Việt Nam được tập huấn ở Liên Xô cũ, và “út tiêu” ốm nhách, đeo kính cận lập kỳ tích thắng 16 trong tổng số 17 trận đấu đồng loạt với các VĐV 16 tuổi của Mexico. Năm 1990, Hải mới 12 tuổi, lần đầu tham dự Olympiad, đoạt luôn giải thưởng dành cho kỳ thủ nhỏ tuổi nhất có thành tích tốt tại giải.
Thành công nhờ xuất ngoại
ĐKTQT Đào Thiên Hải. Ảnh: Dũng Phương
Nhưng nghiệp cờ của Thiên Hải thăng hoa và duy trì phong độ đỉnh cao bền bỉ cho đến nay phải kể đến gần 7 năm (từ 1992-1997) tập huấn ở Hungary bằng tài trợ toàn phần của HLV Hoàng Minh Chương (cha của đại KTQT nam Hoàng Thanh Trang).
Thành công này của Hải mở ra con đường mới cho kỳ thủ Việt Nam đoạt danh hiệu quốc tế như các đại kiện tướng nam Nguyễn Anh Dũng, Nguyễn Ngọc Trường Sơn, Lê Quang Liêm và 2 đại kiện tướng nữ Nguyễn Thị Thanh An, Hoàng Thị Bảo Trâm.
Chính giai đoạn được dùi mài kỹ lưỡng ở Hungary đã củng cố chí hướng theo đuổi nghiệp cờ cho Đào Thiên Hải, đồng thời giúp anh nhận ra cần trở lại Việt Nam để có cuộc sống đời thường đúng nghĩa, như tâm sự: “Cờ vua là nghề nghiệp, nhưng cũng có thể khiến mình quên hết cuộc sống xung quanh dễ sống khép kín như một số kỳ thủ thế giới mắc phải. Mặt khác, chính những năm xa nhà giúp tôi nhận ra mình rất cần và thích cuộc sống gia đình”.
Tất cả vì nghiệp cờ
Tháng 11-2001, đại kiện tướng Thiên Hải kết hôn với KTQG Nguyễn Thị Thu Hường (thành viên đội tuyển cờ vua TPHCM từ 1989-2000), rồi cùng nhau xây đắp ngôi nhà hạnh phúc mà “trái ngọt” là 2 bé Đào Thiên Long (sinh năm 2004) và Đào Thu Hân (2008).
Tuy không tránh khỏi lo toan chuyện “gạo tiền”, nhưng Đào Thiên Hải vẫn thuộc tốp đầu của cờ vua Việt Nam khi chinh chiến quốc tế, với 9 lần tham gia Olympiad từ năm 1990-2008, trong đó có 7 lần giữ trọng trách ngồi bàn 1 và 4 lần lọt vào VCK giải VĐTG các năm 2000, 2001, 2003, 2005.
Luôn được mời dạy thêm cờ vua cho trẻ em, thậm chí học phí rất “hời” là 100 USD/giờ, vậy mà Đào Thiên Hải đều từ chối, nhằm tập trung cho thi đấu vì “dân cờ” đều hiểu khi dạy cho trẻ em thì khả năng tư duy cờ của kỳ thủ chuyên nghiệp cũng... ngắn theo trẻ, chẳng hạn: trẻ chỉ tính được 4-5 nước trong lúc VĐV “thứ thiệt” tính trước vài biến, mỗi biến có vài chục nước.
THỤC OANH
