Hoàng Thanh Trang vô địch châu Âu. Nhiều trang tin trong nước đưa tin với nội dung “kỳ thủ nữ người Việt đầu tiên vô địch châu Âu”. Nhưng các hãng tin nước ngoài lại tường thuật: “Đại kiện tướng Hungary cầm hòa ở vòng cuối cùng và lên ngôi”. Viết như vậy có lẽ là chuẩn xác hơn, vì thực tế Trang thi đấu cho đội tuyển Hungary.
Hoàng Thanh Trang vẫn giữ quốc tịch Việt Nam nhưng từ nhiều năm nay cô đã là kỳ thủ cứng cựa, tham gia đội tuyển Hungary ở nhiều giải cờ vua thế giới. Đặt vấn đề rằng sao nữ kỳ thủ này không “về tắm ao ta”, hẳn là một cách nhìn có phần khiên cưỡng. Bởi lẽ, nếu cứ loanh quanh ở các giải trong nước hoặc Đông Nam Á chắc chắn tài năng của Trang không thể đạt mức như hiện nay. Cô cũng không hề ngại ngần khi nhiều lần khẳng định mình là kỳ thủ trưởng thành nhờ “lò đào tạo” Hungary - nước có nền cờ vua chuyên nghiệp có hạng ở châu Âu.
Trong xu thế mới, việc các vận động viên chuyên nghiệp, ở đẳng cấp cao, mặc áo của các đội tuyển quốc gia hoặc câu lạc bộ khác nhau là điều bình thường. Họ có ít nhất là 2 mục tiêu khi làm điều đó. Thứ nhất, kiếm tiền thưởng ở các giải đấu danh giá. Thứ nhì, chỉ ở các giải đấu đẳng cấp cao, trình độ và bản lĩnh của họ mới tiến triển. Lê Quang Liêm, kỳ thủ nam có hệ số elo cao nhất của làng cờ Việt Nam từng đánh thuê cho các câu lạc bộ của Nga, Pháp, Trung Quốc… Và chính nhờ thế mà sức cờ của Liêm vẫn sáng. Và tiền thưởng của anh cũng xếp hàng đầu trong các vận động viên thể thao của Việt Nam.
Sự cọ xát với các đối thủ ngang cơ hoặc giỏi hơn, với nhiều trường phái, luôn là điều có lợi – không chỉ với cờ vua. Cả về lý do kinh tế lẫn tiếng tăm, các giải đấu thể thao chuyên nghiệp tổ chức ở Việt Nam chưa có sức hút với các ngôi sao quốc tế. Không có giải đấu tốt thì không tạo ra những dòng chảy mới theo hướng phát triển. Tuy vậy, bóng đá, bóng chuyền đã có sự góp mặt của nhiều cầu thủ ngoại, dạng “đánh thuê”. Đây có thể là một gợi ý cho cờ vua, bơi lội, điền kinh, cầu lông… và nhiều môn thể thao khác.
Bên cạnh đó, tạo sức hút với các “ngôi sao” tầm thế giới hoặc hàng đầu châu lục đến các giải đấu tổ chức trong nước còn là một động thái nằm trong quy trình bắt buộc để phát triển thương mại thể thao (bán vé, tài trợ, quảng cáo, cá cược…). Tiền nuôi thể thao được lấy từ chính hoạt động ở đẳng cấp cao của nó, đấy không thể cứ mãi chỉ là giấc mơ. Một khía cạnh nữa, là để có nền tảng vững thể thao cần có các trường đào tạo, hoặc bản thân các trường học là nơi tụ hội các nhân tài thể thao (như mô hình của nhiều đại học Mỹ). Thu hút ngôi sao đến thi đấu sẽ tạo ra cú hích cho các trường này.
Vậy thì chuyện Hoàng Thanh Trang bước lên ngôi vô địch châu Âu trong màu áo Hungary nên coi là biểu hiện cho một xu hướng tích cực. Mang chuông đi đánh xứ người mà chuông lại kêu vang rền, đó là niềm tự hào đáng nhớ.
VŨ BÁCH
