Thuế khoán: Công khai để dân giám sát

Ngày 20-11 vừa qua, các cơ quan thuế trong cả nước triển khai kê khai thuế đối với hộ kinh doanh cá thể (thuế khoán) cho năm 2016. Dịp này, chúng tôi đã trao đổi với bà Tạ Thị Phương Lan, Phó Vụ trưởng Vụ Quản lý Thuế thu nhập cá nhân (Tổng cục Thuế) về các quy định liên quan đến thuế khoán.

Từ đầu năm 2016, các hộ khoán chỉ bị khoán thuế trên doanh số không sử dụng hóa đơn

Doanh thu trên 100 triệu đồng/năm mới phải nộp thuế

PV: Đối với cá nhân kinh doanh thì những đối tượng nào sẽ nộp thuế theo phương pháp khoán, thưa bà?

Bà TẠ THỊ PHƯƠNG LAN: Theo hướng dẫn tại Thông tư số 92/2015/TT-BTC thì các cá nhân kinh doanh đều nộp thuế theo phương pháp khoán, trừ cá nhân cho thuê tài sản, cá nhân kinh doanh không thường xuyên và không có địa điểm kinh doanh cố định, những cá nhân này nộp thuế theo từng lần phát sinh.

* Vậy mọi cá nhân có hoạt động kinh doanh đều phải nộp thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng hay có quy định đối tượng nào được miễn thuế không?

* Theo quy định thì cá nhân kinh doanh có mức doanh thu trên 100 triệu đồng/năm mới thuộc diện phải nộp thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân.

* Trong Thông tư 92/2015/TT-BTC có chia làm 2 trường hợp, đó là những đối tượng nộp thuế khoán có hóa đơn và không có hóa đơn, đúng không thưa bà?

* Tất cả các cá nhân kinh doanh đều được sử dụng hóa đơn của cơ quan thuế nếu có nhu cầu. Về hóa đơn, có 2 hình thức: đó là hóa đơn quyển và hóa đơn lẻ. Cá nhân kinh doanh sử dụng hóa đơn quyển là cá nhân sử dụng hóa đơn thường xuyên và khai thuế, nộp thuế đối với doanh thu trên hóa đơn hàng quý. Còn cá nhân kinh doanh không sử dụng hóa đơn thường xuyên sẽ được cơ quan thuế cấp hóa đơn lẻ, cá nhân phải khai thuế và nộp thuế trước khi được cấp hóa đơn.

* Nếu cá nhân kinh doanh có kinh doanh nhiều ngành nghề, thì việc kê khai thuế sẽ như thế nào, gộp hay tách riêng từng lĩnh vực?

* Theo quy định, thuế suất thuế áp dụng riêng cho 4 nhóm ngành nghề chính đó là ngành thương mại, dịch vụ, sản xuất và kinh doanh khác. Trường hợp cá nhân kinh doanh nhiều ngành nghề thuộc các nhóm ngành áp dụng thuế suất khác nhau thì việc khai thuế và tính thuế được xác định riêng cho từng ngành nghề. Trường hợp không xác định được từng ngành nghề riêng biệt thì cơ quan thuế sẽ ấn định doanh thu tính thuế theo từng ngành nghề theo quy định của Luật Quản lý thuế.

* Xin bà cho biết việc ấn định doanh thu sẽ thực hiện như thế nào cho công bằng, đúng thực tế, nếu không thì sẽ dẫn đến ấn định chủ quan, áp đặt một chiều từ cán bộ thuế, sẽ gây thiệt thòi cho doanh nghiệp “không biết điều”?

* Theo quy định tại Thông tư số 92/2015/TT-BTC có hiệu lực từ ngày 30-7-2015 thì cơ quan thuế phải thực hiện công khai thông tin hộ kinh doanh nộp thuế tại địa bàn không chỉ theo hình thức niêm yết tại trụ sở UBND, trụ sở cơ quan thuế, ban quản lý chợ, trang thông tin điện tử ngành thuế như trước đây, mà cơ quan thuế còn phải có trách nhiệm gửi trực tiếp thông tin về doanh thu và mức thuế khoán của các hộ kinh doanh trên địa bàn tới từng hộ kinh doanh, đồng thời gửi trực tiếp thông tin về doanh thu mà mức thuế khoán của từng hộ kinh doanh tại từng địa bàn đến UBND, Mặt trận Tổ quốc để người dân tham gia giám sát.

Bảo hiểm, xổ số, bán hàng đa cấp: khấu trừ tại nguồn

* Thông tư cũng quy định dành riêng cho cá nhân làm đại lý xổ số, đại lý bảo hiểm, bán hàng đa cấp. Về việc khấu trừ thuế, khai thuế tại công ty xổ số kiến thiết, doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp bán hàng đa cấp thì có điểm gì mới không, thưa bà?

* Theo quy định mới về phương pháp tính thuế đối với cá nhân làm đại lý xổ số, đại lý bảo hiểm và đại lý bán hàng đa cấp thì từ ngày 1-1-2016 các cá nhân này nộp thuế theo hình thức khấu trừ tại nguồn (trừ trực tiếp, không cần phải quyết toán thuế vào cuối năm - PV) với mức thuế thu nhập cá nhân là 5% đối với trường hợp có tổng doanh thu từ hoa hồng đại lý trên 100 triệu đồng/năm, thay vì trước đây áp dụng theo 2 biểu thuế lũy tiến với các thuế suất là 0%, 5%. Riêng đại lý bảo hiểm và bán hàng đa cấp áp dụng thuế suất 10% đối với mức hoa hồng từ trên 20 triệu đồng.

* Nếu cá nhân ký hợp đồng làm đại lý xổ số, đại lý bảo hiểm, bán hàng đa cấp nếu phát sinh thuế thu nhập cá nhân phải nộp thêm, thì phải khai và nộp thuế theo những cách nào?

* Theo hướng dẫn tại Thông tư 92/2015/TT-BTC thì cá nhân làm đại lý bảo hiểm, đại lý xổ số, bán hàng đa cấp nộp thuế theo hình thức khấu trừ tại nguồn nếu phát sinh hoa hồng đại lý trên 100 triệu đồng/năm. Cá nhân chỉ phải trực tiếp khai thuế với cơ quan thuế nếu trong năm có thu nhập từ nhiều nơi và tại mỗi nơi chưa khấu trừ thuế do chưa đến 100 triệu đồng/năm thì cuối năm cá nhân có trách nhiệm khai thuế theo tờ khai thuế năm.

* Còn trường hợp cá nhân kinh doanh theo hình thức hợp tác kinh doanh với tổ chức, họ phải kê khai, nộp thuế như thế nào?

* Theo hướng dẫn tại Thông tư 92/2015/TT-BTC, cá nhân kinh doanh theo hình thức hợp tác kinh doanh với tổ chức thì cá nhân không phải trực tiếp khai thuế với cơ quan thuế mà ủy quyền để tổ chức khai và nộp thuế thay cho cá nhân. Việc khai và nộp thuế thay cũng có hai hình thức, đó là khai và nộp thuế thay theo hình thức khoán nếu hợp tác kinh doanh theo hình thức không xác định được doanh thu của cá nhân hoặc khai và nộp thuế thay theo thực tế từng lần phát sinh nếu hợp tác kinh doanh theo hình thức xác định được doanh thu kinh doanh của cá nhân.

Xin cảm ơn bà!

NHI HOÀNG