Ngày thường, khi sửa sang nhà cửa, người dân tại khu vực trung tâm TPHCM đã phải tìm kiếm đỏ con mắt mới thuê được lực lượng xe ba gác đổ xà bần. Vào những ngày cuối năm này, người dân ào ạt sửa chữa nhà cửa, hàng quán để chuẩn bị đón Tết nên đây là thời điểm mà lực lượng xe ba gác đổ thuê xà bần tha hồ “hét” giá. Không ít hộ dân cho biết, số tiền mà họ bỏ ra để thuê ba gác đổ xà bần ngang ngửa với tiền thuê thợ hồ hay mua vật liệu xây dựng.
Tiền thuê đổ xà bần = tiền thuê thợ!
Xà bần “hạ tải” tại Công viên 23-9 (Q.1). Ảnh: P.V.A.
Chỉ vào công trình nhà đang thi công, chủ một căn hộ nằm trong hẻm 145 đường Đề Thám (phường Cô Giang, quận 1) cho chúng tôi biết, nhà chị đang xây lại với diện tích chỉ hơn 30m2, ngoài tiền vật tư, tiền chi trả cho thợ…, chị phải trả thêm cho nhà thầu 2 triệu đồng tiền đổ xà bần!
Trường hợp chủ nhà sửa sang, xây mới nhà theo hình thức khoán trọn gói cho nhà thầu thì nhà thầu sẽ đảm nhận luôn công việc đổ xà bần, chủ nhà chỉ chi trả thêm tiền. Trong trường hợp chủ nhà thuê thợ trả công ngày thì họ phải tự xoay xở, tìm kiếm đội quân xe ba gác thuê chở xà bần đi đổ nên sẽ vất vả hơn.
Một chủ hộ khác cũng trên tuyến đường Đề Thám cho biết, nhà anh sửa chữa nhỏ nên thuê thợ làm trả công theo ngày. Ngày đầu tiên, anh phải mất hơn nửa tiếng đồng hồ lân la quanh khu vực Bến Chương Dương mới tìm thuê được xe ba gác chở xà bần đi đổ với giá đến 50.000 đồng/xe kèm theo điều kiện là cho họ các vật dụng như: cửa, bàn, ghế cũ.
Trao đổi với chúng tôi, không ít người dân đang sửa chữa nhà trên tuyến đường Nguyễn Trãi (quận 1) cho biết, cùng thời điểm năm rồi, khi sửa chữa nhà họ thuê xe bác gác đổ xà bần giá chỉ 30.000 đồng/ xe nhưng những ngày qua, họ chấp nhận thuê với giá từ 50.000 đến 60.000 đồng/xe nhưng không phải lúc nào cũng thuê được.
Có nhiều gia đình phải tạm ngừng thi công công trình cả 1, 2 ngày vì không tìm thuê được xe ba gác chở xà bần trong nhà đi đổ. Biết được sự nan giải của người dân trong việc tìm kiếm nơi đổ xà bần tại khu vực trung tâm thành phố, nên khi khách đến mua vật liệu xây dựng tại khu vực Bến Chương Dương, các chủ cửa hàng tại đây thường có kèm theo lời cam kết sẽ có xe ba gác đổ thuê xà bần theo giá cả thỏa thuận với chủ nhà.
Điểm tập kết xà bần của các xe ba gác chở thuê trong khu vực trung tâm TP thường là xung quanh khu vực các công trình lớn đang thi công. Qua ghi nhận của chúng tôi, hiện nay bên ngoài phần rào các công trình lớn đang thi công như cầu Công Lý và một số công trình khác trên đường Lê Lợi, Nguyễn Văn Cừ, Bà Huyện Thanh Quan, khu vực Trường đua Phú Thọ, đường Nguyễn Thị Nhỏ, Lý Thường Kiệt… lúc nào cũng hiện diện các bãi xà bần trông rất nhếch nhác.
Nhà thầu của những công trình này cho biết: Cánh xe ba gác thường chọn thời điểm ban đêm, khi không có ai, để lén lút “hạ tải” xà bần xuống bên ngoài công trình. Ngoài các tuyến đường trên, theo các công nhân vệ sinh của Công ty Môi trường đô thị TPHCM, lượng xà bần còn được đổ ra đường rất nhiều trên các tuyến có các khu đô thị mới đang xây dựng tại các quận: 2, 9, Thủ Đức…
Ông Thái Đức Độ, Đội trưởng Đội Quản lý trật tự đô thị quận 1, thổ lộ: Đơn vị này đang đau đầu vì không đủ lực lượng để kiểm tra, xử phạt các chủ xe ba gác và người dân đổ xà bần tràn ngập ra đường. Chỉ tính riêng Đội QLTTĐT quận 1, trong năm 2007 đã xử phạt hơn 600 trường hợp vi phạm đổ xà bần ra đường làm mất vệ sinh nơi công cộng.
“Địa chỉ” cho... xà bần
Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Vũ Thanh Hà, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp Công ty Môi trường đô thị TPHCM, cho biết: Trong chức năng và nhiệm vụ được giao, từ rất nhiều năm qua, công ty có thực hiện dịch vụ thu gom các loại rác thải xây dựng (xà bần) cho các cơ quan, đơn vị và thậm chí là gia đình nếu có nhu cầu với giá theo quy định. Công ty đã thông báo rộng rãi các dịch vụ thu gom rác thải xây dựng trên các phương tiện thông tin đại chúng, website www.citenco.com.vn và tại các trạm dừng xe buýt.
Có thể, phần do người dân chưa biết hết thông tin này, phần do họ thiếu ý thức, cứ thấy tiện là đổ đại ra đường. Ông Hà cho biết thêm, tất cả xà bần trong thành phố được công ty thu gom đưa đến 3 trạm trung chuyển (1 trạm ngay tại Công ty Môi trường đô thị quận 3, 1 trạm tại phường 7 quận 11 và 1 trạm trên đường Bà Hom quận 6). Các trạm này được trang bị các thiết bị hiện đại không bụi, tránh được tiếng ồn bằng kỹ thuật cẩu cạp container với tổng sức chứa khoảng 1.000 đến 1.200 tấn/ngày.
Ngoài ra, công ty cũng trang bị khoảng 50 xe tải lớn (sức chứa từ 8 đến 10 tấn xà bần/xe) và 70 chiếc xe tải nhỏ (sức chứa từ 4 đến 5 tấn/ xe) để thu gom xà bần tại các tuyến đường nhỏ hẹp trong thành phố đưa về các trạm này. Sau đó, lượng xà bần này sẽ được đưa đến trạm chứa rác xà bần tại công trường Đông Thạnh, huyện Hóc Môn (công trình này trước đây có một bãi rác với diện tích khoảng 40ha nên giờ rất cần xà bần đổ xuống để đằm đất).
Mỗi ngày, công ty thu gom theo yêu cầu khách hàng khoảng 2.000 tấn xà bần, tuy nhiên lượng xà bần thải ra các tuyến đường mà công nhân vệ sinh thu gom đến khoảng 900 tấn.
Vân Anh - Hạnh Nhung
