Ung thư ở trẻ em - Chưa hết cơ hội cứu chữa

Nằm thiêm thiếp trên giường bệnh, T.T.N.T. (10 tuổi, ngụ tỉnh Trà Vinh) thỉnh thoảng lại sờ lên cái đầu trọc của mình. Thân hình gầy gò, nước da đen sạm, T. bị bệnh ung thư giày vò từ 4 năm qua. Được chuyển vào khoa Nhi BV Ung bướu TPHCM điều trị, qua phẫu trị và xạ trị do u bướu ở cổ, hiện bệnh tình của T. đã có chuyển biến tích cực…
Ung thư ở trẻ em - Chưa hết cơ hội cứu chữa

Nằm thiêm thiếp trên giường bệnh, T.T.N.T. (10 tuổi, ngụ tỉnh Trà Vinh) thỉnh thoảng lại sờ lên cái đầu trọc của mình. Thân hình gầy gò, nước da đen sạm, T. bị bệnh ung thư giày vò từ 4 năm qua. Được chuyển vào khoa Nhi BV Ung bướu TPHCM điều trị, qua phẫu trị và xạ trị do u bướu ở cổ, hiện bệnh tình của T. đã có chuyển biến tích cực…

Từ 3 năm trở lại đây, hàng năm BV Ung bướu TPHCM điều trị cho hơn 1.500 bệnh nhi ung thư, BV Nhi Trung ương cũng điều trị cho gần 2.000 ca/năm. Theo các chuyên gia y tế, tình trạng ung thư ở trẻ em có xu hướng gia tăng nhưng nếu phát hiện sớm sẽ điều trị có hiệu quả tốt.

  • 20% được phát hiện sớm

Dù không bị phát hiện muộn như T. nhưng T.V.K. (12 tuổi, ngụ TPHCM) bị bạch cầu cấp lại có diễn tiến bệnh tình hiểm nghèo. Được điều trị tại BV Truyền máu và Huyết học từ hơn 3 năm qua, gia đình K. gần như khánh kiệt với những lần truyền máu, thay máu cho em. Cùng với đó là hóa trị liệu được áp dụng để giúp tế bào máu của K. hoạt động được tốt hơn.

Theo các bác sĩ điều trị, bệnh của K. khởi phát do lượng tế bào máu thấp. Các tế bào bạch cầu được tạo ra trong tủy xương và bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng, tự điều chỉnh theo một trật tự nhất định nhưng khi mắc bệnh bạch cầu cấp sẽ phá vỡ quá trình này bằng cách làm cho các tế bào phân chia quá nhanh trước khi chúng kịp trưởng thành. Qua thời gian điều trị, hiện sức khỏe của K. đã tạm ổn ít nhất trong vòng 5 năm tới và có khả năng kéo dài hơn.

Theo TS Nguyễn Tấn Bỉnh, Giám đốc BV Truyền máu và Huyết học TPHCM, bạch cầu cấp khá phổ biến ở trẻ em, chiếm gần 1/4 trong tất cả các dạng bệnh ung thư ở trẻ dưới 15 tuổi. Bệnh phổ biến nhất đối với trẻ từ 1 đến 5 tuổi.

Theo BS Phạm Xuân Dũng, Phó Giám đốc BV Ung bướu TPHCM, Khoa Nhi của bệnh viện luôn quá tải với lượng bệnh nhi thường trực là 160 cháu. Bên cạnh đó là cả ngàn cháu khác được điều trị ngoại trú. Vốn dĩ là bệnh viện chuyên khoa sâu về ung thư và chịu trách nhiệm với Bộ Y tế như một tuyến cuối của cả khu vực phía Nam, các năm qua số bệnh nhân đến BV Ung bướu TPHCM không ngừng gia tăng, trong đó có cả bệnh nhi.

Theo BS Dũng, hiện các bệnh ung thư ở trẻ em như u não, bướu wilm, sarcoma xương, bạch cầu cấp… được phát hiện khá nhiều. Tuy nhiên, phần lớn trẻ nhập viện khi diễn tiến bệnh đã nặng. Theo số liệu thống kê của Hội Ung thư Việt Nam, chỉ có khoảng 20% trường hợp ung thư trẻ em được phát hiện sớm, số còn lại được chẩn đoán trong giai đoạn trễ nên việc điều trị gặp khó khăn, tốn kém và cho hiệu quả thấp.

Tuy vậy, theo TS-BS Hà Mạnh Tuấn, Giám đốc BV Nhi đồng 2 TPHCM, hiện kết quả điều trị ung thư đã cải thiện rõ rệt, trong đó có nhiều loại ung thư có tỷ lệ khỏi bệnh cao. “Với biện pháp điều trị tích cực, tỷ lệ sống thêm sau 5 năm trung bình là 70%. Tùy theo loại ung thư có thể kéo dài sự sống cao hơn”, TS Tuấn cho biết.

BS Lê Hoàng Minh, Giám đốc BV Ung bướu TPHCM, cũng cho biết hiệu quả chữa trị ung thư ở Việt Nam đạt tỷ lệ tương đương thế giới do kỹ thuật và trang thiết bị được nâng cấp, đặc biệt các tiến bộ y khoa luôn được cập nhật.

Chăm sóc bệnh nhi ung thư tại Bệnh viện Nhi đồng 2 TPHCM. Ảnh: TG.LÂM

Chăm sóc bệnh nhi ung thư tại Bệnh viện Nhi đồng 2 TPHCM. Ảnh: TG.LÂM

  • Cần cộng đồng hỗ trợ

Theo các chuyên gia y tế, ung thư ở trẻ em vẫn được xem là gánh nặng cho gia đình người bệnh và xã hội. Tuy nhiên, hầu hết gia đình bệnh nhi đều rơi vào hoàn cảnh khó khăn, trong khi cơ sở vật chất chăm sóc và điều trị vẫn còn hạn chế.

Tại TPHCM, ngoài BV Ung bướu và BV Truyền máu và Huyết học là 2 cơ sở có điều trị ung thư nhi từ các năm qua, mới đây BV Nhi đồng 2 thành lập khoa Ung bướu - Huyết học. “Để thành lập được Khoa Ung bướu, bệnh viện được sự hỗ trợ từ các mạnh thường quân, chứ năng lực bệnh viện khó mà làm được”, BS Hà Mạnh Tuấn cho biết.

Tại BV Nhi đồng 2, mỗi năm chẩn đoán khoảng 150 cháu bị ung thư nhưng sau đó phải chuyển sang các cơ sở khác điều trị. Từ tháng 3-2011, BV bắt đầu tiếp nhận điều trị nội trú và ngoại trú. Lâu nay, do thiếu cơ sở, bệnh nhi ung thư phải chịu cảnh nằm ghép, không được chăm sóc tốt.

Mặc dù một số cơ sở đã nỗ lực như BV Ung bướu TPHCM lập sổ vàng, mở lớp học cho bệnh nhi ung thư nhưng mới dừng lại ở mức độ nhất định. Do đó, có thêm sự hỗ trợ của cộng đồng là rất cần thiết để không chỉ điều trị toàn diện cho trẻ mắc ung thư mà còn nâng đỡ, giảm nhẹ nỗi đau về thể chất và sự thiếu thốn về tinh thần cho trẻ.

Nhận định thực trạng bệnh ung thư có xu hướng gia tăng, trong đó có trẻ em, Bộ Y tế khuyến khích đơn vị y tế thành lập các trung tâm ung bướu. Mới đây, BV Nhân dân 115 xây dựng Trung tâm Ung bướu - Điện hạt nhân và sắp đưa vào hoạt động hay BV Chợ Rẫy TPHCM cũng đang có dự án thành lập trung tâm ung bướu.

Theo BS Phan Văn Báu, Giám đốc BV Nhân dân 115, việc xây dựng thêm các trung tâm ung bướu nhằm chia sẻ sự quá tải với các bệnh viện điều trị chuyên khoa ung thư, đầu tư toàn diện hơn các trang thiết bị hiện đại giúp chẩn đoán sớm và điều trị có hiệu quả cho bệnh nhân là điều cần thiết. Tuy nhiên, theo BS Báu, quan trọng nhất trong hiệu quả điều trị ung thư ở trẻ em là sự quan tâm của gia đình. Nếu phát hiện sớm ung thư sẽ giúp điều trị đơn giản, hiệu quả và ít tốn kém. 

QUỲNH CHI

Tin cùng chuyên mục