Hỏi: Thế nào là Quyết định hành chính, hành vi hành chính mà công dân, cơ quan, tổ chức có quyền khiếu nại?
(Phùng Đức Trọng, quận 2, TPHCM)
Bà Nguyễn Huỳnh Kiên Trúc, Thạc sĩ Luật, Thanh tra viên Thanh tra TPHCM, trả lời:
Khoản 10 Luật Khiếu nại, tố cáo năm 1998 quy định: “Quyết định hành chính” là quyết định bằng văn bản của cơ quan hành chính nhà nước hoặc của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước được áp dụng một lần đối với một hoặc một số đối tượng cụ thể về một vấn đề cụ thể trong hoạt động quản lý hành chính”.
Như vậy, một quyết định hành chính có thể bị khiếu nại khi có đủ 3 yếu tố sau:
- Đó là một quyết định được thể hiện dưới hình thức bằng văn bản.
- Quyết định này được ban hành bởi cơ quan hành chính nhà nước hoặc người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước. Chẳng hạn như Quyết định cấp số nhà được ban hành bởi Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường…
- Quyết định này có hiệu lực áp dụng một lần, đối với một hoặc một nhóm đối tượng cụ thể. Chẳng hạn như trong một dự án, có rất nhiều quyết định gồm Quyết định thu hồi đất, Quyết định duyệt dự án đầu tư, Quyết định chi trả bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho từng hộ dân, tổ chức… thì chỉ có Quyết định chi trả bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho từng hộ dân, tổ chức đáp ứng được điều kiện “có hiệu lực áp dụng một lần, đối với một hoặc một nhóm đối tượng cụ thể”.
Tóm lại, các quy định pháp luật được áp dụng nhiều lần, cho nhiều đối tượng (các văn bản luật), các quyết định không phải được ban hành bởi cơ quan hành chính nhà nước (như Quyết định thụ lý vụ kiện của tòa án, Quyết định khởi tố vụ án của Viện Kiểm sát…) thì không phải là Quyết định hành chính theo quy định của Luật Khiếu nại, tố cáo. Ngoài ra, các quyết định hành chính trong hoạt động quản lý, điều hành của cấp trên đối với cấp dưới cũng không được khiếu nại và giải quyết khiếu nại theo tinh thần của Luật Khiếu nại, tố cáo.
Khoản 11 Luật Khiếu nại, tố cáo năm 1998 quy định: “Hành vi hành chính là hành vi của cơ quan hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước khi thực hiện nhiệm vụ, công vụ theo quy định của pháp luật”.
Như vậy, khác với Quyết định hành chính (phải thể hiện bằng văn bản) thì hành vi hành chính có thể được biểu hiện bằng hành động hoặc không hành động. Việc hành động hay không hành động này đã vi phạm quy định pháp luật hoặc trái với quy định pháp luật trong quá trình thực hiện nhiệm vụ đã được giao.
N.H.H. ghi
