- Kết quả cuộc bình chọn “100 bài thơ hay nhất thế kỷ” nhận được nhiều ý kiến không đồng tình của khán giả và giới chuyên môn. Liệu các cuộc thi mà anh là ủy viên hội đồng có tránh được “vết xe đổ” đó?
Theo tôi, có hai nguyên nhân chủ yếu gây tranh cãi xung quanh “100 bài thơ hay nhất thế kỷ”. Thứ nhất, ban tuyển chọn không làm việc kỹ lưỡng, chưa thật sự công bằng, không có tiêu chí rõ ràng và thuyết trình để bảo vệ sự lựa chọn của mình. Thứ hai, kết quả bình chọn không phù hợp với lợi ích của một số người nên họ phản đối.
- Cách thức đánh giá của hội đồng ra sao?
Trên cơ sở danh sách tuyển chọn của người dự thi, mỗi người chúng tôi sẽ có danh sách để đối chiếu và tìm ra 99 bài hài lòng hơn cả chứ không muốn gọi là hay nhất, sau đó sẽ ra một tuyển tập. Bây giờ, chúng tôi chưa có danh sách cụ thể nhưng có những tiêu chuẩn để lựa chọn. Hội đồng có chính kiến và tiêu chuẩn riêng. Bạn đọc nào chọn lựa danh sách gần nhất với số bài của hội đồng là người đoạt giải cao nhất. Bạn đọc có thể bỏ sót những bài thơ hay thì chúng tôi đưa vào. Kết quả 99 bài thơ sẽ gồm những bài do bạn đọc bình chọn và những bài do hội đồng tuyển.
- Hiện vẫn còn nhiều ý kiến chưa thống nhất về khái niệm thơ lục bát. Vì sao cuộc thi không đưa ra quan điểm riêng để giúp khán giả dễ dàng tuyển chọn?
Chúng tôi không dám làm. Ngay cả những nhà nghiên cứu cũng khó khăn. Ai có thể gọi ra hết những đặc trưng của thơ lục bát? Để nhận ra thơ lục bát thì cấu trúc câu 6/8 và vần luật. Nhưng câu “Cô kia tát nước bên đàng/Sao cô múc ánh trăng vàng đổ đi” là ca dao hay thơ lục bát lại vẫn chưa xác định được. Tuy nhiên, bằng cảm giác, thói quen và kinh nghiệm thì có thể nhận ra.
- Các cuộc bình chọn văn chương luôn hướng tới mục đích tốt đẹp là làm sống lại văn hóa đọc và khơi gợi niềm yêu thích văn chương. Chẳng biết có bao nhiêu người thực sự trở lại với sách và có thêm người đọc nào nhờ những cuộc bình chọn, nhưng hậu quả nhãn tiền là… những cuộc cãi cọ trên báo chí...
Sau khi cuộc thi có kết quả sẽ ra mắt cuốn sách “99 bài thơ lục bát hay của thế kỷ XX” và chúng tôi chịu trách nhiệm về 99 bài thơ này. Chúng tôi sẽ bàn kỹ với nhau trong sự công bằng và tôn trọng nhất. Đó là các tiêu chí về thể loại, về sáng tạo hình ảnh, về ngôn từ, về tính hiện đại và truyền thống, về tính tư tưởng… Có những bài thơ lục bát được coi là hay nhưng không đem lại cảm quan mới và cảm xúc mới… Tôi tin, người đọc sẽ chia sẻ với chúng tôi!
- Liệu cuốn sách ra đời từ các cuộc bình chọn này có cơ hội đến với bạn đọc nước ngoài?
Việc kiếm tìm NXB in khá dễ dàng. Nhưng dịch lục bát ra tiếng nước ngoài khó chuyển hết sắc thái tình cảm và ngữ nghĩa. Lục bát tựa vào vần điệu và vần luật hòa quyện âm tiết tiếng Việt. Nó giống một bản giao hưởng, không chỉ chữ từ - bản phối âm mà tổng hòa của bộ gõ, dây, hơi – từ, âm điệu….
- Vì sao anh nhảy vào việc dễ gây tai tiếng này?
Tôi nhận lời tham gia hội đồng này vì bạn mời tôi chân thành và nghĩ tôi có thể đóng góp chút gì đó cho việc này. Tôi muốn được đọc thơ lục bát, thể loại mà tôi hầu như không viết nhưng có sức quyến rũ kỳ lạ với tôi. Cuộc thi này đưa tôi vượt qua nỗi sợ hãi chính mình.
- Xin cảm ơn anh.
Võ Thâm
