Sách giá rẻ chống sách lậu

Lợi hay hại?

Biện pháp cuối cùng
Lợi hay hại?

Biện pháp cuối cùng

Những ngày cuối tháng 6-2007, giới làm sách nóng lên với sự kiện Nhà xuất bản văn hóa-thông tin (NXB VH-TT) đã đưa thông tin về việc xuất bản các phiên bản sách giá rẻ những tên sách đang ăn khách nhất của nhà văn nổi tiếng Dan Brown.

Lợi hay hại? ảnh 1

Giảm giá sách để chống sách lậu đồng nghĩa với việc hạ thấp giá trị vật chất cũng như tinh thần của sách. Ảnh: T.V

Việc giảm giá sách để thu hút bạn đọc đến với sách được in chính thức nhằm chống lại các loại sách in lậu không phải là điều gì mới mẻ. Điều khác biệt lớn nhất của NXB VH-TT lần này là thay vì giảm giá sách đang được xuất bản, NXB đã tiến hành tái bản những tác phẩm đang ăn khách với chất lượng sách thấp hơn loại sách được xuất bản trước (bìa thường thay vì bìa cứng, chất lượng giấy kém hơn…) nhằm giảm giá thành sách ngay từ khâu in ấn, từ đó giảm giá sách khi tới tay độc giả.

Theo dự kiến của NXB, giá sách loại này chỉ khoảng 50 ngàn đồng/cuốn, bằng phân nửa so với sách đang được xuất bản trước đó. Ông Bùi Việt Bắc, Giám đốc NXB VH-TT khẳng định: “Với cách làm này, bạn đọc sẽ được tiếp cận sách có chất lượng tốt hơn nhưng lại có giá chỉ ngang với sách lậu, vì thế ưu thế của sách lậu sẽ bị triệt tiêu”.

Biện pháp giảm giá sách theo kiểu của NXB VH-TT được rất nhiều người trông chờ là sẽ đánh một đòn trực tiếp chí mạng vào giới làm sách lậu. Thậm chí, tại hội nghị bàn về sách lậu do Bộ VH-TT tổ chức vào đầu tháng 7 tại Tam Đảo-Vĩnh Phúc, biện pháp giảm giá sách được nhiều đại biểu xem như là một biện pháp cuối cùng cho giải pháp chống sách lậu hiện nay.

Giảm giá không giảm chất lượng

Trong khi các đơn vị kinh doanh hợp pháp phải chi phí rất lớn để cho ra đời một tác phẩm như tiền bản quyền, dịch thuật, biên tập, trình bày, quảng cáo… thì sách lậu hoàn toàn không phải tốn kém những khoản này. Còn về chất lượng in ấn thì đã qua cái thời sách lậu in lem nhem, mất chữ mất trang, sách lậu bây giờ đã đuợc in tại các nhà in lớn với công nghệ sắp chữ hiện đại (như một số vụ in sách lậu bị phát hiện tại khu vực phía Bắc và TPHCM vừa qua).

Như vậy doanh nghiệp làm sách chân chính hầu như không thể cạnh tranh với sách lậu bằng con đường giá, ngoại trừ biện pháp giảm chất lượng sách thật xuống thấp hơn cả sách lậu! Ông Phạm Minh Thuận, Giám đốc Công ty Fahasa nhận xét: “Từ trước đến nay chất lượng sách vẫn là một tiêu chí quan trọng để bạn đọc chọn sách thật. Nếu giảm giá sách bằng cách giảm chất lượng sẽ làm cho ranh giới giữa sách thật và giả trở nên mờ nhạt khiến độc giả không còn phân biệt và điều này đồng nghĩa với việc giúp sách lậu đàng hoàng tới tay bạn đọc thay vì bị xem như loại sách hạng hai như hiện nay”.

Thậm chí chính ông Bùi Việt Bắc cũng thừa nhận: “Biện pháp giảm giá không thể làm đại trà mà chỉ có thể thực hiện với những ấn phẩm được lựa chọn đã thu hồi đủ vốn và có sức mua ổn định”. Có người đã ví von biện pháp giảm chất lượng sách để cạnh tranh sách lậu là “lấy sở đoản của giới làm ăn chân chính đánh sở trường giới làm lậu”. 

Thực ra, giảm giá sách cũng không phải là một biện pháp dở trong cuộc chiến chống sách lậu. Tuy nhiên, giảm giá ở đây không phải là giảm chất lượng sách mà là giảm bớt chi phí trong quá trình phát hành. Một thực tế là hiện nay nhiều đầu sách có chi phí phát hành quá cao đẩy giá sách lên trên giá trị thực. Đây cũng chính là kẽ hở lớn cho sách lậu len lỏi vào các quầy sách, với việc không phải tốn kém cho các khoản chi phí thực hiện, sách lậu có thể chi những khoản tiền chiết khấu cực cao và lợi nhuận đã khiến cho nhiều doanh nghiệp phát hành tiếp tay cho sách lậu.

Ông Phạm Minh Thuận cho biết: “Chống sách lậu không phải là việc bất khả thi, NXB chỉ làm sách có bản quyền, nhà phát hành chỉ bán sách có chứng từ hợp pháp, sách lậu không còn đường sống”. Một việc tưởng chừng đơn giản nhưng cho đến nay trong cuộc chiến chống sách lậu tại Việt Nam, hai chữ “đoàn kết” quả thật vẫn quá xa vời. Và giảm giá sách bằng biện pháp giảm chất lượng vẫn được một số người coi là biện pháp cuối cùng để chống sách lậu dù lợi ít hại nhiều.

Tường Vy

Tin cùng chuyên mục