Ô! Cá sông Tiền, mang còn đỏ tươi ngon quá! “Cá bắt từ bao giờ đó bà?”. Hồi chiều qua... Tôi vội mua ngay con mè dinh, vẩy bóng lừ, mình còn cứng ngắc, mấy khi gặp được cá này. Về ăn thì ngon đấy nhưng cứ áy náy: cá sông lên bờ, ba giờ đồng hồ mang phải trắng bợt, có hiện tượng chuyển mùi ươn, vậy mà cá này bắt lên từ chiều qua, sao mang còn đỏ, mình cá rắn chắc. Thôi rồi, họ ngâm urê. Lâu nay tôi vẫn nghe phong phanh có chuyện cá biển ngâm urê cho không bị sình... Thôi, tốt nhất mình không ăn cá nước ngọt đã chết.
Minh họa: N.N.Mai
Cách đây một năm, chuyến ra Bà Rịa, được cô Lan người chuyên thâu gom các vựa cá từ Bà Rịa đưa vào thành phố cho ăn cá mực tươi, tôi thẳng thắn hỏi: “Cô Lan nói chuyện ướp cá biển bằng phân đạm urê cho mình nghe đi, lâu nay nghe nhiều tin nhưng không biết có thực không?”. “Có đấy, cá biển khi đến người ăn, đã ướp tới... 3 lần! Mới bắt cá lên tàu, trước khi cho vào hầm đá, người ta đã chao qua một chậu nước có hòa urê để cá không bị sình, vẫn tươi. Đánh cá cả tuần chưa vào bờ, hầm đá không đủ đông lạnh nên họ làm ngay từ ngoài biển cho tươi. Vào đến vựa, nếu cá chuyển đi ngay thì thôi, còn không lại ngâm qua một lần nữa.
Khi vào đến Sài Gòn, phân phát cho các sạp cá đã đón sẵn. Các đại lý này không ướp nhưng về đến tay các sạp cá bán lẻ, họ lại ngâm urê lần nữa, để bảo đảm cá không thể bị ươn sình, ngày hôm sau bán vẫn tươi ngon”. Tôi chợt nhớ: Trước đây, cứ chiều tối người nuôi heo thường ra chợ mua cá biển đã sình với giá rẻ. Nay chợ chiều ít thấy cá sình. Cá cơm nhỏ xíu, không biết lên bờ từ bao giờ mà thân nó rắn trong. Hóa ra là vậy.
Một sáng đi chợ sớm, tôi thấy trên sạp cá những cần xé cá biển mới đổ xuống, con nào con ấy cứng cong. Cạnh một sạp cá, ông chồng hòa cả bọc phân đạm urê cỡ trên 2kg vào chậu nước khá to, rồi bỏ cá thu, cá cam, ngừ vào, ngoáy một vòng, vớt xếp lên sạp. Bà vợ xẻ con cá thu, miệng khen: Cá thu tươi đây, còn máu tươi ròng ròng này, mua đi chị. Tôi thấy đúng là cá tươi thật. Ông chồng lại tiếp tục đổ các loại cá chim, bạc má, cá nục vào khoa hai ba vòng rồi vớt ra. Một chậu cá mực, bạch tuộc được ngâm vào đấy khá lâu, bảo đảm đến ngày hôm sau vẫn rắn. Quả là lời đồn và sự nghi ngờ của mình đã đúng.
Thôi, ta hạn chế ăn cá biển! Từ trước đến nay, đây vẫn là nguồn cá biển thông dụng khi đến tay người tiêu dùng. Hiện tại phương tiện đánh bắt, bảo quản cá có tiến bộ để bảo đảm sức khỏe cho người dân không? Cá ở siêu thị có khác cá ở chợ không, hay cũng từ đại lý ấy chuyển về. Việc giữ đông lạnh ở tàu thuyền, đại lý, siêu thị có bảo đảm không, hay không bị ươn sình chỉ vì nó đã được chao mấy lần urê từ ngoài biển đến đất liền? Bao nhiêu thắc mắc nghi ngờ không được giải đáp, một nỗi lo hàng ngày, vì rất nhiều người muốn ăn cá thay thịt để có lợi cho sức khỏe!
MÃ THIỆN ĐỒNG
