Không thể phủ nhận ngành thuế TPHCM đã có những nỗ lực trong công tác cải cách thủ tục hành chính, giảm phiền hà cho người dân và tích cực thực hiện các biện pháp tăng nguồn thu, giảm nợ đọng thuế… Thế nhưng, qua điều tra của phóng viên Báo SGGP, doanh nghiệp và người dân còn gặp nhiều khó khăn, phiền hà trong việc kê khai thuế, thủ tục nộp thuế; cán bộ, nhân viên thuế còn sách nhiễu, buộc người dân phải đi lại nhiều lần, tốn kém thời gian và những khoản chi phí “ngoài quy định” để được nộp thuế…
Làm khó người nộp thuế
“Chị làm ơn hướng dẫn hồ sơ cấp chứng từ khấu trừ thuế thu nhập cá nhân gồm những thủ tục nào ạ?”. “Xem trên bảng hướng dẫn kia kìa” - nữ nhân viên thuế tại quầy số 2 khu nhà B Cục Thuế TPHCM hất hàm trả lời người đàn ông đứng phía ngoài. “Ở đây có bán mẫu không?”, người đàn ông hỏi tiếp. Nữ nhân viên thuế vẫn cúi gằm mặt vào đống hồ sơ trên bàn, nói với ra: “Về mở mạng xem Thông tư 156 họ nói gì thì làm theo rồi đem đến đây nộp”. Người đàn ông lấy bút ra ghi vội nội dung Thông tư 156 được dán trên tấm kính vội bước ra, lắc đầu ngao ngán: “Bằng đánh đố người ta”. Đứng cạnh tôi là một phụ nữ cầm trên tay xấp hồ sơ nói: “Đi cả năm bảy lần chắc gì đã xong”. Theo người phụ nữ này, Thông tư 156/2013/TT-BTC ngày 6-11-2013 hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Quản lý thuế có đến hơn 30 mẫu đơn phải kê khai. Đâu phải người dân nào cũng dễ dàng vào mạng tìm đúng mẫu để điền hồ sơ. Nếu cơ quan thuế in sẵn các mẫu ra rồi hướng dẫn người dân điền hồ sơ thì đã không phải đi lại nhiều lần mất thời gian và chi phí.
Người dân làm thủ tục hoàn thuế thu nhập cá nhân tại Cục Thuế TPHCM. Ảnh: HOÀI NAM
Ở lĩnh vực khác như hoàn thuế giá trị gia tăng, hoàn thuế/phí, nộp thuế trước bạ nhà đất, phương tiện…, người dân phản ánh gặp nhiêu khê mỗi khi đi làm do không được nhân viên thuế hướng dẫn tận tình. Chị Vân, chủ một doanh nghiệp (DN) tại quận Bình Thạnh, cho biết: “Mỗi tháng DN nhập về vài mẫu hàng trị giá chỉ vài chục triệu đồng, nhưng muốn nhanh và không bị nhân viên thuế “hành” thường phải ký hợp đồng ủy thác với một đơn vị và họ làm rất nhanh”. Chị Vân dẫn chứng trường hợp nhập 20 bộ camera xe hơi, nếu tự làm, cơ quan thuế tính đến 25% tiền thuế. Thế nhưng, ký hợp đồng dịch vụ ủy thác thì họ chỉ đóng 10%. Cộng với phí dịch vụ phải trả vẫn thấp hơn tự đi đóng. Tương tự, nhiều người dân đi làm thủ tục hoàn thuế thu nhập cá nhân nếu ký hợp đồng dịch vụ thuế với một đại lý thuế chỉ mất 100.000 đồng. Còn trực tiếp đi làm phải mất gấp vài lần số tiền trên cho các khoản “ngoài quy định” và đi lại năm bảy lần mới xong.
Bị “hành” khi khai thuế qua mạng
Kể từ khi DN thực hiện kê khai thuế qua mạng, tưởng rằng những phiền hà sẽ giảm khi không phải đi lại nhiều lần. Thế nhưng, cán bộ phụ trách địa bàn lại có những chiêu “quấy nhiễu” DN bằng cách khác. Đại diện một DN trên địa bàn quận 4 bức xúc kể: “Bộ phận kế toán công ty đã nộp tờ khai thuế qua mạng, có nhận được phản hồi hồ sơ gửi thành công. Nhưng hơn 2 tháng sau lại nhận được thông báo của chi cục thuế mời lên làm việc do chưa nộp tờ khai thuế giá trị gia tăng. Khi chúng tôi mang tất cả các giấy tờ liên quan lên làm việc thì cán bộ quản lý lại nói đã nhận được tờ khai, nhưng bị chậm mất mấy ngày. Còn giấy mời ghi nhầm việc nộp chậm với chưa nộp.
Giờ đã ra quyết định xử phạt, nếu muốn hồ sơ “sạch” và đỡ mất thời gian đi nộp tiền thì chỉ cần chi 50% số tiền phạt cho cán bộ”. Chị P.T., giám đốc một DN, nói: “Lẽ ra cán bộ thuế được hưởng lương từ tiền nộp thuế của DN thì phải tạo điều kiện thuận lợi cho DN hoạt động và phát triển. Tại sao lại luôn tìm cách làm khó dễ cho DN?”. Một chuyện khác được chị P.T. kể, đó là khi yêu cầu DN cung cấp, bổ sung các loại giấy tờ thì cán bộ kêu nộp rất lắt nhắt. Hôm nay yêu cầu loại này, khi DN lên bổ sung lại nói còn thiếu, phải bổ sung thêm loại khác, làm DN phải đi tới, đi lui đến chi cục thuế hết ngày này đến ngày khác. Khi DN có phản ứng, cán bộ đổ lỗi do sếp mới vừa được luân chuyển về nắm địa bàn nên yêu cầu bổ sung. Cán bộ còn hướng dẫn chỉ cần đến chào hỏi, làm quen với sếp thì thuận lợi hơn cho sau này.
Một DN đã phải thốt lên: “DN chỉ biết kinh doanh, không còn đủ thời gian cho các thủ tục thuế do cơ quan thuế tự đặt ra. Phải chăng, cán bộ thuế chỉ được đào tạo để tìm các “chiêu” hù dọa DN nhằm kiếm lợi!”. Sự quan liêu của cán bộ thuế còn thể hiện một cách trắng trợn. Khi biết mình sắp phải luân chuyển qua bộ phận khác, cán bộ cố gắng “hốt cú chót” với những DN mình đang quản lý bằng cách điện thoại DN lên và hù dọa đã làm sai cái này, sai giấy tờ kia… để kiếm ít tiền. Vài ngày sau, DN mang hồ sơ bổ sung lên làm việc thì mới vỡ lẽ không cần các giấy tờ đó…
Trong một hội nghị ngành tài chính mới đây, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã nói: “Phải kiên quyết đưa ra khỏi ngành những cán bộ thuế nhũng nhiễu, tiêu cực…”. Nếu ngành thuế TP kiên quyết thực hiện việc này, tin chắc rằng những kiểu nhũng nhiễu, “hành” dân trên sẽ được hạn chế và đi đến chấm dứt.
HOÀI NAM - THÁI PHƯƠNG
