Thời gian qua, Thanh tra Sở Giao thông Vận tải TPHCM (TTGT) phối hợp Phòng Cảnh sát giao thông đường bộ - đường sắt CATP lập thêm chốt cân xe tại đường Nguyễn Văn Linh huyện Bình Chánh và vòng xoay Mỹ Thủy quận 2 để xử lý xe quá tải. Trong đợt cao điểm kiểm tra 24/24 giờ vừa qua, lực lượng TTGT, CSGT đã xử phạt hàng ngàn trường hợp xe tải, xe container chở quá tải. Tuy nhiên, theo TTGT, chỉ sau vài ngày triển khai, lượng xe tải, xe container lưu thông qua tuyến đường Nguyễn Văn Linh (nơi đặt trạm cân) ngày càng giảm đi, tức lái xe đổi hướng để né trạm.
Vì vắng xe, trạm cân được di dời đến địa điểm mới. Tuy nhiên, sau khi trạm cân vừa dời đi thì ngay lập tức lưu lượng xe trên đường Nguyễn Văn Linh đột ngột tăng lên. Điều này cho thấy tình trạng xe chở quá tải vẫn không hề thuyên giảm. Theo giới lái xe, nếu chở đúng tải lấy gì “ăn”. Vì thế, bằng mọi cách hầu như chuyến xe nào cũng chở vượt tải đến hàng chục tấn. Tài xế chỉ sợ giam bằng lái xe, còn mọi chi phí đóng phạt do chủ xe lo.
Đa số xe tải từ các khu công nghiệp, kho hàng, cảng biển đều chở quá tải, mặc dù hành vi này thường xuyên bị phạt nhưng các chủ xe vẫn chưa sợ. Nhiều lái xe cho rằng, họ không muốn chở quá tải vì chở quá tải điều khiển xe khó hơn đúng tải. Họ cũng mong muốn các ngành chức năng xử lý chủ xe, như chở quá tải ngoài biện pháp phạt tiền nên kèm theo giam giữ xe.
Đồng tình quan điểm trên, ông Lê Hồng Việt, Phó Chánh thanh tra Sở GTVT TPHCM, cho rằng, quy định xử phạt hiện nay (xe chở quá trọng tải trên 30% so với thiết kế của xe bị phạt 4 triệu đồng, tạm giữ giấy phép lái xe 60 ngày; trường hợp vi phạm từ 5% - 30%, phạt 1 triệu đồng và giữ giấy phép lái xe 30 ngày), dù giam bằng lái tài xế nhưng tình trạng chở quá tải vẫn diễn ra, là do lái xe chỉ là người làm thuê, không phải người quyết định chở hàng trên xe, việc này do chủ xe quyết định. Nếu giữ bằng lái của tài xế thì chủ xe mướn tài xế khác. Thế thì chiếc xe vi phạm vẫn hoạt động trên đường như chưa phạm lỗi. Chính vì thế, cần phải giam xe vi phạm. Làm việc này để chủ xe có trách nhiệm và không ép chở quá tải.
Thực hiện chỉ đạo của TP, TTGT phải luân chuyển các trạm cân chứ không được để quá lâu tại một điểm nhằm tránh trường hợp lái xe né trạm. Tuy nhiên, cái khó hiện nay là mặt bằng tại nhiều tuyến đường không đủ rộng để đặt trạm cân. Hiện tại TTGT đang thử nghiệm loại cân di động, nếu đạt yêu cầu thì loại cân này rất thuận lợi. Tức mưa, nắng gì cũng kiểm tra được. Loại cân này có tính ưu việt hơn loại cân hiện nay là xe chạy qua cân bình thường như đang lưu thông trên đường (tốc độ 70 - 80km), khi có biểu hiện quá tải thì mới dừng xe kiểm tra, nếu không quá tải xe vẫn lưu thông bình thường.
Điều này sẽ không xảy ra tình trạng ùn ứ và bỏ sót như cân hiện tại (cân hiện nay muốn cân phải cho xe chạy qua với tốc độ 5km/giờ và quy trình cân cũng chậm nên không thể dừng hết tất cả các xe đang lưu thông). Nếu thành công, TTGT sẽ kiến nghị TP đầu tư loại cân này đặt tại 4 cửa ngõ ra vào TP để xử lý. Ngoài các trạm cân cố định như thời gian qua, nếu tăng cường thêm các trạm cân di động nói trên thì mới mong xử lý triệt để xe quá tải. Điều quan trọng là không còn đường để giới lái xe né trạm.
Như vậy, cần phải có đủ cân, đủ người, và giải pháp xử phạt cũng phải mạnh tay và đúng đối tượng; khâu kiểm tra cũng phải duy trì liên tục từ ngày này qua ngày khác mới mong ngăn chặn được tệ nạn xe quá tải.
QUỐC HÙNG
