Nhiều gia đình có quan niệm, nếu sinh con một hoặc con cầu con khẩn là phải yêu thương đứa trẻ đó hết mực, muốn gì được nấy, thậm chí có thể biến mình thành “nô lệ” để cung phụng con. Họ thiển cận nghĩ rằng, vì khó khăn lắm mới sinh được con, nên cần phải dồn hết tình cảm, vật chất để “bảo vệ” con không bị tổn thương về mặt tinh thần cũng như thể xác. Tuy nhiên, quan niệm đó đã phản tác dụng.
Câu chuyện thứ nhất
Anh Quang - trưởng phòng một công ty địa chính, than thở với bạn bè là dạo này dạy con khó quá. Nhà chỉ có mỗi cậu con trai nên vợ chồng anh dồn hết tình thương về phía con, cho con những gì tốt đẹp nhất. Được chiều từ bé, muốn gì được nấy nên Bin - con anh Quang, được thể ỷ lại, coi ba mẹ, ông bà như cỗ máy sai khiến. Mới học lớp 7 nhưng Bin đã được ba mẹ sắm cho iPad và máy tính bàn hàng hiệu để… chơi game! Trong phòng Bin có nhiều món đồ chơi cao cấp như ô tô, xe máy, máy bay điều khiển từ xa… do anh Quang mua và các cô, các bác ở nước ngoài gửi về cho. Đến trường, Bin thấy bạn có thứ gì là về đòi mua cho bằng được.
Căn nguyên sự việc bắt nguồn từ ông bà nội của Bin. Do có tính phong kiến, trọng nam khinh nữ, muốn có cháu đích tôn để sau này lo hương khói cho ông bà, cha mẹ nên mới ra cớ sự như thế. Vả lại, bên gia tộc anh Tuấn, ai nấy đều sinh con gái, chỉ mỗi mình anh có một cháu trai nên họ cứ nghĩ đó là “con cầu con khẩn” nên phải lo chu toàn cho cháu. Các cô, các bác cũng thế, cứ thỉnh thoảng gửi tiền về nước chỉ để cho thằng cháu trai duy nhất tiêu xài thoải mái. Vợ chồng anh Tuấn lực bất tòng tâm, phải làm theo lời ba mẹ chứ thực sự cũng muốn còn mình sống trong sự giáo dục có kỷ luật, khuôn phép chứ không muốn Bin trở thành “ông trời con” như thế.
Ba Bin khuyến khích con đi đá bóng, chơi thể thao với bạn bè thì ông bà không cho vì sợ con bị xây xát, dơ bẩn, thậm chí còn lo Bin bị gãy chân. Mẹ Bin khuyến khích tham gia các hoạt động văn hóa văn nghệ của trường thì ông bà ngăn cản: “Hát với chả hò, được gì chăng? Để cho cháu nó ở nhà chơi những món đồ chơi đắt tiền có hơn không”. Cũng chính vì thế nên Bin không được mạnh mẽ và năng động như bao đứa trẻ khác.
Đừng quá nuông chiều khiến trẻ trở nên khó bảo Ảnh: N.Y
Câu chuyện thứ hai
Nhiều tháng nay, chị Ngọc - giám đốc một công ty may mặc tư nhân, đau khổ đến độ hao mòn sức khỏe vì cô con gái cưng hư hỏng, khó dạy bảo. Cô bé chỉ mới 15 tuổi nhưng đã biết yêu và dọa bỏ nhà đi bụi nếu vợ chồng chị không cho quen với bạn trai cùng lớp.
Vợ chồng chị hiếm muộn, chạy chữa ở bệnh viện lớn, tốn rất nhiều tiền mới sinh được một cô con gái bụ bẫm. Tuy chồng chị thích con trai, nhưng do là “con cầu con khẩn” nên cả hai mừng đến phát khóc. Gia đình vốn dĩ khá giả nên vợ chồng chị yêu thương, nuông chiều con hết mình, muốn gì có nấy. Thậm chí chị Ngọc còn đưa ra “quy tắc” là vợ chồng không được làm con gái buồn. Dần lớn, cô bé hình thành nếp quen ấy. Nếu không đáp ứng nhu cầu, cô chỉ việc khóc, bỏ ăn, nghỉ học… là vợ chồng chị chạy quáng quàng lên, làm theo lời cô bé ngay. Tuy nhiên bù lại, cô bé xinh xắn, thông minh, học giỏi khiến gia đình chị hãnh diện lắm.
Ấy vậy mà từ lúc biết “cảm” cậu bạn cùng lớp, cô bé học hành chểnh mảng hẳn, từ loại giỏi xuống trung bình. Cô bé xin tiền mẹ nhiều hơn trước, nói là đóng tiền học thêm, mua dụng cụ học tập nhưng thực ra là dùng mua sắm những thứ xa xỉ và để đi chơi với “bạn trai”. Giấy mời phụ huynh và các cuộc gọi của giáo viên chủ nhiệm cứ đến liên tiếp khiến vợ chồng chị không còn tập trung lo chuyện ở công ty, thành ra kinh doanh cũng sa sút theo. Biết con đang tuổi dở dở ương ương, khó dạy bảo nên vợ chồng chị cứ “xuôi theo chiều gió”, dùng lời lẽ ngọt ngào để con chuyên tâm học hành, gác bỏ tình cảm ở tuổi dậy thì. Thế nhưng mọi chuyện đã quá muộn màng, cô bé đã sống trong sự nuông chiều ngay từ khi lọt lòng nên đã quen thói, cứ thích làm theo ý mình mà không tiếp nhận sự giáo dục của bất cứ ai.
Đừng quá nuông chiều con
Nhiều gia đình có con một cũng lâm vào cảnh khó xử như anh Quang, chị Ngọc khi cảm thấy con mình càng lớn càng trở nên khó bảo. Đó là do họ quá cưng chiều con ngay từ lúc còn thơ dại. Việc cha mẹ dồn hết sự quan tâm, yêu thương vào đứa trẻ sẽ khiến trẻ luôn cảm thấy mình là “trung tâm của vũ trụ”, tạo cho trẻ có thói quen được bao bọc, cung phụng, nuông chiều. Điều này cũng sẽ khiến những đứa trẻ con một khi lớn lên thường không có tính tự lập, yếu ớt và thiếu tin tưởng ở bản thân, thậm chí có trẻ còn có tính ích kỷ, ỷ lại. Chúng luôn cảm thấy “mất phương hướng” một khi không còn ba mẹ bên cạnh mình và sự trầm cảm, nghĩ quẩn là điều rất dễ xảy ra.
Tuy nhiên, không phải ai là con một cũng như thế. Nhiều người cho biết, tuy là “vật gia bảo” nhưng từ nhỏ, ba mẹ đã dạy cho trẻ cách sống tự lập, sống có kỷ luật, hòa đồng với thế giới bên ngoài, đặc biệt là không quá đề cao vị trí độc tôn của trẻ. Nhờ thế khi bước vào đời, tuy có vấp ngã nhưng con cái có đủ bản lĩnh để đứng dậy, vượt qua cam go của cuộc đời mà không hề ỷ lại, trông cậy vào sự giúp đỡ của cha mẹ.
Hoàng Duy
