(SGGPO).- Tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh tại Việt Nam đang tăng nhanh trong hơn một thập kỷ qua từ 106,2 bé trai/100 bé gái năm 2000 lên 113,8 bé trai/100 bé gái năm 2013. Thực trạng này nếu không có những biện pháp can thiệp kịp thời sẽ dẫn tới nhiều hệ lụy xã hội, nhất là tình trạng dư thừa nam giới và thiếu nữ giới… Đây là những thông tin được cảnh báo tại buổi họp báo khởi động chiến dịch truyền thông chung tay giải quyết mất cân bằng giới tính khi sinh diễn ra ngày 23-9 tại Hà Nội nhân Ngày Quốc tế trẻ em gái (11-10).
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến cảnh báo, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh tại Việt Nam vẫn đang rất nghiêm trọng dù những năm qua chúng ta đã triển khai nhiều biện pháp can thiệp nhưng kết quả đạt được còn hạn chế. Mất cân bằng giới tính ở nước đã tăng nhanh trong hơn một thập kỷ qua, từ mức 105-106 bé trai/100 bé gái thì nay con số này là khoảng 113 bé trai/100 bé gái, thậm chí tại một số địa phương ở khu vực phía Bắc tỷ lệ này còn lên tới 120-125 bé trai/100 bé gái.
Cùng chung đánh giá với Thứ trưởng Bộ Y tế, ông Arthur Erken, Trưởng đại diện Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc tại Việt Nam lo ngại khi cho rằng, mất cân bằng giới tính khi sinh tại một số số nước châu Á, trong đó có Việt Nam đang gia tăng nhanh chóng và ở mức báo động. “Các chuyên gia dân số đều giật mình về những con số chênh lệch trẻ trai và trẻ gái hiện nay. Mất cân bằng giới tính khi sinh đã tăng từ 106,2 bé trai/100 bé gái năm 2000 lên 113,8 bé trai/100 bé gái năm 2013…”- ông Arthur Erken bày tỏ.
Đặc biệt, Trưởng đại diện Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc tại Việt Nam cũng thẳng thắn chỉ rõ, nếu Việt Nam không có những biện pháp can thiệp kịp thời và hiệu quả đối với tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh thì chỉ khoảng 30-35 năm nữa, Việt Nam sẽ phải đối mặt với tình trạng dư thừa từ 2,3 đến 4,3 triệu nam giới so với nữ. Và điều này sẽ dẫn tới những hậu quả, hệ lụy xã hội rất đáng lo ngại không chỉ đàn ông sẽ khó hoặc không thể lấy vợ mà còn là tình buôn bán phụ nữ, trẻ em gái, bạo lực tình dục gia tăng. Ông Arthur Erken cũng cho rằng, Việt Nam cần có những biện pháp mạnh mẽ và quyết liệt nhằm nghiêm việc cấm việc lựa chọn giới tính khi sinh và phá thai vì lựa chọn giới tính.
Bởi lẽ hiện nay việc giám sát các phòng khám, bệnh chưa thực sự hiệu quả, vẫn còn tình trạng cán bộ y tế tiết lộ giới tính của đứa trẻ trước khi được sinh ra cho cha mẹ, điều này dẫn tới việc không ít phụ nữ đã phá thai lựa chọn giới tính.
Trong khi đó, Thứ trưởng Nguyễn Viết Tiến chỉ rõ, mất cân bằng giới tính khi sinh chủ yếu do việc lựa chọn giới tính thai nhi, định kiến giới, trọng nam khinh nữ, ưa thích con trai. Tư tưởng lâu đời đã tạo nên áp lực nặng nề đối với phụ nữ về việc phải sinh được con trai để nối dõi tông đường cho nhà chồng và ảnh hưởng tới vị thế kinh tế, xã hội, đời sống sinh sản và tình dục của người phụ nữ. Thái độ xem thường giá trị của con gái đã ăn sâu bám rễ trong các quan niệm văn hóa.
Thứ trưởng Bộ Y tế cũng thẳng thắn cho biết, sự phát triển của khoa học kỹ thuật có thể giúp biết giới tính thai nhi. Tuy nhiên đây không phải là lý do chính dẫn đến tình trạng mất cân bằng giới. Bằng chứng là khoa học kỹ thuật ở miền Nam phát triển không kém miền Bắc, thậm chí một số mặt còn vượt trội, nhưng mất cân bằng giới tính khi sinh chủ yếu ở miền Bắc, đặc biệt là ở đồng bằng sông Hồng. Bởi lẽ phần lớn người miền Nam quan niệm con nào cũng là con, miễn khỏe mạnh, trong khi nhiều người miền Bắc lại thích con trai.
Bên cạnh đó, lãnh đạo Bộ Y tế thừa nhận, những biện pháp nhằm giảm sự gia tăng tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh được triển khai thời gian qua đáng được ghi nhận, nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu. Biện pháp can thiệp mới chú trọng về kỹ thuật, cấm siêu âm chẩn đoán giới tính, cấm phá thai lựa chọn giới tính nhưng lại có tính khả thi không cao. Do đó, Thứ trưởng Nguyễn Việt Tiến cho rằng biện pháp bền vững vẫn là là thay đổi tư tưởng quan niệm trọng nam khinh nữ, ưa thích con trai và các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi. Đồng thời, đẩy mạnh việc bình đẳng giới, đảm bảo nhân phẩm và các quyền con người của mỗi cá nhân, phụ nữ và trẻ em gái.
NGUYỄN QUỐC
