Chương trình phát triển ngành sữa của FrieslandCampina Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu đáng kể sau hơn 17 năm đầu tư và đồng hành cùng những người nông dân chăn nuôi bò sữa. Gần đây nhất, FrieslandCampina Việt Nam đã cho ra mắt thị trường sản phẩm 100% sữa tươi nguyên chất. Nhân sự kiện này, chúng tôi có dịp trao đổi với ông Trần Quốc Huân – Phó Tổng Giám đốc của Công ty FrieslandCampina Việt Nam.
Sau 17 năm, chương trình phát triển ngành sữa của FrieslandCampina Việt Nam đã góp phần thay đổi diện mạo của ngành và đạt được những thành tựu đáng kể. Ông có thể chia sẻ thêm về những tiêu chí dẫn đến thành công?
Tin tưởng ở triết lý “tạo lập giá trị chung”, FrieslandCampina Việt Nam (hay Cô Gái Hà Lan) kiên trì xây dựng mô hình phát triển chăn nuôi bò sữa cùng các hộ nông dân nhỏ với mục tiêu phát triển ngành chăn nuôi bò sữa thành ngành kinh tế nông nghiệp bền vững. Để đạt được mục tiêu, cần phải đạt các yêu cầu:
* Về kinh tế: số lượng bò của mỗi hộ nông dân ít nhất phải 30 con, năng suất sữa bình quân 15kg/ngày. Có như vậy thu nhập của nông dân mới đủ bù chi phí chăn nuôi, đảm bảo chi phí sinh hoạt cho gia đình và có dư để tích lũy tái đầu tư, mở rộng qui mô đàn bò và nâng cấp điều kiện chăn nuôi theo hướng chuyên nghiệp.
* Về an toàn vệ sinh thực phẩm: sữa tươi phải đảm bảo hàm lượng về đạm, béo, đồng thời không có dư lượng kháng sinh và lượng tổng tạp trùng thấp nhất có thể (Tiêu chuẩn Việt Nam: 1.000.000 cfu/ml; FrieslandCampina Việt Nam: < 300.000 cfu/ml). Bò cho sữa đảm bảo không bị dịch bệnh.
* Về bảo vệ môi trường: chất thải từ bò được tận dụng chế biến thành khí sinh học, cung cấp chất đốt và ánh sáng cho hộ nông dân, đồng thời làm phân hữu cơ bón cho đồng cỏ, ruộng ngô. Động thái này giúp bảo vệ môi trường, biến hộ chăn nuôi thành vùng sinh thái khép kín, giảm chi phí sản xuất, ngăn ngừa dịch bệnh, làm tăng hiệu quả kinh tế.
* Về xã hội: Thu nhập cao từ chăn nuôi bò sữa cùng với việc ứng dụng khoa học kỹ thuật trong thực hành chăn nuôi sẽ làm cho nghề này trở nên hấp dẫn đối với thanh niên nông thôn, nhờ vậy giảm áp lực đô thị hóa, tạo động lực phát triển nông thôn mới.
Thành tựu này có tác động tích cực nào đến việc phát triển sản phẩm của FrieslandCampina Việt Nam?
Chúng tôi luôn hoạt động theo tôn chỉ đầu vào chất lượng thì đầu ra cũng phải chất lượng. Trong 5 năm trở lại đây, nhu cầu của người tiêu dùng về sữa tiệt trùng từ 100% sữa tươi ngày càng tăng. Tuy nhiên, khi chưa đảm bảo mức cung cả về số lượng lẫn chất lượng thì FrieslandCampina Việt Nam vẫn chấp nhận đứng ngoài phân khúc hấp dẫn này.
Những nỗ lực miệt mài suốt 17 năm qua nay đã cho quả ngọt, hiện nay FrieslandCampina Việt Nam đã thu mua mỗi ngày 240 tấn sữa tươi với chất lượng cao nhất, nhờ đó đầu tháng 10 này, công ty đã có thể tung ra thị trường sản phẩm Sữa Chọn. Khi nhìn vào bảng thành phần trên bao bì: 100% sữa tươi. Chấm hết. Chỉ có dòng sữa có chất lượng cao nhất mới cho phép một bảng thành phần đầy kiêu hãnh như vậy.
FrieslandCampina Việt Nam có kế hoạch phát triển các vùng chăn nuôi được quy hoạch theo mô hình hợp tác xã không?
Như đã nêu trên, muốn bền vững phải đạt hiệu quả kinh tế cho cả người chăn nuôi lẫn người thu mua. Chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán thì người chăn nuôi gặp bất lợi về giá cả và sự quan tâm chăm sóc trong các dịch vụ về thức ăn chăn nuôi, thú y, quản lý chất lượng v.v... từ đó làm đội giá thành và giảm thu nhập. Người thu mua cũng gặp bất lợi tương ứng về đầu tư phương tiện, con người và phí vận chuyển. Chuyển từ qui mô nhỏ lẻ, phân tán, cá thể lên qui mô lớn, tập trung là qui luật vàng của nông nghiệp.
FrieslandCampina Việt Nam đang giúp các hộ nông dân liên kết thành từng nhóm liên cư, liên địa. Tại nhà nhóm trưởng, các thiết bị làm lạnh được công ty đầu tư lắp đặt. Nhóm viên vắt sữa bò tại nhà theo giờ qui định và đem đến bồn làm lạnh trong vòng 45 phút. Nhờ thiết bị kiểm tra chất lượng tại chỗ, chất lượng sữa của từng đàn bò được kiểm tra trước khi đổ vào bồn chung. Nhờ vậy, mỗi hộ nông dân hoàn toàn chịu trách nhiệm về chất lượng sữa của mình. Đồng thời, công ty cũng kết nối các nhóm nông dân chăn nuôi bò sữa với những dịch vụ kỹ thuật chăn nuôi, thú y và với các đại lý thức ăn chăn nuôi để mua theo nhóm với giá thấp hơn. Đây chính là tiền đề cho việc hợp tác hóa trong nông nghiệp để tiến lên sản xuất lớn, một cuộc vận động hợp tác hóa theo kiểu mới trên cơ sở tự nguyện và dựa trên tiêu chí duy nhất là hiệu quả.
Đây là mô hình thu mua sữa mà công ty đang áp dụng cho tất cả các hộ nông dân đang cung cấp sữa cho công ty, từ vùng châu thổ sông Hồng đến cao nguyên Lâm Đồng, đến miền Đông Nam bộ và vùng ĐBSCL.
Cám ơn ông.
MINH PHƯƠNG