Bộ NN-PTNT vừa phối hợp với Ban Chỉ đạo Tây Nam bộ và UBND tỉnh Cà Mau tổ chức hội nghị bàn giải pháp phát triển nuôi trồng thủy sản (trọng tâm là nuôi tôm nước lợ) vùng ĐBSCL, thích ứng với tình trạng hạn hán và xâm nhập mặn đang khốc liệt hiện nay.
Nhiều người dân nuôi tôm ở ĐBSCL phải “treo ao” do hạn - mặn gay gắt
Nuôi thăm dò
Đưa ra bức tranh nuôi tôm trong thời điểm hiện tại, ông Như Văn Cẩn, Vụ trưởng Vụ Nuôi trồng thủy sản (Tổng cục Thủy sản, Bộ NN-PTNT) cho biết, diễn biến hạn - mặn đang tác động lớn đến nuôi trồng thủy sản tại ĐBSCL, nhất là con tôm - đối tượng nuôi chính. Hiện một số tỉnh như Trà Vinh, Kiên Giang, Bến Tre, Bạc Liêu, Cà Mau… do nắng nóng, mực nước ao nuôi xuống thấp, môi trường không ổn định, kết hợp với độ mặn tăng cao (trên 25‰) nên không thuận lợi cho sinh trưởng và phát triển của tôm. Vì vậy, nhiều tôm nuôi ao đã bị sốc và chết. Chỉ riêng vùng nuôi tôm quảng canh cải tiến, tính đến cuối tháng 2-2016, diện tích tôm nuôi bị thiệt hại hơn 2.000ha.
Theo thống kê của Tổng cục Thủy sản, tính đến cuối tháng 2-2016, diện tích nuôi tôm nước lợ đạt khoảng 368.000ha; trong đó diện tích nuôi tôm sú 358.000ha (bằng 86% so với cùng kỳ), nuôi tôm thẻ chân trắng 9.794ha (bằng 72% so với cùng kỳ). Hầu hết các địa phương đều thả nuôi ít hơn so với cùng kỳ 2015 và chỉ đạt 50% kế hoạch. Nguyên nhân do tình hình hạn - mặn gay gắt nên người dân không dám thả nuôi theo lịch mà chỉ nuôi thăm dò. “Như vậy, sản lượng tôm sẽ đạt thấp và có thể dẫn đến thiếu nguyên liệu cho các nhà máy chế biến xuất khẩu trong những tháng tiếp theo”, ông Cẩn dự báo.
Theo sở NN-PTNT các tỉnh ĐBSCL, do hạn - mặn đang tiếp tục gay gắt nên tôm không thể thả nuôi được. Vì vậy, trước mắt cần chủ động chuẩn bị cho đợt thả nuôi vào đầu mùa mưa tới. Tổng cục Thủy sản cũng đưa ra giải pháp: gieo giống trước khi thả nuôi thương phẩm trong ao đất hoặc trải bạt trong thời gian 30 - 45 ngày. Cách làm này nhằm đến cuối tháng 5 (dự báo có mưa) có thể kịp thả ra ao đầm nuôi thương phẩm, để tôm lớn và thích ứng nhanh. Mặt khác, trong thời điểm này phải tranh thủ cải tạo ao và đẩy mạnh các hình thức nuôi khác như: mô hình nuôi tôm - lúa kết hợp (khoảng 200.000ha), nâng cao năng suất, sản lượng đối với mô hình nuôi quảng canh cải tiến (khoảng 335.000ha), phát triển mạnh nuôi tôm sinh thái (khoảng 22.000ha)…
Giải pháp nào?
Là người trực tiếp nuôi tôm và cũng là lãnh đạo tại địa phương có diện tích tôm nuôi lớn nhất nước, ông Nguyễn Tiến Hải, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, cho rằng: “Nguồn nước trong nuôi tôm rất quan trọng. Tuy nhiên, hệ thống thủy lợi hiện nay chưa đáp ứng được nhu cầu nuôi trồng thủy sản. Do tính cấp bách nên Chính phủ cần sớm đầu tư công trình thủy lợi có liên quan đến cả vùng vì chuyện này địa phương làm không được”.
Ông Hải đề xuất trong quy hoạch nuôi trồng thủy sản cần phải tính đến yếu tố môi trường vì hiện nay nuôi tôm, nhất là nuôi công nghiệp phát triển tràn lan, không kiểm soát được môi trường và dịch bệnh. Ông Lê Văn Quang, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn thủy sản Minh Phú, góp ý: “Tôm nuôi đang gặp nhiều bất ổn bởi giá thành cao, tính cạnh tranh thấp. Các địa phương chưa quy hoạch được vùng nuôi tốt, rồi từ con giống đến thức ăn, giám sát, thu hoạch, bảo quản, vận chuyển, chế biến xuất khẩu… còn nhiều hạn chế cần phải khắc phục”. Theo ông Quang, chúng ta cần tạo ra sản phẩm an toàn, chất lượng. Xây dựng các mô hình nuôi hiệu quả, giúp các hộ nuôi tôm nhỏ lẻ tham gia cùng doanh nghiệp để phát triển bền vững. Ngoài ra, cần tăng cường chế biến tôm đa dạng sản phẩm để nâng giá trị khi xuất khẩu.
Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Vũ Văn Tám nhận định, con tôm muốn cạnh tranh trên thị trường thế giới phải đi theo hướng chất lượng, trong khi người nuôi chỉ quan tâm nhiều đến sản lượng. “Chúng ta phải có giải pháp để phát triển bền vững về chất lượng và sản lượng. Trước mắt, hạn - mặn dự báo kéo dài đến tháng 6 nên phải đẩy mạnh quan trắc, theo dõi diễn biến từng ngày và thông báo kịp thời để người dân phòng tránh. Ngành chuyên môn có biện pháp điều tiết nước, điều chỉnh diện tích thả nuôi, thời vụ… nhằm thích ứng với tình hình”, Thứ trưởng Vũ Văn Tám lưu ý. Về lâu dài, Bộ NN-PTNT sẽ rà soát quy hoạch thủy lợi, tập trung đầu tư phục vụ cho sản xuất thủy sản vùng ĐBSCL. Nghiên cứu các loại giống thích hợp, đối tượng nuôi chịu mặn cao, thích ứng với biến đổi khí hậu. Tổ chức lại sản xuất theo hướng tập trung liên kết lại với nhau, gắn với doanh nghiệp theo mô hình chuỗi giá trị…
NGỌC CHÁNH
| |
