Bình Định: Kỷ niệm 70 năm thành lập Đoàn tuồng liên khu 5

Ngày 7-9, Sở VH-TT tỉnh Bình Định tổ chức Lễ kỷ niệm 70 năm thành lập Đoàn tuồng Liên khu 5 – Đoàn tuồng Đào Tấn (1952 – 2022) và 60 năm thành lập Đoàn văn công Giải phóng – Đoàn ca kịch Bài chòi Bình Định (1962 – 2022) thuộc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Bình Định.

Tại lễ kỷ niệm các đại biểu, nghệ sĩ đã cùng nhau ôn lại giai đoạn lịch sử hình thành nên Đoàn tuồng Liên khu 5 và Đoàn văn công giải phóng – Đoàn ca kịch Bài chòi Bình Định với nhiều thăng trầm, biến cố.

Đã 70 năm, từ năm 1952, Đoàn tuồng Liên khu 5 - Đoàn tuồng Đào Tấn hình thành, hoạt động

Tháng 4-1952, Đoàn tuồng Liên khu 5 được thành lập theo Quyết định của Thường vụ Khu ủy khu 5. Đây là đoàn tuồng cách mạng đầu tiên của cả nước và là đơn vị điển hình nhằm phục hồi, phát triển ngành nghệ thuật tuồng truyền thống dân tộc.

Sau khi thành lập, Đoàn có đêm diễn đầu tiên tại huyện Hoài Ân (Bình Định) với Vở tuồng Tam nữ đồ vương đã thu hút rất đông người dân, công chúng đến xem. Từ đó, đoàn tuồng mở rộng địa bàn biểu diễn, tập hợp thêm nhiều nghệ sĩ, tài danh từ các tỉnh Liên khu 5.

Các nghệ sĩ tuồng biểu diễn, chúc mừng đại biểu tại lễ kỷ niệm
Đoàn tuồng Liên khu 5 thời đó có các nghệ sĩ, tài danh ưu tú, như: Nguyễn Nho Túy, Nguyễn Lai, Ngô Thị Liễu, Văn Phước Khôi, Tống Phước Phổ, Phạm Chương, Trương Thị Minh Đức, Đinh Quả, Phạm Hữu Thành, Đỗ Ngọc Liên, Võ Sĩ Thừa, Văn Bá Anh, Dương Long Căn… Thời đó, đoàn chuyên biểu diễn phục vụ nhiệm vụ tuyên truyền, cổ vũ tinh thần nhân dân chống thực dân Pháp.
Bình Định: Kỷ niệm 70 năm thành lập Đoàn tuồng liên khu 5 ảnh 3 Chân dung nghệ sĩ tuồng trên sân khấu lễ kỷ niệm

Đến năm 1954, các nghệ sĩ của Đoàn tuồng Liên khu 5 tập kết ra Bắc, tiếp tục hoạt động hơn 21 năm ở miền Bắc. Sau năm 1975, đoàn trở lại Bình Định kết hợp với một số nghệ sĩ từ chiến khu trở về cùng với Đội tuồng Đồng Ấu do nghệ sĩ Tư Cá đào tạo tại chỗ, cùng lớp Trung cấp tuồng được đào tại ở miền Bắc vào thực tập, lập nên Đoàn tuồng Nghĩa Bình.

Năm 1978, Đoàn tuồng Nghĩa Bình đổi tên thành Nhà hát tuồng Nghĩa Bình, đến năm 1988 đổi tên thành Nhà hát tuồng Đào Tấn.
Bình Định: Kỷ niệm 70 năm thành lập Đoàn tuồng liên khu 5 ảnh 4
Nghệ sĩ tuồng biểu diễn tại lễ kỷ niệm

Còn đối với Đoàn văn công Giải phóng – Đoàn ca kịch Bài chòi Bình Định, từ năm 1962 Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bình Định quyết định thành lập với đơn vị tiền thân là Đội văn nghệ tuyên truyền Bình Định với 14 thành viên (tháng 3-1962).

Đến tháng 10-1962, đội được đổi tên thành Đoàn văn công giải phóng Bình Định chuyên biểu diễn phục vụ nhiệm vụ dân vận, động viên tinh thần quân dân ta trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ.

Nghệ sĩ biểu diễn ca kịch tại lễ kỷ niệm

Sau năm 1975, 2 tỉnh Bình Định, Quảng Ngãi hợp nhất, đoàn văn công giải phóng Bình Định và Đoàn văn công giải phóng Quảng Ngãi được hợp nhất thành Đoàn văn công giải phóng Nghĩa Bình. Năm 1989, 2 tỉnh chia tách, Đoàn ca kịch Nghĩa Bình đổi tên thành Đoàn ca kịch bài chòi Bình Định.

Cho đến cuối năm 2019, UBND tỉnh Bình Định hợp nhất Nhà hát tuồng Đào Tấn và Đoàn ca kịch bài chòi Bình Định thành Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Bình Định, chính thức hoạt động từ ngày 1-4-2020.

Lãnh đạo tỉnh Bình Định tặng hoa, quà cho đoàn tuồng, đoàn ca kịch bài chòi nhân lễ kỷ niệm
Lãnh đạo tỉnh Bình Định trao quà lưu niệm cho Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Bình Định
Tại buổi lễ, Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Bình Định Văn Bá Dũng cho biết, vài năm trở lại đây, nhà hát chủ động khai thác, phục hồi và nâng cao nhiều vỡ tuồng, bài chòi tiêu biểu để phục vụ quần chúng, nhân dân.
Trong đó, nhà hát cũng dàn dựng nhiều tiết mục mới, như: múa Trình tường, múa Chăm, hò đối đáp, độc tấu nhạc cụ dân tộc…

Tin cùng chuyên mục