Cảng Tam Quan, xã Tam Quan Bắc, huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định là khu neo đậu tàu thuyền, tránh trú bão của hơn 1.000 tàu thuyền của ngư dân trong tỉnh và các tỉnh ven biển miền Trung. Tuy nhiên, mấy năm gần đây, đặc biệt từ trước Tết Giáp Ngọ đến nay, cửa ra vào cảng bị bồi lấp nặng, gây thiệt hại không nhỏ cho ngư dân.
Tàu cá mắc cạn tại cửa ra vào cảng Tam Quan.
Đầu tháng 2-2014, có mặt tại cửa biển ra vào cảng cá Tam Quan, chỉ trong buổi sáng, chúng tôi chứng kiến hơn 10 trường hợp tàu cá đánh bắt xa bờ của ngư dân xuất bến hoặc tàu vào khu neo đậu để bán cá, tiếp nhiên liệu bị mắc cạn. Đến chiều tối cùng ngày, dù thủy triều lên cao nhưng hàng chục tàu cá này vẫn còn mắc cạn.
Theo thống kê của chính quyền địa phương, mấy năm gần đây, mỗi năm có gần 40 vụ tàu, thuyền mắc cạn tại khu vực này. Nhẹ thì trục vớt, cứu được phương tiện, còn nặng thì tàu bị sóng đánh vỡ, vùi trong cát. Mỗi lần tàu bị mắc cạn không những gây nguy hiểm đến tính mạng và tài sản của ngư dân, mà còn trực tiếp ảnh hưởng tới kế hoạch chuyến biển, doanh thu của tàu. Cụ thể, ngày 2-2 vừa qua, tàu cá BĐ 95011-TS của ngư dân Võ Đây (67 tuổi, thôn Trường Xuân Đông, xã Tam Quan Bắc, huyện Hoài Nhơn) bị sóng đánh chìm, toàn bộ thân tàu bị vỡ hoàn toàn. Tàu cá trôi dạt vào bờ biển thuộc phía Nam núi Trường Xuân (xã Tam Quan Bắc, huyện Hoài Nhơn), thiệt hại ước tính khoảng 1,5 tỷ đồng. Ngư dân Võ Đây buồn bã tâm sự: “Chưa bao giờ cửa biển Tam Quan bồi lấp như năm nay và tốc độ bồi lấp nhanh quá. Tài sản ngư dân là con tàu, nhưng tàu bị mắc cạn chìm coi như trắng tay. Bây giờ chúng tôi không biết phải xoay trở thế nào để mưu sinh”.
Trong giai đoạn 1965-2003, bờ biển cửa Tam Quan thay đổi rất ít với mức trung bình của xói lở với tốc độ 0,2m/năm đến bồi tụ với tốc độ 1,6m/năm. Tuy nhiên, năm 2003, sau khi xây dựng kè phía Nam dài 850m, trầm tích đưa từ phía Nam lên đã bị ngăn chặn lại, tạo thành một bãi cát, với tốc độ bồi tụ lớn. Ảnh vệ tinh năm 2010 cho thấy, khu vực phía Nam kè đang bị bồi lấp để hình thành cồn cát ngầm. Diện tích bãi cát ngầm này tương đối lớn, khoảng 132.000m² và tiếp tục mở rộng về phía Nam. Phía cửa ra vào, nhìn thấy rõ bãi cát ngầm lớn chiếm gần hết diện tích cửa với diện tích hơn 100.000m², luồng tàu đi lại chỉ còn 33m.
Ông Phạm Ngọc Bảo, Chủ tịch UBND xã Tam Quan Bắc, cho biết: Để khắc phục tình trạng bồi lấp cửa ra vào Cảng Tam Quan, năm 2012, từ nguồn kinh phí hỗ trợ của tỉnh, huyện, UBND xã Tam Quan Bắc đã đầu tư trên 1,53 tỷ đồng nạo vét 26.000m³ cát trên các luồng lạch ra vào cảng. Thế nhưng chỉ trong thời gian ngắn, tình trạng bồi lấp tái diễn với mức độ nghiêm trọng hơn. Từ đầu tháng 1-2014 đến nay, địa phương tiếp tục cho nạo vét, đưa lên bờ trên 3.000m³ cát trong tổng số khoảng 37.000m³ cát bồi lấp. Dự kiến, việc nạo vét này phải đến đầu tháng 3-2014 mới hoàn thành, bởi lượng cát bồi lấp lớn, việc nạo vét gặp nhiều khó khăn do thời tiết xấu, sóng biển lớn và do sự thay đổi của dòng chảy. Tuy nhiên, việc nạo vét khơi sâu dòng chảy chỉ là giải pháp tạm thời, về lâu dài, các ngành chức năng cần quan tâm để có biện pháp khắc phục triệt để nạn bồi lấp cảng cá, giúp ngư dân yên tâm ra khơi đánh bắt hải sản.
NHÃ LAM
