Thảo luận tại hội trường ngày 7-6, nhiều ĐBQH cho rằng, đất đai là một trong những “mảnh đất” màu mỡ nhất cho tham nhũng. Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Minh Quang đã trao đổi với báo chí bên hành lang kỳ họp về vấn đề này.
* Phóng viên: Thưa bộ trưởng, có ĐBQH nhận định rằng, đất đai là một trong những tài nguyên quan trọng nhất hiện nay, nhưng cũng là lĩnh vực phát sinh tham nhũng nhiều nhất. Bộ trưởng có bình luận gì?
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Minh Quang
* Bộ trưởng NGUYỄN MINH QUANG: Có nhiều ý kiến như vậy và cũng có cơ sở để nói như vậy. Nếu như trong thời kỳ bao cấp ít người quan tâm đến lĩnh vực này thì trong cơ chế thị trường hiện nay đất đai trở nên có giá. Là người trong ngành, nhiều khi chúng tôi cũng cảm thấy hết sức buồn trước tình trạng khiếu kiện, tham nhũng liên quan đến đất đai. Nguyên nhân thì nhiều: luật pháp chưa chặt chẽ, phân cấp, thẩm quyền chưa rõ ràng, rồi giám sát cán bộ thực thi công vụ cũng có vấn đề. Nhưng Bộ TN-MT chủ yếu xây dựng thể chế chính sách. Còn việc giao đất, áp giá đất cụ thể đã được phân cấp cho các địa phương quyết định. Không phải bộ không có trách nhiệm, nhưng rõ ràng các địa phương phải hết sức quan tâm chấn chỉnh. Làm việc với lãnh đạo các sở TN-MT địa phương tôi luôn lưu ý các đồng chí ấy phải làm đúng chức trách của cán bộ, công chức, không thể lợi dụng để làm giàu bất chính.
* Những kẽ hở nào trong hành lang pháp lý về đất đai dễ dẫn đến tham nhũng hơn cả, thưa bộ trưởng?
* Chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Rồi cũng có những địa phương giao đất cho doanh nghiệp quá dễ dàng, tùy tiện.
* Vì sao, việc sửa đổi Luật Đất đai bị trì hoãn nhiều lần? Liệu tới đây có thêm một lần nữa lỗi hẹn?
* Tôi hiểu những bức xúc đó, nhưng cũng có nhiều lý do dẫn đến khiếu kiện chứ không chỉ vì chậm có luật. Ngay tại kỳ họp này, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cũng đã giải thích với QH lý do vì sao cần chờ đợi thêm để luật ra đời thực sự có chất lượng. Sau Hội nghị Trung ương Đảng vừa rồi, tôi cho là không còn gì vướng mắc lớn. Theo chương trình xây dựng pháp luật thì tại kỳ họp giữa năm tới QH sẽ xem xét lần đầu, vừa qua QH đã dự kiến cuối năm nay cho ý kiến lần đầu. Bộ TN-MT đang chuẩn bị rất khẩn trương.
* Vấn đề nào đang vướng nhất?
* Giá là vấn đề rất cơ bản, phải nghiên cứu kỹ hơn. Hiện nay quy định nhiều thứ: khung giá, bảng giá, giá cụ thể, giá thị trường. Chỉ riêng khái niệm “giá thị trường” đã không đơn giản rồi. Thị trường bình thường không nói làm gì, nhưng ở các đô thị thời gian qua có lúc “nóng” ghê gớm, lấy đấy làm chuẩn cũng không được. Cho nên phải bàn là sẽ thế nào, nhà nước có nên tiếp tục nắm khung giá hay không. Hiện có hai loại ý kiến. Một là bỏ hẳn. Hai là phải giữ khung giá, nhưng phải tăng dày số điểm xem xét lên. Hiện nay mới chỉ có khung giá cho 3 vùng thôi: đồng bằng, trung du, miền núi. Tính đại diện như thế thì rất thấp, trong khi chúng ta có tới 63 tỉnh thành. Tăng dày số điểm xem xét lên thì tính chính xác cao hơn. Có thể theo địa phương cụ thể hoặc cụm tỉnh có điều kiện tương tự. Nói chung những khiếu kiện, bất cập trong đền bù GPMB thời gian qua chủ yếu là do định giá.
* Còn vấn đề hạn điền và thời hạn giao đất nông nghiệp?
* Trung ương đã cho chủ trương thời hạn giao đất sẽ dài hơn so với hiện nay, nhiều ý kiến tán thành khoảng 50 năm, tất nhiên sau đó nếu vẫn phù hợp quy hoạch thì vẫn sử dụng.
* Cảm ơn bộ trưởng!
ANH THƯ thực hiện
