Du khách đến bảo tàng, ngoài nhu cầu nghiên cứu, tìm hiểu về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật… họ còn có nhu cầu khám phá, gặp gỡ, thư giãn, vui chơi giải trí, mua sắm hàng lưu niệm. Đó là những nhu cầu thiết yếu và chính đáng. Vì thế, trong quan niệm bảo tàng hiện đại, các chức năng của bảo tàng cũng dần được bổ sung những vai trò mới, cung cấp các hoạt động dịch vụ để phục vụ khách tham quan.
Hoạt động dịch vụ trong các bảo tàng nói chung đã mang lại những hiệu quả thiết thực, góp phần không nhỏ trong việc phát huy tác dụng và duy trì hoạt động đối với các bảo tàng, đồng thời tạo ra những nguồn thu chính đáng.
Du khách tham quan cổ vật Óc eo tại Bảo tàng Lịch sử TPHCM. Ảnh: AN DUNG
Trước đây ở nước ta, khái niệm “dịch vụ” chưa được đề cập đến trong hoạt động của các bảo tàng, hoặc nếu có thì hết sức đơn giản và phiến diện - tìm cách bán hàng kiếm tiền. “Để thu hút khách tham quan đến với bảo tàng, ngoài nghiệp vụ chuyên môn, các dịch vụ của bảo tàng đóng vai trò không kém phần quan trọng. Không chỉ đơn thuần là bán hàng lưu niệm, kinh doanh ăn uống, mà còn có thể là tổ chức các lễ hội, sự kiện, các loại hình văn hóa, nghệ thuật dân tộc đặc trưng và phù hợp với đặc thù từng bảo tàng”, bà Trần Thị Ngọc Diệp, Giám đốc Khu Hội trường Thống Nhất bày tỏ.
Theo các đại biểu, việc tổ chức các hoạt động dịch vụ tại bảo tàng sẽ góp phần quảng bá truyền thống văn hóa, lịch sử dân tộc đối với du khách quốc tế, là cách tuyên truyền giáo dục hiệu quả cho các tầng lớp nhân dân trong nước, góp phần giúp các bảo tàng làm tốt nhiệm vụ bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa.
TS Lê Thị Minh Lý, Phó Cục trưởng Cục Di sản Văn hóa, Bộ VH-TT-DL, nhìn nhận: “Hoạt động dịch vụ tại các bảo tàng là vấn đề vừa mới vừa khó, tuy nhiên nó rất quan trọng và cần thiết, là yếu tố bổ trợ để bảo tàng phát triển bền vững. Trên cơ sở Luật Di sản văn hóa được sửa đổi bổ sung năm 2009, Cục Di sản văn hóa sẽ xây dựng thông tư hướng dẫn hoạt động dịch vụ của bảo tàng trong thời gian tới”.
Minh An
