Trong phiên họp sáng 11-4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã cho ý kiến về Dự án Luật Dự trữ quốc gia. Chiều cùng ngày, hai dự án Luật Giá và Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) cũng được UBTVQH xem xét, cho ý kiến.
- Sắt, thép, xi măng ra khỏi danh mục bình ổn giá
Báo cáo với UBTVQH về dự án Luật Giá, Chủ nhiệm UB Tài chính – Ngân sách Phùng Quốc Hiển cho biết, tiếp thu ý kiến ĐBQH, dự thảo luật đã được chỉnh lý theo hướng danh mục hàng hóa, dịch vụ thực hiện bình ổn giá bao gồm nhiều hàng hóa, dịch vụ nhưng cơ quan có thẩm quyền sẽ chỉ lựa chọn hàng hóa, dịch vụ cần thiết phải bình ổn tại những thời điểm có biến động bất thường về giá. Nếu thị trường ổn định, có thể không cần áp dụng bình ổn với bất kỳ hàng hóa, dịch vụ nào. Đáng lưu ý, một số mặt hàng trong danh mục hiện hành như sắt, thép, xi măng đã được bỏ ra khỏi danh mục trong dự thảo luật.
Về hàng hóa, dịch vụ do nhà nước định giá, tiếp thu đa số ý kiến; dự thảo đã quy định cụ thể các tiêu chí và xác định ngay trong luật danh mục hàng hóa, dịch vụ do nhà nước định giá gồm các nhóm hàng hóa dịch vụ, trong đó bao gồm nhà ở thuộc sở hữu nhà nước, nhà ở công vụ, nhà ở xã hội; điện, dịch vụ chuyển tải điện, dịch vụ đấu nối lưới điện truyền tải, phân phối điện; nước sạch; xăng dầu thành phẩm; dịch vụ khám chữa bệnh và dịch vụ giáo dục - đào tạo tại các cơ sở của nhà nước; đất đai, mặt nước, rừng…
- Điện và xăng dầu thành phẩm: Định giá hay không?
Giải trình thêm về danh mục bình ổn giá, nhà nước định giá, ông Phùng Quốc Hiển cho biết, quan điểm của UB Tài chính – Ngân sách là thu hẹp dần các danh mục này. “Những mặt hàng trong danh mục được nhà nước định giá được xác định trên nguyên tắc là những hàng hóa, dịch vụ có sử dụng ngân sách nhà nước (như nhà công vụ); hiện đang được sản xuất/cung cấp độc quyền (như điện, xăng dầu thành phẩm) hoặc thuộc loại thiết yếu đối với đời sống của người dân (như vé vận chuyển đường sắt ngồi cứng)” - ông Phùng Quốc Hiển nói. Tham dự cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Văn Hiếu giải thích thêm, “định giá” ở đây có nhiều cách: định giá cố định, định giá trần/sàn và định khung giá; tùy trường hợp có thể áp dụng cho phù hợp.
Tại phiên họp, nhiều ý kiến trong UBTVQH bày tỏ quan tâm đến một số loại hàng hóa, dịch vụ cụ thể trong hai danh mục nói trên, đặc biệt là điện và xăng dầu thành phẩm. Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng đề nghị rà soát lại các nhóm hàng hóa, dịch vụ do nhà nước định giá. Có nhiều hàng hóa, dịch vụ trong số này (như xăng dầu, nước sạch, điện, dịch vụ vận chuyển hàng không nội địa…) chỉ nên để ở danh mục thực hiện bình ổn giá thay vì nhà nước định giá để đảm bảo tính chất “thị trường”, tránh tối đa việc can thiệp hành chính vào nền kinh tế.
Tổng kết phiên họp, Phó Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra dự luật phối hợp rà soát hai danh mục nêu trên, đặc biệt quan tâm đến hai mặt hàng là điện và xăng dầu để không mâu thuẫn với hệ thống pháp luật hiện hành cũng như không trái với các điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia. Quy định đăng ký giá đối với các mặt hàng thực hiện bình ổn giá là cần thiết, song dự thảo luật cần thể hiện vấn đề này sao cho việc đăng ký giá không trở thành một loại “giấy phép con”, ảnh hưởng đến quyền tự quyết trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Qua thẩm tra sơ bộ Dự án Luật Dự trữ quốc gia (DTQG), Chủ nhiệm UB Tài chính – Ngân sách Phùng Quốc Hiển nhận định, bên cạnh những tiến bộ đáng ghi nhận so với pháp lệnh hiện hành, dự thảo luật vẫn cần được tiếp tục hoàn thiện một số vấn đề theo hướng cụ thể hóa và minh bạch hơn nữa cơ chế khuyến khích xã hội hóa, các thành phần kinh tế tham gia hoạt động DTQG; điều kiện, trường hợp, trình tự thủ tục, chế độ trách nhiệm trong nhập, xuất hàng DTQG; tiêu chí xác định doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đủ điều kiện nhận hợp đồng bảo quản hàng DTQG…
Về Dự án Luật Tài nguyên nước, đáng lưu ý là dự thảo luật lần này có quy định về việc phòng chống và khắc phục hậu quả, tác hại do nước gây ra, trong đó bao gồm việc xây dựng, vận hành các công trình khai thác, sử dụng nước không đảm bảo hài hòa giữa các lợi ích; việc xả nước của các hồ chứa thủy điện gây ra lũ nhân tạo, hạn nhân tạo; gây xói lở bờ sông…
A.THƯ
