Để đánh giá tác động của ô nhiễm không khí đối với tuổi thọ con người, các nhà khoa học Viện Nghiên cứu Max Planck tại Mainz (Đức) đã sử dụng dữ liệu về gánh nặng bệnh tật toàn cầu, đồng thời áp dữ liệu về phơi nhiễm bụi mịn PM2.5 và khí ozone từ năm 2015 lên các mẫu mô phỏng cách thức các chu trình hóa chất trong bầu khí quyển tương tác với các chất gây ô nhiễm tự nhiên và các chất ô nhiễm do con người tạo ra.
Kết quả cho thấy, so với các nguyên nhân gây chết yểu khác, ô nhiễm không khí là thủ phạm khiến số ca tử vong mỗi năm cao gấp 19 lần so với bệnh sốt rét, gấp 9 lần so với HIV/AIDS. Những người mắc bệnh mạch vành và đột quỵ chiếm gần 50% trong tổng số ca chết yểu do ô nhiễm. Bệnh phổi và các bệnh không truyền nhiễm khác như cao huyết áp, tiểu đường chiếm hầu hết trong 50% còn lại...
Khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất do ô nhiễm không khí là châu Á. Chỉ riêng ở Trung Quốc, tuổi thọ trung bình của người dân giảm 4,1 năm. Tại Ấn Độ và Pakistan, con số này lần lượt là 3,9 và 3,8 năm. Tại một số khu vực thuộc các quốc gia trên, không khí độc hại làm giảm tuổi thọ hơn nữa. Tại bang Uttar Pradesh của Ấn Độ, nơi sinh sống của 200 triệu dân, ô nhiễm bụi mịn làm giảm tới 8,5 năm tuổi thọ của người dân, trong khi tại tỉnh Hồ Bắc của Trung Quốc (với 74 triệu dân), con số này là gần 6 năm... Trên quy mô toàn cầu, con số 8,8 triệu người chết yểu vì ô nhiễm không khí ngoài trời cao gấp đôi so với ước tính của Tổ chức Y tế thế giới (WHO).
Nhà hóa học Jos Lelieveld thuộc Viện Max Planck, tác giả của công trình nghiên cứu, nhấn mạnh, ô nhiễm không khí có nguy cơ đe dọa sức khỏe cộng đồng lớn hơn nhiều so với việc hút thuốc lá. Ông cho rằng tác động của vấn đề này đối với các bệnh về tim mạch và các bệnh không truyền nhiễm khác đang bị xem nhẹ. Theo ông, có thể tránh được nhiều tác động tiềm tàng do ô nhiễm không khí bằng cách sử dụng năng lượng tái tạo thay thế các nhiên liệu hóa thạch.
Nhà khoa học Thomas Munzel, đồng tác giả nghiên cứu trên, nhấn mạnh cả ô nhiễm không khí và việc hút thuốc lá đều có thể ngăn chặn được, nhưng nhiều thập kỷ qua vấn đề ô nhiễm không khí không được chú ý đúng mức, nhất là trong giới bác sĩ chuyên khoa tim, so với việc hút thuốc lá. Theo ông Munzel, kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng hơn 60% số ca chết yểu liên quan tới ô nhiễm do con người tạo ra, chủ yếu từ việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
Trong khi đó, một số nhà khoa học thì cảnh báo một tỷ lệ lớn số ca tử vong không tránh được cũng xuất phát từ nguyên nhân bão bụi tự nhiên như tại Trung Á hay Bắc Phi cùng với cháy rừng. Cả 2 hiện tượng này đang ngày càng diễn biến nghiêm trọng hơn bởi tình trạng biến đổi khí hậu do con người gây ra.
